Chợ ‘ma’ bán cá đồng giữa vùng nước nổi ở An Giang

AN GIANG, Việt Nam (NV) – Ở chợ “ma” Tha La, chẳng ai nhìn rõ mặt ai trong cảnh mua bán tối mò. Người mua cầm đèn pin chọn lựa cá, còn người bán đeo đèn chóa trên đầu cân cá, đếm tiền.

Theo báo Người Lao Động, cánh đồng ven tuyến kênh Tha La, Trà Sư, tỉnh An Giang, mùa nước nổi năm 2018 đã ngập hơn 2 mét. Cá từ những cánh đồng giáp biên giới Cambodia đi qua cửa ngõ đập tràn Tha La, Trà Sư rồi theo con nước bơi xuống phía hạ lưu và trở thành nguồn sống của những người dân sống bằng nghề “bà cậu” (câu, lưới cá).

Cởi chiếc nón lưỡi trai đã bạc màu, lão ngư Nguyễn Văn Chín (người dân xã Nhơn Hưng, huyện Tịnh Biên) nheo nheo đôi mắt nhìn xa xăm, nơi có mấy chiếc xuồng con lặng lẽ, âm thầm mưu sinh với lũ.

Ông Chín thật tình: “Mùa nước năm nay, cá mắm đỡ hơn nên từ Tháng Bảy (Âm Lịch) đến giờ, tui đã đóng vó ở cặp tuyến kênh để bắt cá. Nền vó này có từ lâu, thời ông nội tui đưa lại cho tía, rồi bây giờ tui tiếp tục khai thác. Những người không có nền thì họ đóng vó dọc theo kênh hay sông lớn, chỗ nào thấy cá ít họ dời đi, còn mình có nền sẵn nên đóng một chỗ tới nước rút thì thôi.”

“Nghề này bắt cá theo kiểu tự nhiên, gặp luồng cá chạy thì mình kéo miết. Có khi cá ‘chạy’ ban đêm, lắm lúc lại ‘chạy’ ban ngày nên tui cứ ở ngoài vó suốt. Cá ngơi, mình nằm võng nghỉ rồi nhấp chén trà. Hiếm có nghề ‘bà cậu’ nào thư thả như kéo vó nên thu nhập cũng thất thường. Hiện tại, tui cất vó mỗi ngày được hơn chục kg cá đủ loại. Bạn hàng vô gom lúc 4-5 giờ sáng, nếu bán đắt họ còn lấy cá vào buổi trưa. Vì tui vớt cá từ vó lên rồi rọng trong vèo nên ai muốn mua giờ nào cũng được,” ông nói.

Bà Nguyễn Thị Lài (người dân ở xã Vĩnh Tế, thành phố Châu Đốc) đã có 30 mùa lũ mưu sinh với chiếc vó càng, vui vẻ cho biết: “Nhờ nước năm nay lớn nên nhà tui cũng kiếm kha khá. Chỉ mong ‘bà cậu’ thương mình cho cá vô vó thiệt nhiều để gỡ gạc lại mấy năm trước thất thu.”

Thời điểm này, cũng như những ngư dân khác, chiếc vó càng của bà Lài cứ cất lên hạ xuống liên tục vì lượng cá về nhiều.

“Hổm rày, sắp nhỏ kéo được hơn 30 kg cá mỗi bữa nên kiếm được kha khá tiền. Cá từ vó kéo lên được chia thành hai loại. Những loại ngon có giá cao như cá heo nước ngọt, cá kết, cá trèn thì tui đem ra chợ Tha La từ lúc khuya,” bà nói.

Chợ Tha La có tuổi đời hơn 20 năm, nằm ở xã Vĩnh Tế, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang, được dân bản xứ gọi là chợ “ma” vì chợ nhóm lúc 3 giờ và tan nhanh trong đêm.

Theo báo Thanh Niên, đây là chợ “ma” mua bán cá đồng lớn nhất tỉnh. Mấy mùa lũ thấp, chợ “ma” hiu hắt. Năm nay lũ lớn, Tháng Chín là mùa cá tôm chạy đồng, ngư dân bắt được nhiều cá nên chợ đêm náo nhiệt hẳn lên.

Ngày trước, hàng đêm chợ “ma” Tha La có khoảng 100 ghe, xuồng nhỏ tới mua bán bán cá. Bây giờ, cá, tôm không còn nhiều nên hoạt động mua bán cũng giảm đi. Tuy vậy, chợ “ma” là một phần không thể thiếu của mùa nước nổi An Giang.

Các bạn hàng đi chợ rất sớm để giành lựa cá vừa ý, nào là cá lóc đồng, cá rô đồng, cá chốt, lươn đồng… Đặc sản mùa nước nổi có cá linh, cá thiểu, cá khoai…Người mua kẻ bán đều là dân nghèo, đèn pin rọi qua lại xuyên cắt màn đêm. Ai nấy trả giá từng chút, song “thuận mua vừa bán” nên ít khi cãi vã mất lòng nhau.

Những người thành thị lần đầu đến chợ “ma” đều cảm mến thích thú cảnh sinh hoạt đặc trưng của cư dân mùa nước nổi. Nhìn cảnh mấy bà, mấy chị ngồi co ro vì lạnh để chờ mua cá, nhìn những ngư dân thức thâu đêm đánh cá trong manh áo ướt sũng sương đêm mới cảm nhận cái cơ cực của những người sống nghề hạ bạc.

Rồi nhìn thấy cảnh trả giá nhưng không nặng lời nhau, họ thấy vui với phiên chợ cá đồng đúng nghĩa của miền Tây Nam Bộ. (Tr.N)