HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Lần đầu tiên các tổ chức dân sự và cá nhân, đa số hoạt động và cư trú tại Việt Nam không gửi “kiến nghị” mà đưa ra yêu sách. Yêu sách này đòi cải cách chính sách đất đai.
“Bản Yêu Sách Cải Cách Chính Sách Đất Đai” được công bố rộng rãi vào ngày 27 Tháng Tư trên các mạng xã hội, và gửi cho toàn thể dân chúng Việt Nam, Quốc Hội, Chủ Tịch Nhà Nước, Chính Phủ Việt Nam, Bộ Chính Trị Đảng Cộng Sản Việt Nam, các tổ chức nhân quyền và các cơ quan truyền thông, nhấn mạnh “chính sách đất đai hiện hành gây bao tai ương cho nhân dân, kìm hãm phát triển kinh tế-xã hội đất nước và có lẽ nhà nước cũng không mong muốn.”
Theo bản yêu sách này, 10 tổ chức dân sự tại Việt Nam (Diễn Đàn Xã Hội Dân Sự – Tiến Sĩ Nguyễn Quang A đại diện, CLB Lê Hiếu Đằng – ông Lê Thân đại diện, Diễn Đàn Bauxite Việt Nam – GS Phạm Xuân Yêm và GS Nguyễn Huệ Chi đại diện, Dân Oan Dương Nội – Trịnh Bá Phương đại diện…) và 64 cá nhân cư trú ở cả trong lẫn ngoài Việt Nam (nhà văn Nguyên Ngọc, Tiến Sĩ Nguyễn Quang A, nhà báo Tống Văn Công, Bác Sĩ Nguyễn Đan Quế, Linh Mục Đặng Hữu Nam, Nguyễn Gia Kiểng, nhà báo Kha Lương Ngãi, Luật Sư Lê Công Định…) nhận định:
– Nhiều thập kỷ qua, chính sách đất đai của nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam đã bộc lộ sự lạc hậu, bất cập, xa lạ với hầu hết các quốc gia văn minh, tiên tiến và hùng cường trên thế giới, là lực cản lớn trong phát triển kinh tế-xã hội, gây bất bình lớn trong nhân dân, tạo ra tầng lớp “dân oan” ngày càng đông đảo ở mọi miền đất nước, gây bất ổn an sinh xã hội, gia tăng bất công, chênh lệch giàu-nghèo quá phi lý, xuất hiện nguy cơ bùng nổ xung đột, bạo lực xã hội không thể kiểm soát.
– Chính sách “đất đai thuộc sở hữu toàn dân, do nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý” (Điều 53 – Hiến Pháp 2013), Luật Đất Đai và các quy định liên quan không những không tạo điều kiện sử dụng hiệu quả đất đai, phát triển kinh tế bền vững, mà lại là tấm bình phong, là cơ hội vàng cho giới chức quan liêu, tiêu cực, tham nhũng, vô cảm đi đêm với chủ dự án tước đoạt tàn bạo nhà ở, trang trại, ruộng đất – tư liệu sản xuất và là nguồn sống duy nhất của hàng chục triệu hộ nông dân trong một quốc gia đất hẹp, dân đông, nông nghiệp chiếm tỷ lệ quan trọng trong nền kinh tế.
– Chính sách ấy có nguồn gốc từ học thuyết đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Mác và thực tiễn CNXH ở Liên Xô, Trung Quốc: xóa bỏ sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất quan trọng nông nghiệp cũng như mọi ngành nghề, lĩnh vực, mọi hoạt động và cơ sở kinh tế xã hội khác, áp đặt cơ chế kinh tế chỉ huy, duy ý chí, tập trung, quan liêu, bao cấp.
– Từ giữa thập niên 1980, Đảng Cộng Sản và nhà nước Việt Nam nhận ra nhiều sai lầm căn bản và trầm trọng trong cơ chế kinh tế, nên đã dần tháo gỡ, xác định kinh tế thị trường. Do đó, đất nước phần nào thoát khỏi khủng hoảng toàn diện và sâu sắc, kinh tế có phần chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, chủ trương kinh tế thị trường buộc phải “định hướng XHCN” vốn tự mâu thuẫn, cùng duy trì công hữu toàn bộ đất đai dẫn đến khủng hoảng đất đai sâu rộng, kìm hãm đà phát triển kinh tế-xã hội, làm Việt Nam ngày càng tụt hậu so với khu vực và thế giới. Càng tụt hậu, càng bất lợi, thua thiệt trong buôn bán giao thương quốc tế. Một trong những yếu tố quan trọng cấu thành sai lầm trong chính sách kinh tế là chính sách quản lý đất đai hiện hành.
