HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Hôm 22 Tháng Chín, một post trên fanpage Sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam (U.S. Embassy in Hanoi) gây tranh cãi với nội dung bằng tiếng Việt và tiếng Anh: “Quốc gia nào đang là điểm đến hàng đầu của các hoạt động buôn bán trái phép ngà voi, sừng tê giác và các bộ phận của loài hổ? Đáp án là Việt Nam. Trong thời gian gần đây, Việt Nam đã vượt qua Trung Quốc, trở thành điểm đến hàng đầu thế giới của hoạt động buôn bán ngà voi bất hợp pháp. Việt Nam cũng là điểm đến hàng đầu của sừng tê giác và các bộ phận của loài hổ, đồng thời là một trong số những thị trường tiêu thụ tê tê lớn nhất thế giới.”
Tuy post nêu trên không ghi nguồn, nhưng dựa vào các từ khóa trong bản tin này, người ta có thể tìm thấy một bản phúc trình bằng tiếng Anh trên trang web của Enviromental Investigation Agency (EIA, Tổ Chức Điều Tra Môi Trường): “Bản đồ về các vụ tịch thu ngà voi của chúng tôi, được cập nhật trước Hội Nghị các bên tham gia Công Ước Quốc Tế Về Buôn Bán Các Loài Có Nguy Cơ Tuyệt Chủng (CITES) cho thấy có 175 vụ thu giữ ngà voi quy mô lớn (500 kg trở lên) diễn ra từ năm 2000 đến Tháng Ba, 2019… Đáng lưu ý, chi tiết quan trọng từ bản đồ này là Việt Nam đã vượt qua Trung Quốc để trở thành điểm đến hàng đầu thế giới về buôn ngà voi bất hợp pháp, với 38 vụ thu giữ ngà voi quy mô lớn trong giai đoạn nêu trên. Trong số các vụ này, hồi Tháng Ba, 2019, hơn chín tấn ngà voi đã bị tịch thu tại Hải Phòng, là vụ thu giữ lượng ngà voi lớn nhất thế giới ở thời điểm đó. Các quốc gia, vùng lãnh thổ xếp sau Việt Nam về các vụ bắt giữ ngà voi quy mô lớn lần lượt là: Hồng Kông (17 vụ), Kenya (14 vụ), Trung Quốc đại lục (12) và Thái Lan (11)…”
Liên quan vụ này, báo điện tử Pháp Luật Việt Nam hôm 25 Tháng Tám tường thuật: “So với khối lượng hơn 53 tấn ngà voi bị thu giữ trong giai đoạn 2010 – 2018 và đang tiếp tục tăng thì số lượng vụ tiêu hủy ngà voi ở Việt Nam còn chưa tương xứng. Việc tiêu hủy ngà voi cần trở thành một thông lệ và được tiếp nối bằng các hành động quyết tâm tiếp theo để tránh dư luận cho rằng sự kiện này chỉ có ý nghĩa ‘phô diễn’ trước thềm một sự kiện quốc tế quan trọng. Trong bối cảnh Việt Nam bị cộng đồng quốc tế đánh giá vừa là thị trường tiêu thụ và địa bàn trung chuyển ngà voi đặc biệt quan trọng, việc xử lý nghiêm các đối tượng phạm tội và tuyên tiêu hủy ngà voi sẽ góp phần khẳng định quyết tâm triệt phá các đường dây tội phạm buôn bán ngà voi trái phép của Việt Nam.”
Trong một diễn biến khác, hồi trung tuần Tháng Bảy, 2019, hãng tin Reuters của Anh Quốc cho hay: “Singapore thu giữ 8.8 tấn ngà voi đang trên đường vận chuyển tới Việt Nam từ Cộng Hòa Dân Chủ Congo. Ước tính số ngà voi này trị giá lên đến $12.9 triệu và có nguồn gốc từ 300 con voi Châu Phi. Ngoài ra, lô hàng còn bao gồm 11.9 tấn vảy tê tê, trị giá hơn $35.7 triệu. Tê tê là một trong những loài động vật có vú bị săn bắt nhiều nhất trên thế giới. Thịt của loài động vật này được xem là đặc sản ở Việt Nam và Trung Quốc, còn vảy thì được đem đi làm thuốc đông y, dù lợi ích của nó vẫn còn gây nhiều tranh cãi.” (T.K.)