HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Trong lúc các tuyến đường sắt ở Việt Nam rơi vào cảnh “chợ chiều,” hành khách cực chẳng đã mới phải chọn di chuyển bằng xe lửa, báo Thanh Niên hôm 22 Tháng Mười Một cho hay: “Tuyến đường sắt xuyên tám tỉnh từ cửa khẩu Lào Cai-Hà Nội về cảng Lạch Huyện, Hải Phòng, sẽ có vốn đầu tư 100,000 tỷ đồng ($4.3 tỷ).”
Con số này khiến dư luận giật mình và quan ngại trong bối cảnh hồi Tháng Mười, 2019, các báo nhà nước tiết lộ chính phủ CSVN đang trong tình cảnh phải vay nợ mới để trả nợ cũ và theo dự báo thì đến cuối năm 2019 nợ công ở mức 56.1% GDP.
Báo Thanh Niên đặt câu hỏi: “Liệu đã cần thiết làm thêm một tuyến đường sắt từ $4 tỷ đến $5 tỷ trong bối cảnh hiện nay?””
Tờ báo nhấn mạnh rằng hầu hết các dự án đường sắt hiện nay ở Việt Nam đang trong tình trạng đầu tư vốn hàng chục ngàn tỷ đồng nhưng khai thác không hiệu quả.
Tờ báo cũng dẫn nguồn một vị lãnh đạo Bộ Giao Thông Vận Tải CSVN không được nêu danh tính, cho biết đây con số 100,000 tỷ đồng “mới chỉ là tạm tính, chỉ khi lập dự án nghiên cứu khả thi mới có tổng mức đầu tư chính thức.” Và theo “thông lệ” của các dự án như tuyến đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông, mức đầu tư trên thực tế sẽ “đội vốn” gấp nhiều lần con số dự trù ban đầu trong lúc ngày vận hành chưa được xác định.
Bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế, được tạp chí Nhà Đầu Tư hôm 19 Tháng Mười Một dẫn lời: “Dự án này tốn quá nhiều tiền của bởi 100,000 tỷ đồng tổng mức đầu tư này dù có huy động ở đâu thì rốt cục dân cũng là người trả, những người nộp thuế là người phải trả. Việc tốn kém chi phí của người dân như thế nhưng hưởng lợi sẽ là ai? Kết nối tuyến đường sắt này có vẻ đang theo ý tưởng từ phía Trung Quốc đề nghị để tạo nên tuyến kết nối từ phía Vân Nam, Trung Quốc sang cảng Hải Phòng. Chưa nói về chi phí, rõ ràng việc hưởng lợi từ dự án này thì Việt Nam thấp hơn nhiều so với Trung Quốc.
Vậy Việt Nam có cần bỏ tiền ra để đầu tư cho Trung Quốc hưởng lợi theo kiểu này không?”
Hồi Tháng Năm, 2019, trang web của Đài Truyền Hình Việt Nam cho hay, tuyến đường sắt Yên Viên-Phả Lại-Hạ Long-Cái Lân “được kỳ vọng là nâng tốc độ chạy tàu và khối lượng vận chuyển nhưng tuyến này đang ế ẩm nhất cả nước.”
Bài báo viết: “Ga Hạ Long quy mô hơn 1,500 tỷ đồng ($64.5 triệu) được đầu tư bài bản, khang trang nhưng 5 năm nay, mỗi ngày chỉ đón một đoàn tàu ‘chợ’ có ba toa, chưa đầy 30 khách. Một chuyến tàu mỗi ngày vẫn được coi là may mắn bởi ga cuối của tuyến đường sắt là ga Cái Lân 5 năm nay không một bóng tàu. Đầu tư đường sắt khổ rộng 1.4 mét để tăng tốc độ và khối lượng vận chuyển hàng hóa nhưng lại trở thành tuyến đường sắt ế ẩm nhất vì chưa thể kết nối vào mạng lưới đường 1 mét cũ. Nghịch lý này không biết sẽ tồn tại đến bao giờ?” (T.K.)