Khoảng năm 1965, khi bài ca tân cổ giao duyên ra đời, đã mang không khí mới lạ cho làng cổ nhạc. Vì vậy mà dĩa hát loại này bán khá chạy, là động lực cho nhiều bản nhạc hay, của nhiều nhạc sĩ cứ nối tiếp nhau trở thành bài ca tân cổ giao duyên.
Thế nhưng, suốt sáu, bảy năm dài giới mộ điệu đã không thấy bản nhạc nào của nhạc sĩ tên tuổi Phạm Duy được cải biến để thành bài ca thuộc loại đang ăn khách này. Thiên hạ, đặc biệt là giới cổ nhạc không khỏi thắc mắc, nhạc Phạm Duy thuộc dạng cao sâu, từng được lồng vào phim ảnh, không dễ chạy theo cổ nhạc bình dân.
Do đó mà trong những buổi “trà dư tửu hậu” câu chuyện lại được đem ra bàn tán ở quán cà phê bên hông rạp Quốc Thanh. Có ý kiến nói rằng, bởi vì nhạc sĩ Phạm Duy không muốn lời văn nhạc của mình bị thêm bớt, sửa đổi, không muốn giao đứa con tinh thần của mình cho soạn giả cải lương xẻ thịt, chặt đầu cắt đuôi rồi cho thêm giòng nhạc khác lạ vào.
Cũng tại đây, nghệ sĩ lão thành Năm Châu trong lúc ngồi trò chuyện với các ký giả kịch trường, ông nói rằng, Phạm Duy thuộc thế hệ đàn anh của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông, vấn đề tân cổ giao duyên nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đã không mời Phạm Duy thương lượng tác quyền. Không lẽ “xuống nước” đi nói chuyện với đàn em để có tiền cà phê cà pháo thì còn gì danh dự một nhạc sĩ tên tuổi lớn. Lúc bấy giờ hãng dĩa hát Continental do nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông điều hành, đa số bài ca tân cổ giao duyên ra đời tại hãng đều phải được sự chấp thuận của Nguyễn Văn Đông.
Vấn đề trên có thể đúng, bởi vì năm 1972 thì bản nhạc “Ngày Trở Về” của Phạm Duy nổi tiếng từ thời thập niên 1950, mới gia nhập làng tân cổ giao duyên, do hãng dĩa Việt Nam của bà Sáu Liên phát hành, chớ không phải hãng dĩa Continental của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông.
Dưới đây là bài ca tân cổ giao duyên “Ngày Trở Về,” vọng cổ Loan Thảo, tân nhạc Phạm Duy.
Minh Vương, Mỹ Châu và Thanh Kim Huệ ca.
Nhạc
Minh Vương: Ngày trở về anh bước lê trên quãng đường đê đến bên lũy tre. Nắng vàng hoe vườn rau trước hè cười đón người về.
Mỹ Châu: Mẹ lần mò ra trước ao nắm áo người xưa ngỡ trong giấc mơ. Tiếc rằng ta đôi mắt đã lòa vì quá đợi chờ.
Minh Vương: Ngày trở về chân bước lê trên quãng đường đê dẫn về xóm cũ, lũy tre già ngả nghiêng trong gió, nắng nhuộm vàng hoe đẹp mái…
Vọng Cổ
1- … tranh nghèo. Ai hát ngoài kia như chào đón người về.
Thanh Kim Huệ: Hò… ơ… mấy năm qua mịt mù lửa loạn cho xóm làng vắng bóng những chàng trai. Bây giờ người đã về đây, hàng cao lã ngọn… hò… ơ… ngô khoai đón chào.
Minh Vương: Đường hãy còn xa mà lòng bỗng nghẹn ngào, bây giờ mẹ ở nơi đâu tưới nước vườn sau hay chờ con trước ngõ.
