BANGKOK, Thái Lan (NV) – Hà Nội gián tiếp lên án Bắc Kinh “không tuân thủ luật pháp quốc tế” khi đơn phương, không tôn trọng lợi ích của các nước khác dẫn đến nguy cơ leo thang căng thẳng, “đối đầu.”
Đài VOV thuật lại bài phát biểu của Tướng Ngô Xuân Lịch, bộ trưởng Quốc Phòng CSVN tại Hội Nghị Bộ Trưởng Quốc Phòng ASEAN diễn ra sáng Chủ Nhật, 17 Tháng Mười Một, 2019, tại Bangkok, Thái Lan.
Theo nguồn tin vừa kể, ông Lịch thấy được thuật lời “đề cập căng thẳng vừa qua (trên Biển Đông) là do có những hành động đơn phương, không tôn trọng lợi ích hợp pháp và chính đáng của các nước khác.”
Người ta hiểu ngay ông ám chỉ việc Trung Quốc cho nhóm tài hải giám, dân quân biển hộ tống tàu khảo sát địa chất Haiyang Dizhi 8 xâm phạm vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam suốt thời gian hơn hai tháng, từ đầu Tháng Bảy đến giữa Tháng Chín, cản trở, quấy rối hoạt động dò tìm và khai thác dầu khí của Việt Nam.
Trung Quốc ngang ngược tuyên bố chủ quyền chiếm hơn 80% Biển Đông theo những cái vạch tưởng tượng nối lại giống hình “lưỡi bò” mà nhiều khu vực liếm rất sâu vào các vùng biển đặc quyền kinh tế của các nước khu vực, theo Công Ước Quốc Tế về Luật Biển (UNCLOS). Ngày 13 Tháng Bảy, 2016, Tòa Trọng Tài Quốc Tế tại The Hague, Hòa Lan, phán quyết tuyên bố chủ quyền “lưỡi bò” của Trung Quốc là phi lý và không có giá trị, theo đơn kiện của Philippines.
Tuy nhiên, cậy sức mạnh quân sự ăn trùm các nước nhỏ trong khu vực, Bắc Kinh tuyên bố không tôn trọng phán quyết. Mất chỗ dựa pháp lý, Bắc Kinh lại lươn lẹo tuyên bố các vùng biển “lưỡi bò” đó là do “tổ tiên để lại” và tiếp tục cản trở Việt Nam khai thác tài nguyên thiên nhiên của mình.
Tại cuộc họp nói trên ở Bangkok, ông Ngô Xuân Lịch được VOV thuật lời gián tiếp lên án Trung Quốc, “không tuân thủ luật pháp quốc tế, diễn giải hoặc chỉ áp dụng luật pháp quốc tế khi có lợi cho mình sẽ gây ra sự nghi kỵ, mất lòng tin với nhau và thậm chí có thể dẫn đến nguy cơ leo thang căng thẳng, đối đầu.”
VOV dẫn lời ông Lịch: “Một ví dụ dễ thấy nhất là những căng thẳng trên Biển Đông vừa qua là do có những hành động đơn phương, không tôn trọng lợi ích hợp pháp và chính đáng của các nước khác, không phù hợp với luật pháp và chuẩn mực quốc tế, đặc biệt là Công Ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 đã dẫn đến nguy cơ đe doạ hòa bình ổn định khu vực và thu hút được sự quan tâm của nhiều nước ngoài khu vực.”
Ngày hôm sau, Thứ Hai, 18 Tháng Mười Một, 2019, trong phiên họp mở rộng cấp Bộ Trưởng Quốc Phòng giữa ASEAN và các đối tác khu vực (Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Hàn Quốc, Úc, Ấn Độ), người ta lại thấy ông Lịch nói: “Những căng thẳng vừa qua trên Biển Đông cho thấy, một khi luật pháp quốc tế không được tôn trọng, an ninh và ổn định khu vực nói chung và trên biển nói riêng sẽ bị đe dọa.”
Tân Hoa Xã tường thuật Bộ Trưởng Quốc Phòng Wei Fenghe (Ngụy Phụng Hòa) tham dự cuộc họp ngày Chủ Nhật ở Bangkok, giữa các bộ trưởng Quốc Phòng ASEAN và bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc, tảng lờ những lời đả kích của ông Ngô Xuân Lịch. Chỉ thấy Tân Hoa Xã đưa tin: “Trung Quốc và ASEAN cam kết củng cố hợp tác quốc phòng để bảo vệ ổn định khu vực.”
Nhưng các hãng tin quốc tế từ CNN đến AP, Reuters đều đưa tin, trong cuộc họp song phương giữa Bộ Trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Ngụy Phụng Hòa với Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ Mark Esper, hai bên đã có những bất đồng ý kiến về Biển Đông.
Khi bị ông Esper đả kích Trung Quốc ngày càng gia tăng chèn ép, ức hiếp các nước nhỏ trong khu vực, ông Ngụy Phụng Hòa đã đòi Mỹ “chấm dứt khoe cơ bắp trên Biển Đông và đừng kích thích gia tăng căng thẳng trên Biển Đông.” (TN)