NGŨ GIÁC ĐÀI, Arlington (NV) – “Bộ Quốc Phòng Mỹ rất quan tâm vụ tàu Hải Cảnh Trung Quốc đụng và làm chìm một tàu cá Việt Nam trong hải phận quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông.”
Đó là tuyên bố của Bộ Quốc Phòng Mỹ đưa ra hôm Thứ Năm, 9 Tháng Tư, một tuần sau khi sự việc xảy ra.
Tuyên bố cho biết tiếp: “Hành động của Trung Quốc đi ngược lại quan điểm của Mỹ, mà trong đó, khu vực biển Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương là vùng tự do hải hành, tất cả mọi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, đều được bảo đảm thực hiện, không bị bắt nạt, và có thể theo đuổi mục đích tăng trưởng kinh tế phù hợp với luật lệ quốc tế.”
“Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ủng hộ cố gắng của các đồng minh và đối tác của mình để bảo đảm tự do hàng hải và cơ hội kinh tế toàn bộ vùng Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương,” tuyên bố cho biết tiếp.
“Đại dịch COVID-19 nhấn mạnh tầm quan trọng của luật lệ dựa theo trật tự quốc tế, vì nó tạo điều kiện cho chúng ta giải quyết mối đe dọa chung một cách công khai, tập trung, và hiệu quả,” vẫn theo bản tuyên bố.
Bản tuyên bố kết luận: “Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên kềm chế, không đưa ra các hành động làm bất ổn khu vực, làm mất sự chú ý đối với việc đối phó đại dịch hiện nay, hoặc gây nguy hiểm không cần thiết trong lúc có thiệt hại về tài sản và nhân mạng.”
Trước đó, hôm Thứ Hai, 6 Tháng Tư, Bộ Ngoại Giao Mỹ cũng bày tỏ quan ngại đối với vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam.
“Chúng tôi vô cùng quan ngại trước tin Trung Quốc đâm chìm tàu đánh cá của Việt Nam trong khu vực quần đảo Hoàng Sa trên Biển Đông,” bà Morgan Ortagus, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Mỹ, viết trong thông báo phổ biến trên trang web của cơ quan này.
Bà Ortagus cũng nhắc lại vụ “đường lưỡi bò chín đoạn” mà Bắc Kinh vẽ ra để tuyên bố chủ quyền hơn 80% đến 90% Biển Đông, và từng bị tòa trọng tài quốc tế tại The Hague, Hòa Lan, bác bỏ trong phiên xử hồi Tháng Bảy, 2016, khi Trung Quốc bị Philippines kiện.
Hôm 8 Tháng Tư, Bộ Ngoại Giao Philippines cũng lên tiếng quan ngại về sự việc này và nhắc lại rằng tàu cá của họ cũng từng bị tương tự.
Bộ Ngoại Giao Philippines nhấn mạnh rằng sự việc vừa xảy ra đối với tàu cá Việt Nam khiến quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc bị xói mòn trong bối cảnh hai bên đang đàm phán Bộ Quy Tắc Ứng Xử Trên Biển Đông (COC).
Trong cuộc họp báo tại Hà Nội hôm 3 Tháng Tư, bà Lê Thị Thu Hằng, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam, cho biết là một tàu cá của Quảng Ngãi, có tám ngư dân Việt Nam, đang hoạt động tại khu vực đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa, bị tàu Hải Cảnh Trung Quốc ngăn cản và đâm chìm vào ngày 2 Tháng Tư.
Việt Nam cũng yêu cầu Trung Quốc phải bồi thường cho những gì Bắc Kinh gây ra.
Cũng trong ngày 3 Tháng Tư, tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh, Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao, nói về sự việc này như sau: “Vào sáng 2 Tháng Tư, một tàu Hải Cảnh Trung Quốc trong cuộc tuần tra định kỳ phát hiện tàu cá Việt Nam đánh bắt cá bất hợp pháp ở ngoài khơi quần đảo Tây Sa (Việt Nam gọi là Hoàng Sa) và ngay lập tức kêu gọi con tàu rời đi.”
“Tàu cá Việt Nam từ chối rời đi và bất ngờ chuyển hướng về phía tàu Trung Quốc. Mặc dù tàu hải cảnh của Trung Quốc đã cố hết sức để tránh, nhưng vẫn bị tàu cá Việt Nam đâm vào mũi tàu. Tàu cá Việt Nam sau đó bị ngập nước và chìm,” bà Hoa nói tiếp. “Tàu Hải Cảnh Trung Quốc đã ngay lập tức thực hiện chiến dịch giải cứu và cả tám ngư dân Việt Nam đã được giải cứu mà không có bất cứ thương tích nào. Tàu Hải Cảnh Trung Quốc sau đó đã để ngư dân Việt Nam rời đi sau khi hoàn thành thủ tục điều tra và thu thập bằng chứng cần thiết.” (Đ.D.)