SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Nhà báo tự do, blogger Phạm Đoan Trang, tác giả của cuốn sách “Chính Trị Bình Dân,” vừa được chọn trao giải Homo Homini của Tổ Chức Nhân Quyền Quốc Tế People in Need. Giải này được trao từ thập niên 1990, và được trao như nghi thức mở màn Liên Hoan Phim Tài Liệu Nhân Quyền Thế Giới. Năm nay, giải sẽ được trao vào ngày 5 Tháng Ba tại nhà hát Prague Crossroads, Cộng Hòa Séc.”
Trước Đoan Trang, Việt Nam từng có ba người nhận giải này vào năm 2002 là Hòa Thượng Thích Huyền Quang, Hòa Thượng Thích Quảng Độ và Linh Mục Thadeus Nguyễn Văn Lý.
Thông cáo của Tổ Chức People in Need phát đi từ Prague hôm 13 Tháng Hai viết: “Phạm Đoan Trang được trao giải Homo Homini vì sự can đảm không mệt mỏi trên hành trình theo đuổi sự thay đổi dân chủ tại nước mình, bất chấp sách nhiễu và bức hại. Trên trang cá nhân, bà Trang nêu bật những bất công do chế độ CSVN gây ra và cố gắng giải thích cho người dân Việt Nam rằng họ có quyền đứng lên chống lại đàn áp bất công. Dù liên tục bị chính quyền đe dọa, bà không hề nản chí. Bà phải ẩn náu, nhưng bà sẽ không ngừng viết. ‘Chính Trị Bình Dân’ – cuốn sách mới xuất bản và là tác phẩm thứ chín của bà, nói về dân chủ, và việc thực thi dân chủ bị nghiêm cấm ở Việt Nam.”
Blogger Đoan Trang viết trên trang cá nhân: “Thực sự, tuy cảm ơn People in Need và nói ‘rất mừng được nhận giải,’ nhưng tôi cũng không biết mình nên cảm thấy gì. Giá như đó là một giải thưởng nào đó chứng tỏ sự văn minh, dân chủ và phát triển của đất nước, thì tất cả chúng ta, trong đó dĩ nhiên có tôi, sẽ hạnh phúc biết bao nhiêu. Chừng nào một quốc gia còn có người được trao những giải thưởng về nhân quyền-dân chủ, chừng đó, quốc gia đó còn có rất nhiều vấn đề. Riêng Việt Nam thì không chỉ là ‘có vấn đề’ mà còn bất bình thường nữa, bởi vì ở nơi đây, dân chủ-tự do-nhân quyền-xã hội dân sự là những khái niệm nhạy cảm, những đề tài cấm kỵ; người ta có thể đi tù tới 10 năm vì viết Facebook, 14 năm vì biểu tình ôn hòa…”
“Rõ là khó có thể vui khi mình được trao một giải quốc tế về nhân quyền – chỉ dấu cho sự mất dân chủ và vi phạm nhân quyền trầm trọng ở Việt Nam.”
“Khó có thể vui khi mình nhận giải này trong tình cảnh nạn vi phạm nhân quyền và chà đạp công lý tiếp tục gia tăng, với hơn 100 người bị bắt giam kể từ năm 2016 đến nay vì đã biểu tình hoặc làm truyền thông độc lập, nhiều bản án nặng nề giáng xuống đầu những nhà hoạt động ôn hòa – mà đằng sau mỗi bản án dành cho cá nhân là cả gia đình chịu nạn chung.”
“Khó có thể vui khi vào thời khắc này, khi chỉ còn không đầy 48 tiếng nữa là giao thừa, chúng ta vẫn phải nghĩ đến và xót xa cho Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Thúy Nga, Lê Thu Hà, Hoàng Đức Bình, và nhiều người khác đang mòn mỏi từng giờ trong xà lim.”
“Tôi sẽ cảm ơn People in Need nhiều hơn nữa nếu họ giúp chúng ta gióng lên một hồi chuông cảnh báo quốc tế về tình trạng vi phạm nhân quyền và mất dân chủ ở Việt Nam hiện nay.”
Vài ngày trước, báo Tin Tức đưa tin cuốn sách “Chính Trị Bình Dân” là một trong ba cuốn sách bị Hải Quan Đà Nẵng tịch thu vì “có nội dung nhạy cảm chính trị.” Cuốn sách được xuất bản tại Mỹ và bán trên trang mạng Amazon.
Báo Tin Tức viết: “Đại diện Cục Hải Quan Đà Nẵng cho biết: Nếu cho lưu hành những cuốn sách này sẽ tạo ra nhận thức sai lệch về lịch sử cuộc chiến chống xâm lược của nhân dân Việt Nam, cũng như các vấn đề dân chủ, nhân quyền của nhà nước Việt Nam hiện nay.”
Hồi Tháng Mười Một năm 2017, bà Đoan Trang và một số nhà hoạt động khác cáo buộc lực lượng an ninh Việt Nam “đã bắt cóc” họ sau buổi gặp về nhân quyền với phái bộ của Liên Hiệp Châu Âu ở Hà Nội. Bà Đoan Trang được ghi nhận đã trao cho EU ba văn bản gồm báo cáo và kiến nghị chung của một số tổ chức xã hội dân sự độc lập, báo cáo về môi trường và vi phạm nhân quyền, và báo cáo về tự do tôn giáo-tín ngưỡng ở Việt Nam.
Bản báo cáo của các tổ chức xã hội dân sự cho rằng tình hình nhân quyền Việt Nam năm 2017 “có nhiều biểu hiện xấu.” (T.K.)