Nam và Bắc Hàn bất ngờ họp thượng đỉnh ở DMZ

SEOUL, South Korea (AP) – Chủ Tịch Kim Jong Un của Bắc Hàn và Tổng Thống Moon Jae In của Nam Hàn gặp nhau lần thứ nhì trong vòng một tháng hôm Thứ Bảy, trong một cuộc họp thượng đỉnh được tổ chức một cách bất ngờ ở Làng Đình Chiến thuộc khu DMZ tại Bàn Môn Điếm, để thảo luận việc chuẩn bị cho cuộc họp thượng đỉnh có thể xảy ra giữa ông Kim và Tổng Thống Donald Trump của Mỹ vào tháng tới, văn phòng của tổng thống Nam Hàn cho biết.

Ông Kim và ông Moon gặp nhau chỉ vài giờ sau khi Nam Hàn cảm thấy an tâm hơn, trong lúc Bắc Hàn và Mỹ đang dàn xếp cho cuộc gặp thượng đỉnh Bắc Hàn-Mỹ, dự trù diễn ra ở Singapore vào ngày 12 Tháng Sáu.

Sang ngày Chủ Nhật, Tổng Thống Moon cho biết lãnh tụ Bắc Hàn tiếp tục khẳng định sẽ phi nguyên tử hóa và chấm dứt cuộc chiến trên bán đảo Triều Tiên.

“Chủ Tịch Kim nói hôm chiều Thứ Sáu là ông muốn gặp tôi, và tôi chấp nhận,” ông Moon nói tại Seoul hôm Chủ Nhật. “Ông Kim một lần nữa nói rõ ý muốn của ông trong việc có một bán đảo Triều Tiên hoàn toàn phi nguyên tử hóa và bày tỏ ý định của ông giải quyết lịch sử của cuộc chiến và đối đầu và thịnh vượng qua thành công của cuộc họp thượng đỉnh Mỹ-Bắc Hàn.”

Triển vọng của cuộc họp giữa Bình Nhưỡng và Washington có nhiều điều không chắc chắn trong vài ngày qua, sau khi ông Trump bất ngờ tuyên bố hủy cuộc họp được dự định, nhưng sau đó nói rằng cuộc họp lại có thể diễn ra.

Ông Moon, người dàn xếp cuộc họp giữa ông Kim và ông Trump, nhiều phần gặp lãnh tụ Bắc Hàn hôm Thứ Bảy để xác định quan điểm của Bình Nhưỡng về chuyện phi nguyên tử hóa Bắc Hàn và xác nhận ông Kim nghĩ gì về chuyện này, ông Hong Min, một phân tích gia cao cấp của Korea Institute for National Unification ở Seoul, nói.

“Trong khi Washington và Bình Nhưỡng cho thấy hy vọng có một cuộc họp thượng đỉnh qua các tuyên bố của họ, ông Moon phải đứng ra làm trung gian để thực hiện bởi vì cách chắc chắn nhất để cuộc họp có thể diễn ra là một sự xác nhận chính xác ý định của các nhà lãnh đạo,” ông Hong nói.

Tổng Thống Trump sáng sớm Thứ Bảy tweet ra rằng cuộc họp thượng đỉnh với ông Kim, nếu có xảy ra, nhiều phần sẽ diễn ra tại Singapore vào ngày 12 Tháng Sáu như đã được dự định lúc ban đầu.

Trước cuộc họp của họ hồi tháng trước, ông Kim và ông Moon thiết lập một đường dây điện thoại nóng để hai nhà lãnh đạo có thể nói chuyện trực tiếp và cũng để tránh các cuộc đối đầu.
Tuy nhiên, lần này không rõ có phải họ dùng đường dây này để có cuộc họp hôm Thứ Bảy hay không.

Hình ảnh do Văn Phòng Tổng Thống Nam Hàn đưa ra cho thấy ông Moon đến từ phía Bắc Làng Đình Chiến, bắt tay với cô Kim Yo Jong, em gái ông Kim, trước khi ngồi xuống họp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Bắc Hàn.

Đi cùng ông Moon có ông Suh Hoon, giám đốc tình báo Nam Hàn, trong khi đi cùng ông Kim có ông Kim Yong Chol, cựu giám đốc tình báo quân đội Bắc Hàn và hiện là phó chủ tịch Ủy Ban Trung Ương Đảng Lao Động Triều Tiên, đặc trách quan hệ liên Triều.

Hai nhà lãnh đạo ôm nhau trước khi ông Moon trở về.

Văn phòng ông Moon nói rằng, trong cuộc họp kéo dài 2 giờ, hai nhà lãnh đạo thảo luận việc thực thi hòa bình mà họ đã đồng ý với nhau trong lần gặp trước, cũng tại Bàn Môn Điếm, hôm 27 Tháng Tư, nhưng không cho biết gì thêm.

Trong lần gặp trước, ông Kim và ông Moon đưa ra những nguyện vọng không rõ ràng về viễn ảnh một bán đảo Triều Tiên phi nguyên tử và có một nền hòa bình vĩnh cửu, điều mà Seoul tìm cách cho rằng là một sự khai thông có ý nghĩa để dàn xếp một cuộc họp thượng đỉnh giữa ông Kim và ông Trump.

Tuy nhiên, quan hệ giữa hai miền trên bán đảo Triều Tiên trở nên căng thẳng trong mấy tuần qua, khi Bắc Hàn hủy một cuộc họp cao cấp với Nam Hàn, để phản đối việc Nam Hàn tập trận với Mỹ, và nói rằng sẽ không thực hiện cuộc họp thượng đỉnh với Washington, trừ khi giải quyết được các bất đồng.

Thế rồi, ông Moon bị bất ngờ khi ông Trump tuyên bố hủy họp với ông Kim vì lời lẽ hiếu chiến của Bắc Hàn.

Ông Moon nói quyết định của ông Trump làm ông “lúng túng” và “rất tiếc.” Ông kêu gọi Washington và Bình Nhưỡng giải quyết bất đồng qua “đối thoại trực tiếp và gần gũi hơn giữa hai nhà lãnh đạo.”

Sự đổi ý qua lại – lúc có thượng đỉnh lúc không – của ông Trump làm Nam Hàn lo ngại, sợ rằng họ sẽ không có tiếng nói trong lúc làm trung gian cho Bắc Hàn và Mỹ, nhất là khi có một tổng thống Mỹ mà Seoul cho rằng, ít cảm thấy Nam Hàn là đồng minh hơn, so với các tổng thống Hoa Kỳ trước đây.

Nguy hiểm hơn nữa, ông Trump đưa ra tuyên bố hủy cuộc họp chỉ hai ngày sau khi ông gặp ông Moon trong Tòa Bạch Ốc và nói rằng cuộc họp có thể bị hoãn lại.

Sau khi gởi thư cho ông Kim, báo là sẽ hủy cuộc họp, ông Trump lại được phía Bắc Hàn nói họ sẵn sàng gặp phía Mỹ vào “bất kỳ thời điểm vào, dưới bất cứ hình thức nào.” (Đ.D.)