Các hãng xe hơi ngoại quốc than bị nhà nước Việt Nam ‘đòi hỏi tủn mủn’

HÀ NỘI (NV) – Các hãng sản xuất xe hơi ngoại quốc và các nhà nhập cảng xe hơi tại Việt Nam đang kêu than vì bị nhà cầm quyền chơi ép qua một mớ luật lệ dù ngoài mặt thì khuyến khích đầu tư.

Hồi Tháng Mười năm 2017, nhà cầm quyền CSVN đưa ra một nghị định được đánh số “116/2017/NĐ-CP” về “quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô” tại Việt Nam.

Nghị định được ban hành trước khi bản thỏa hiệp thương mại giữa Việt Nam với các nước ASEAN bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2018, trong đó các nước thành viên sẽ bãi bỏ thuế quan nhập cảng xe hơi, như Việt Nam từ 30% xuống còn 0%.

Dân số Việt Nam ngày càng tiến gần đến 100 triệu người và lợi tức đầu người trung bình gia tăng hàng năm là một thị trường màu mỡ để các nhà sản xuất xe hơi đến kiếm tiền. Nhưng từ khi cái nghị định nói trên ra đời, họ đang than trời.

Một năm sau khi có nghị định 116, hãng xe Mỹ General Motors bỏ chạy, bán lại cơ sở sản xuất cho một đối tác Việt Nam. Theo cái nhìn của tạp chí tài chính Nhật Bản Nikkei, nhà cầm quyền Hà Nội đưa ra cái nghị định nói trên là để nâng đỡ các công ty nội địa gia tăng khả năng cạnh tranh. Chính vì thế mà hồi năm ngoái, người ta thấy hoạt động nhập cảng xe hơi từ nước ngoài đã đình trệ suốt nhiều tháng.

Một viên chức của một công ty xe hơi Nhật Bản sản xuất tại Việt Nam mô tả cái nghị định 116/2017/NĐ-CP như một thứ đòi hỏi tủn mủn chưa thấy nước nào trên thế giới lại khó khăn đến như thế. Trong đó, đòi hỏi nhà nhập cảng phải có giấy chứng nhận phẩm chất của nước sản xuất và phải có cả chứng chỉ kiểm soát phẩm chất của mỗi lô hàng. Hậu quả, một công ty sản xuất xe hơi tại Thái lan, nước xuất cảng xe chính yếu sang Việt Nam bị giảm mất 80% thương vụ cho nửa đầu năm 2018.

Còn các hãng sản xuất xe ngoại quốc thiết lập nhà máy tại Việt Nam bị buộc phải có bãi thử xe với đường chạy tối thiểu 800 mét. Đây là một trong những điều kiện khó cho cả các công ty nội địa vì nó đòi hỏi một thêm một khoản đầu tư rất lớn. Mới thấy công ty Toyota của Nhật là chấp nhận thi hành trong khi GM thì bỏ chạy.

Theo Nikkei, tại một nhà đại lý xe hơi Honda, mới hai tuần trước, khách hàng than phiền giá chiếc xe Honda SUV CR-V sản xuất từ Thái Lan nhập cảng vẫn bán với giá khoảng $48,000 chỉ rẻ hơn giá hồi năm 2017 có 6% dù thuế quan nhập cảng 30% đã bị bãi bỏ.

Một loạt những đỏi hỏi về kiểm phẩm đã gia tăng chi phí sản xuất nên những thứ này lại bị đẩy xuống cho người tiêu thụ gánh chịu khiến giá xe không giảm bao nhiêu.

Ngay khi vừa ra nghị định 116 và bị chỉ trích, hồi năm ngoái, nhà cầm quyền Hà Nội đã vội vã chống chế là “không gây khó.” Hà Nội muốn thúc đẩy gia tăng tỉ lệ nội địa hóa các bộ phận sản xuất xe từ 10% lên 35% hay cao hơn với một số ưu đãi đầu tư.

Theo Nikkei, các công ty ngoại quốc đang phản ứng dè dặt.

“Chúng tôi đang thử nhiều mô hình chương trình khác nhau rồi sẽ đưa ra quyết định sau khi nhìn thấy phản ứng từ phía nhà cầm quyền Việt Nam.” Ông Toru Kinoshita, chủ tịch Toyota Motor Vietnam nói với Nikkei. Tham vọng thúc đẩy sản xuất xe hơi nội địa của Việt Nam hiện vẫn chỉ là kỳ vọng hơn là thực tế. Thậm chí còn có một số người còn nghi ngờ thâm ý của họ.

Chính sách mới của Việt Nam, thí dụ, liên quan đến kế hoạch tỉ phú đỏ Phạm Nhật Vượng, nhà tài phiệt địa ốc Vingroup nhảy vào kinh doanh sản xuất xe hơi hồi năm ngoái thấy quảng cáo rầm rộ mấy kiểu xe mới. Tuy là “Made in Vietnam” nhưng lại do công ty Ý vẽ kiểu và còn lại là xe của Đức. Tham vọng của công ty này là sản xuất đến 500,000 xe vào năm 2025.

Một số người trong kỹ nghệ xe hơi coi biện pháp của nhà cầm quyền Hà Nội là hậu thuẫn tối đa cho công ty sản xuất xe hơi nội địa, theo lời một đại diện của công ty xe hơi Nhật Bản, tương tự như chính sách của Trung Quốc. (TN)