Friday, March 29, 2024

Ngành dầu khí Việt Nam chờ chực cuộc khủng hoảng lớn

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Xưởng lọc dầu Nghi Sơn mà Việt Nam liên doanh với ngoại quốc xây dựng tại tỉnh Thanh Hóa đang có nguy cơ đóng cửa dẫn đến khủng hoảng xăng dầu.

Tờ Tuổi Trẻ ngày Thứ Bảy, 22 Tháng Tư, dẫn “báo cáo khẩn kiến nghị” của ban quản trị công ty lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) gửi Bộ Công Thương nói rằng liên doanh này “đang đối diện với nhiều khó khăn” rất có thể phải đóng cửa vì vấn đề tài chính.

Người dân tìm được chỗ đổ xăng nhưng nhiều khi bị giới hạn, không được mua đầy bình ở Hà Nội hồi năm 2022. (Hình minh họa: Nhạc Nguyễn/AFP/Getty Images)

NSRP là liên doanh của Việt Nam qua Tập Đoàn Dầu Khí Việt Nam (PVN) với ba đối tác ngoại quốc. PVN góp vốn 25.1%, công ty dầu hỏa Kuwait quốc tế (KPI) góp 35.1%, công ty Idemitsu Kosan của Nhật góp 35.1% và công ty hóa chất Mitsui của Nhật (MCI) góp 4.7%. Tổng cộng số tiền đầu tư góp vào dự án lên hơn $9 tỷ. Liên doanh vay $5 tỷ của các nhà tài trợ gồm JBIC, KEXIM, NEXI, và một số ngân hàng khác.

Sau nhiều năm đàm phán rồi xây dựng, xưởng lọc dầu Nghi Sơn bắt đầu vận hành từ năm 2018 nhưng từ đó đến nay gặp rất nhiều rắc rối. Hiện nay, tờ Tuổi Trẻ nói rằng cái rắc rối lớn nhất đang đe dọa sự tồn tại của dự án là phía PVN vẫn chưa đạt được thỏa thuận với các đối tác ngoại quốc khi muốn “tái cầu trúc” lại vấn đề tài chính của liên doanh.

Sự bất đồng quan điểm nặng đến nỗi, theo Tuổi Trẻ mô tả, là “bế tắc, tuyệt vọng” khó tránh khỏi đóng cửa. Nếu chuyện này xảy ra, thị trường xăng dầu tại Việt Nam có thể phải đối diện với một cuộc khủng hoảng mới không phải từ sự xáo trộn của thị trường xăng dầu thế giới, mà từ ngay nội bộ lọc dầu ở trong nước.

Xưởng lọc dầu Nghi Sơn có công suất lọc khoảng 10 triệu tấn dầu thô một năm, cung cấp từ khí hóa lỏng LPG, xăng, diesel, dầu hỏa, đến nhiên liệu máy bay. Theo thiết kế, xưởng lọc này có khả năng đáp ứng 40% nhu cầu trong nước.

Một trong những điểm mấu chốt của dự án là qua PVN, chính quyền Việt Nam phải bù lỗ cho liên doanh khi giá dầu quốc tế lên cao. Dầu thô càng tăng giá thì Việt Nam phải bù lỗ cho họ bên cạnh những ưu đãi về thuế và đầu tư để có thể tiến hành dự án.

Trước những bất lợi bị “chảy máu” tiền bạc thay vì tiết kiệm được nhờ đầu tư sản xuất ngay tại trong nước, Hà Nội từng ỳ ra không chịu đóng góp tiền bạc đầy đủ nên các nhà đầu tư ngoại quốc đã từng áp lực đóng cửa thời gian qua, nay có vẻ áp lực của họ đè mạnh hơn.

Toàn cảnh liên doanh xưởng lọc hóa dầu Nghi Sơn, Thanh Hóa, có nguy cơ đóng cửa vì bất đồng giữa các đối tác. (Hình: Tuổi Trẻ)

Theo bản tin của tờ Tuổi Trẻ, nếu chuyện điều đình tái cấu trúc tài chính của liên doanh không thành công, xưởng lọc dầu Nghi Sơn “không thể vừa thanh toán kỳ trả nợ vay đến hạn vào Tháng Năm cho các chủ nợ, cũng như có đủ tiền để tiếp tục vận hành nhà máy.”

“Trường hợp giả định khi không tái cấu trúc tài chính, NSRP sẽ phải trả $375 triệu vào Tháng Năm và $277 triệu vào Tháng Mười Một, điều này đồng nghĩa với việc NSRP sẽ phải tạm dừng hoạt động, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đối với các bên góp vốn,” tờ Tuổi Trẻ thuật lại bản báo cáo.

Lý do không đạt được thỏa thuận tái cấu trúc tài chính là do PVN “không đồng ý với các điều khoản” được các đối tác đưa ra, dù rằng các bên cho vay đã có nhiều nhượng bộ “chưa có tiền lệ.” (TN) [đ.d.]

 

MỚI CẬP NHẬT