– Nhiều năm qua, diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp đáng kể bởi nhà nước thu hồi tùy tiện, đền bù rẻ mạt để lấy đất cho sân golf, du lịch sinh thái, dự án kinh doanh bất động sản, khu quy hoạch treo, các khu, dự án công nghiệp – kinh tế bỏ hoang, đình đốn… Hàng trăm nghìn nông hộ và dân thành thị mất nhà cửa, ruộng vườn, mồ mả… lâm hoàn cảnh bi đát khốn cùng, màn trời chiếu đất, không tấc đất cắm dùi.
Những tổ chức, cá nhân soạn thảo yêu sách khẳng định, hiện trạng vừa kể đi ngược với chính sách thuở ban đầu là “người cày có ruộng,” trái tinh thần Hiến Pháp 2013, trái tinh thần Công Ước Liên Hiệp Quốc về các quyền dân sự và chính trị mà Việt Nam là một quốc gia thành viên và đặc biệt, đi ngược lòng dân, gây bất ổn xã hội, thêm khó khăn cho chính nhà nước trong thực hiện chức năng quản lý xã hội.
Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến “những bất ổn, xáo trộn xã hội và hệ lụy trong thời kỳ hợp tác hóa nông nghiệp, gần đây là những Tiên Lãng, Thái Bình, Văn Giang, Dương Nội, Vụ Bản, Kỳ Anh, Lai Châu, Phú Quốc, Đồng Tâm, Bắc Ninh… cho nhiều bài học đau xót.”
Ở vị thế nhân dân – chủ thể cao nhất của xã hội, chủ nhân đất nước, những tổ chức, cá nhân soạn thảo yêu sách nêu ra bảy yêu cầu đối với Quốc Hội, Nhà Nước, Chính Phủ và Đảng Cộng Sản Việt Nam:
(1) Khẩn cấp cải cách chính sách đất đai. Công nhận và bảo hộ quyền tư hữu đất đai, nhà ở như mọi tài sản, tư liệu sản xuất-sinh hoạt khác.
(2) Việc lấy đất để xây dựng các cơ sở an ninh, quốc phòng, hạ tầng công cộng quan trọng, phải bồi thường đúng giá trị. Mọi tranh chấp, nếu không thỏa hiệp được, phải giải quyết bởi giám định độc lập, tòa án.
(3) Các dự án vì mục đích sinh lợi của bất kỳ doanh doanh nghiệp trong hay ngoài nước, thuộc mọi thành phần, đều phải thoả thuận với người dân có đất.
(4) Các dự án kinh tế xã hội vì lợi ích công cộng như trường học, bệnh viện, chợ, công viên, truyền tải điện, nước… phải thiết thực, cân nhắc lợi ích mang lại có đủ lớn hơn mức bù thỏa đáng cho dân phải di dời? Phải công khai minh bạch và được đa số dân đồng thuận.
(5) Thu hồi khẩn trương đất đã giao cho các dự án quá thời hạn ấn định, chưa hoặc chậm triển khai, bỏ hoang hóa.
(6) Nghiêm cấm các lực lượng vũ trang nhân dân tham gia thu hồi đất.
(7) Xử lý nghiêm minh công chức vi phạm chính sách đất đai.
Những tổ chức, cá nhân soạn thảo yêu sách kêu gọi các tổ chức dân sự, mọi người dân ủng hộ yêu sách bằng việc ký tên và “các hoạt động phong phú khác.” Họ cũng kêu gọi dư luận quốc tế và chính phủ các nước, các tổ chức nhân quyền quốc tế lên tiếng, có biện pháp hữu hiệu hậu thuẫn yêu sách chính đáng này của người dân Việt Nam.
Trong bốn tiếng đầu tiên đã có hơn 200 người ký tên ủng hộ yêu sách vừa kể. Theo những tổ chức, cá nhân soạn thảo yêu sách, nếu muốn ký tên có thể gửi email vào hộp thư điện tử: [email protected], ghi rõ danh tính, nghề nghiệp, nơi cư trú. (G.Đ)
T.T Trump ra sắc lệnh bảo vệ người tố cáo sai trái ở Bộ Cựu Chiến Binh