HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Bộ Ngoại giao CSVN làm Liên Âu (EU) bực mình khi thông báo cuộc họp tuần tới với viên chức hàng đầu của họ sẽ hoãn lại.
Theo hãng tin Reuters, cuộc họp giữa EU và CSVN liên quan đến các biện pháp trừng phạt Nga vì xâm lăng Ukraine có thể là là trở ngại cho Hà Nội đón chào cuộc viếng thăm của tổng thống Nga Vladimir Putin. Nga là nhà cung cấp võ khí truyền thống hàng đầu mà cũng là đối tác thương mại quan trọng của CSVN. Nhưng mối quan hệ nhiều mặt của CSVN với EU cũng quan trọng không kém.
Chế độ Hà Nội lâu nay theo đuổi chính sách “ngoại giao cây tre” thường được hiểu là khi ngả bên này khi nghiêng bên kia với các cường quốc trên thế giới, tùy theo tình thế, hoàn cảnh thời cuộc. Chính vì vậy, khi phần lớn các quốc gia trên thế giới lên án Nga xâm lăng Ukraine, CSVN đã bỏ phiếu trắng trong cuộc họp của LHQ.
David O’Sullivan, đặc phái viên của EU phụ trách thi hành các lệnh trừng phạt Nga, có chuyến du hành mấy nước khu vực Đông Nam Á vào tuần tới và dự trù gặp mặt các giới chức Hà Nội vào hai ngày 13 và 14 Tháng Năm. Tuy nhiên, Hà Nội yêu cầu trì hoãn cuộc họp, lấy cớ “các lãnh đạo của họ quá bận để có thể gặp họ”, một nhà ngoại giao yêu cầu giấu tên nói với hãng tin Reuters.
Ba nhà ngoại giao khác cũng xác nhận sự trì hoãn cuộc họp mà một người trong số họ nói phía Việt Nam đề nghị dời cuộc họp tới Tháng Bảy. Hai trong số các nhà ngoại giao và một nhân vật khác thân cận với các sắp xếp cho phiên họp nói rằng sự trì hoãn liên quan tới việc Hà Nội đang sửa soạn cho chuyến thăm viếng của Vladimir Putin nhiều phần sắp diễn ra.
Một nguồn tin nói rằng cuộc thảo luận giữa EU và Hà Nội về cấm vận có thể làm hỏng cuộc thăm viếng của lãnh tụ Nga. Ít ra 80% các loại võ khí trang bị của Việt Nam là do Nga cung cấp từ trước đến giờ. Năm ngoái, có tin tiết lộ CSVN thảo luận bí mật để mua một số lớn trang bị của Nga, nhưng dàn xếp cách trả tiền qua hoạt động hợp tác dầu khí, hầu tránh lệnh cấm vận của Mỹ và Liên Âu.
Chỉ một thời gian ngắn sau khi Reuters đưa bản tin về cuộc họp bị hoãn lại, phái đoàn Ngoại giao Liên Âu ở Hà Nội ra một bản tuyên bố mô tả rất lấy làm “thất vọng” và cho hay họ đang thảo luận với CSVN về một lịch họp mới. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao CSVN cũng cho hay trong một cuộc họp báo thường lệ tại Hà Nội hôm Thứ Năm, nói rằng thời điểm cho một cuộc họp mới đang được thảo luận.
Còn khi được hỏi về chuyến thăm Việt Nam của Putin có thể sắp diễn ra, phát ngôn viên đó nói sẽ chia sẻ “vào thời điểm thích hợp”. Tòa đại sứ Nga ở Hà Nội không thấy hồi đáp khi được yêu cầu bình luận về tin đó.
Theo Reuters, các lãnh tụ CSVN lập đi lập lại lời mời Putin thăm Việt Nam mấy tháng gần đây, dù Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) trụ sở ở The Hague (Hòa Lan) đã phát lệnh truy nã Tổng thống Nga Vladimir Putin với cáo buộc tội phạm chiến tranh ở Ukraine. Tuy nhiên, CSVN không phải là thành viên của tổ chức ICC.
Tuần trước, Gennady Bezdetko, đại sứ Nga tại Việt Nam, thấy tuyên bố là Putin đã chấp thuận lời mời thăm viếng của phía Việt Nam và cái ngày thăm viếng sẽ được quyết định sau khi ông ta tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Nga nhiệm kỳ thứ năm vào ngày 7 Tháng Năm, theo báo chí CSVN đưa tin.
Trước đây, Putin đã đến Việt Nam nhiều lần mà lần sau cùng diễn ra hồi năm 2017. Như ở trên đã trình bày, Nga là nước cung cấp phần lớn võ khí trang bị của Việt Nam từ Hải quân, Không quân, pháo binh, bộ binh, phòng không v.v… Nga cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hợp tác khai thác dầu khí với Việt Nam tại Biển Đông khi nhiều nước Tây phương phải bỏ chạy trước sức ép của Bắc Kinh.
Trong khi đó, EU lại là đối tác thương mại và đầu tư quan trong của Việt Nam. EU đã đưa ra nhiều lệnh cấm vận Nga vì đã xâm lăng Ukraine. Nhiệm vụ của ông O’Sullivan liên quan đến việc bảo đảm rằng các nước đối tác của EU không giúp đỡ Nga hoặc các nước khác đang bị cấm vận những loại hàng hóa “lưỡng dụng” tức những thứ có thể giúp Nga sử dụng vào việc xâm lăng Ukraine.
Người ta không thấy có chứng cớ nào Việt Nam đã giúp Nga như vừa kể mà điện Cẩm Linh (Kremlin) gọi tránh đi là “chiến dịch quân sự đặc biệt”. Một số nhà ngoại giao nhận định rằng rất là khó tìm được các bằng chứng mậu dịch giữa Moscow và Hà Nội để chứng minh CSVN đã vi phạm lệnh trừng phạt, đặc biệt nếu liên quan đến các chip điện tử hay những cơ phận máy móc nhỏ.(TN)