Mỹ Châu: 2- Cô bác nói sao? Con tôi đã về cùng mẹ nó. Tiếng nói nghe quen sao bước chân ngập ngừng xa lạ. Làm sao nhìn mặt con tôi khi mà đôi mắt đã mù lòa. Con tôi, con của tôi nó ở đâu rồi? Phải rồi, đôi bàn tay gầy gò thân thuộc, con, con đã về đó hả con trai? Con mới về chắc mệt nhọc bởi đường xa, con ngồi đó mẹ múc cho con gáo nước. Ngụm nước quê hướng uống vào mát ruột. Nó đã về rồi, lạy đất trời cho nó mãi được gần tôi.
Nhạc
Thanh Kim Huệ: Ngày trở về những đóa hoa thấm thoát mười năm nhớ anh vắng xa. Có nhiều khi đời hoa chóng già vì thiếu mặn mà. Đàn trẻ đùa bên lũ trâu, tiếng hát bình minh thoáng trên bãi dâu.
Minh Vương: Gió về đâu còn thương tiếng người giọng hát rầu rầu.
Thanh Kim Huệ: Mười năm anh đi là mười năm em học làm Tô Thị, chờ đợi kiên gan mặc cho sương chan tuyết phủ, Trời Phật cũng xót thương nên còn được buổi…
Vọng Cổ
5- … sum vầy. Thấm thoát đã mười năm xa cách, mười năm em khô héo nụ cười. Vắng anh, em chỉ bóng mình in trên vách, tập con khờ bập bẹ gọi “ba ơi,” mười năm dài mấy thay đổi biển dâu, con chó vá cũng lạ hơi nên sủa người chủ cũ, nắm chặt tay nhau mà ngỡ là đang mộng, hơn mười năm em chờ đợi phút giây này…
Minh Vương: 6- Xa vắng mười năm nay mới trở về tận mặt nhau đây mà ngỡ là giấc mộng. Mắt mẹ đã lòa bởi năm dài tháng rộng, nước thời gian gội tóc trắng như bông, mỏi nhớ mòn thương cho môi má em phai hồng, con trẻ gọi cha mà ngỡ ngàng xa lạ, nắm chặt tay nhau mừng ngày tương hội, quên những ngày qua chia cắt đọa đày.
(Giọng nhạc) Ngày trở về lúa ngô thi nhau hát đùa trước ngõ, gió mát trăng hiền soi mái tranh quê. Người xưa nay đã trở về, mùa Xuân mở hội cho đời đơm hoa. (Ngành Mai)
Ghi danh thi cổ nhạc và sinh hoạt đờn ca tài tử
Kể từ nay đờn ca tài tử hải ngoại họp mặt sinh hoạt hằng tuần lúc 6 giờ chiều Thứ Năm, tại phòng sinh hoạt nhật báo Người Việt, 14771 Moran St., Westminster, CA 92683.
Địa điểm sinh hoạt đờn ca tài tử cũng là nơi thí sinh ghi danh thi cổ nhạc. Ban tổ chức hân hạnh chào đón thí sinh đến ghi danh, và ca tài tử để tập luyện bài ca dự thi, đồng thời cũng mời tất cả giai nhân tài tử, những người mộ điệu và khán giả.
Ban tổ chức cũng mời tất cả giai nhân tài tử, những ai từng học đờn, học ca cổ nhạc hãy đến tham gia. Những người khi xưa từng đi đờn ca nhưng bỏ lâu quá quên bài ca, xin hãy cứ đến nói lên kỷ niệm của mình đối với đờn ca tài tử. Riêng những người mộ điệu, chỉ muốn nghe đờn ca thì đến với tư cách khán giả.
Vào cửa tự do, miễn phí. Liên lạc trưởng ban tổ chức, ông Lê Quang Thế (714) 454-7851 hoặc ca sĩ Triệu Mỹ Ngân (714) 728-1878.
Video: Nghệ sĩ và đời thường Mới Cập Nhật
phía góc phải bên dưới của khung video.