HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Dự án đường sắt trên cao Cát Linh-Hà Đông vay tiền Trung Quốc và do nhà thầu Trung Quốc thực hiện, dù “đội vốn” gấp đôi đến không biết bao giờ xong, đang là cái xương mắc nghẹn.
Hôm Thứ Ba, 2 Tháng Sáu, báo chí trong nước tường thuật cuộc họp báo của nhà cầm quyền CSVN sau phiên họp “thường kỳ” hằng tháng, trong đó, ông Nguyễn Ngọc Đông – thứ trưởng Bộ Giao Thông Vận Tải – được đẩy ra giải thích về “trách nhiệm của các bên về dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông.”
Theo tường thuật của báo Dân Trí, ông Đông nhìn nhận tổng thầu Trung Quốc (công ty Hữu Hạn Tập Đoàn Cục 6 Đường Sắt Trung Quốc – Tổng Thầu EPC) đòi phải đưa $50 triệu mới làm tiếp những phần còn lại của dự án, gồm cả phần “chạy thử” các đoàn tàu.
Ông Đông nêu các điều khoản của hợp đồng để thoái thác đưa thêm tiền và cho hay đã thanh toán cho nhà thầu 80% giá trị hợp đồng. Số tiền còn lại sẽ được thanh toán sau khi “nghiệm thu” và chỉ giữ lại 5% là “chi phí bảo hành giống như các dự án khác.”
Dịp này, báo Dân Trí tường thuật: “Theo Bộ Giao-Thông Vận Tải, dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh-Hà Đông hiện đã cơ bản hoàn thành khối lượng công việc thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị. Các công việc còn lại chủ yếu là hoàn thiện hiện trường, mỹ quan, chỉnh sửa một số thiết bị để chuẩn bị cho vận hành thử toàn hệ thống; chỉnh sửa, hoàn thiện hồ sơ hoàn công để phục vụ công tác nghiệm thu, bàn giao dự án.”
Tuy nhiên, hôm Thứ Hai, báo Lao Động hé lộ cho thấy Bộ Giao Thông-Vận Tải đang dối gạt dư luận chứ không nói ra sự thật.
“Trong các báo cáo, Bộ Giao Thông-Vận Tải và Ban Quản Lý Dự Án đã nhiều lần khẳng định dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông đã hoàn thành 99%. Nhưng báo cáo mới đây cho thấy 1% còn lại là cả một ‘núi’ vấn đề, trong đó có yêu cầu lên tới 1,100 tỷ đồng ($47.3 triệu) từ phía tổng thầu Trung Quốc,” tờ Lao Động viết.
Theo nguồn tin này, tại phụ lục “Tình hình thực hiện các công trình dự án trọng điểm ngành Giao Thông Vận Tải” gửi kèm theo báo cáo số 260/BC-CP ngày 27 Tháng Năm, 2020, của chính phủ, trong khi nhà thầu vòi $50 triệu, “một sự thật được phơi bày là dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông không phải đã hoàn thành 99%, nghĩa là chỉ còn 1% như báo cáo trước đây, mà vẫn còn quá nhiều vấn đề.”
Trong đó “ba hạng mục công trình còn lại vẫn còn tồn tại (cả về hiện trường và hồ sơ), chưa đủ điều kiện nghiệm thu vẫn đang được tổng thầu chỉnh sửa và khắc phục các tồn tại về phần kiến trúc. Riêng phần thiết bị, tổng thầu, tư vấn TEDI, tư vấn ACT vẫn đang tiếp tục trao đổi làm việc để thống nhất các nội dung còn vướng mắc về thông số thiết bị của một số hạng mục chuyên ngành thiết bị.”
Tờ Lao Động cho rằng: “Một dự án tưởng chừng chỉ còn 1%, ấy thế nhưng cho đến thời điểm này còn cả một núi vấn đề, từ nhu cầu vốn, trang thiết bị, tồn tại về kiến trúc…” cho nên “Ai sẽ chịu trách nhiệm cho sự chậm trễ này, cụ thể là việc bố trí $50 triệu này? Hay chỉ lại là nghiêm khắc phê bình, rút kinh nghiệm!”
Trong bài bình luận hôm 2 Tháng Sáu, tờ Lao Động viết là “một dự án đội từ $552 triệu lên $891.92 triệu. Chậm tiến độ 10 năm. Đang phải trả lãi mỗi năm 650 tỷ ($28 triệu). Đang bị đòi thêm $50 triệu, giao tiền ngay. Chưa rõ ngày vận hành. Và biết chắc sẽ lỗ. Nó là gì nếu không phải là một khúc xương 13 km không thể nuốt!”
Tờ Lao Động dẫn bài viết của đại sứ CSVN tại các nước Trung Đông Nguyễn Quang Khai về một dự án đường sắt trên cao ở Phi Châu cũng do nhà thầu Trung Quốc thực hiện, dài 31 km, 39 nhà ga. Tốc độ tàu chạy có thể đạt tới 70 km/giờ, vốn đầu tư chỉ $475 triệu và hoàn thành sau 38 tháng. Ông đại sứ Khai dẫn số liệu Bộ Giao Thông-Vận Tải Ethiopia cho biết, chỉ trong chín tháng dự án này hoạt động đã tạo ra 13,000 việc làm, lãi $3 triệu. (TN) [qd]