NEW YORK, New York (NV) – Hội Văn Bút Hoa Kỳ (PEN America) kêu gọi nhà cầm quyền CSVN hủy bỏ bản án chín năm tù và trả tự do tức khắc cho nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang.
Bà Phạm Đoan Trang, năm nay 44 tuổi, nhà báo độc lập nổi tiếng, tác giả một số sách vận động dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam, dự trù sẽ phải ra tòa án phúc thẩm ở Hà Nội ngày Thứ Năm, 25 Tháng Tám, tuần này. Không mấy ai tin rằng nhà cầm quyền CSVN sẽ giảm án cho bà.
“Việc bỏ tù phi lý bà Phạm Đoan Trang dựa trên sự vu cáo độc đoán là tuyên truyền chống nhà nước, lại thêm một thí dụ nữa của nhà cầm quyền CSVN về đàn áp giới nhà báo và các người bảo vệ nhân quyền. Họ chỉ nhằm trừ diệt các người đối lập và bóp nghẹt các tranh luận chính trị,” bà Liesl Gerntholtz, giám đốc Trung Tâm Tự Do Sáng Tác của Hội Văn Bút Hoa Kỳ, phát biểu qua một bản tuyên bố hôm 22 Tháng Tám.
PEN America có hơn 7,500 hội viên trên toàn liên bang, là một tổ chức có nhiều ảnh hưởng với các thành viên mà nhiều người nổi tiếng trên thế giới gồm văn thi sĩ, các nhà biên khảo, ký giả, bình luận gia, kịch tác gia, dịch giả…
Bà Gerntholtz nói rằng bản án chín năm tù mà bà bị áp đặt là “sự vi phạm trầm trọng quyền căn bản về tự do biểu đạt theo luật lệ quốc tế. Bà Trang phải được trả tự do vô điều kiện và ngay lập tức bởi vì tình trạng sức khỏe vô cùng tồi tệ, hậu quả của sự bỏ mặc, không săn sóc y tế trong khi bị giam cầm đối với bà.”
Tuần trước, hôm 16 Tháng Tám, Ủy Ban Bản Vệ Ký Giả Quốc Tế (CPJ) kêu gọi nhà cầm quyền CSVN phải trả tự do vô điều kiện cho bà Phạm Đoan Trang để bà có thể tự do hoạt động báo chí. Bởi vì “nhà cầm quyền CSVN trả tự do sớm chừng nào cho các nhà báo đang bị cầm tù phi lý thì sẽ tốt hơn cho uy tín của chế độ trên thế giới.”
Trên trang Facebook cá nhân ngày 23 Tháng Tám, Luật Sư Nguyễn Văn Miếng cho hay: “Trong trại tạm giam số 1 Hà Nội, bà Đoan Trang khó khăn trong việc đi lại do thương tật ở chân, bệnh phụ nữ không được chữa trị và gia đình không được thăm gặp do trại tạm giam buộc bà mặc áo tù mới cho gặp thân nhân.”
Theo Luật Sư Miếng thì “bà đã không ký bất kỳ giấy tờ gì, nếu có thông tin bà ký ‘đơn xin’ gì đó là do người có trách nhiệm bịa ra.”
Luật Sư Miếng cũng cho hay phiên tòa phúc thẩm nếu diễn ra ngày 25 Tháng Tám “đã vi phạm thời hạn chuẩn bị xét xử hơn tám tháng thay vì chỉ trong thời hạn 90 ngày (kể từ ngày bị kết án sơ thẩm) theo luật định.”
Luật Sư Miếng còn thuật lại lời bà nhắn nhủ với bằng hữu rằng “các anh chị em ở bên ngoài hãy giữ vững tinh thần, không nản chí,” như bà Trang đã từng nói “vượt qua nỗi sợ hãi không phải là vấn đề, nhưng vượt qua nỗi chán nản mới là vấn đề. Chúc mọi người mạnh khỏe, bình an, giữ được ý chí, làm gì cũng phải làm đến cùng, không được nản chí!”
Ông Miếng nhắc lại lời bà khi bị kẹp giữa hai nữ công an lôi đi sau phiên tòa sơ thẩm ngày 14 Tháng Mười Hai, 2021. Bà đã quay lại nói lớn với người mẹ đang đứng chơ vơ giữa tòa dõi mắt nhìn theo con gái: “Mẹ ơi! Con không sợ gì đâu!”
Ngày 14 Tháng Bảy, CPJ trao giải Tự Do Báo Chí Quốc Tế năm 2022 cho bốn nhà báo tại Mỹ, Châu Âu, Châu Á và Châu Phi, trong đó có bà Phạm Đoan Trang của Việt Nam. Trước đó, vào Tháng Ba, bà đã được Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ trao giải “Phụ nữ can đảm quốc tế.”
Phạm Đoan Trang là tác giả của nhiều quyển sách nổi tiếng như “Chính Trị Bình Dân,” “Cẩm Nang Nuôi Tù,” đặc biệt là bản tường trình về cuộc đàn áp đẫm máu dân xã Đồng Tâm chống cưỡng chế bất công hồi đầu năm 2020. Nhiều người tin rằng việc công bố tập tài liệu này coi như “giọt nước tràn ly” dẫn tới việc bắt giam bà vào ngày 6 Tháng Mười, 2020.
Bà từng là một nhà báo làm cho một số báo tuyên truyền của nhà cầm quyền CSVN nhưng sau bỏ ra ngoài viết blog vì những gì bà muốn viết không thể viết. Bà từng bị công an CSVN đánh đập với thương tích nghiêm trọng khi tham dự biểu tình vì môi trường ở Hà Nội hay ca hát ở Sài Gòn. Bà trốn chạy sự săn lùng của công an bằng cách thay đổi chỗ ở liên tục nhưng vẫn không thoát.
Đến ngày 14 Tháng Mười Hai cuối năm 2021 thì bà bị kết án chín năm tù trong một phiên tòa bị đả kích là bất chấp các quy định của Luật Tố Tụng Hình Sự của chính chế độ. Bà bị vu cho là “làm, tàng trữ hoặc tuyên truyền chống lại” nhà cầm quyền độc tài đảng trị tại Việt Nam. Hiến Pháp CSVN công nhận công dân có đầy đủ các quyền tự do báo chí, phát biểu, hội họp, biểu tình nhưng dân vẫn bị bỏ tù dựa trên những điều luật hình sự mơ hồ, giải thích ngược xuôi đều được.
Những gì bà viết đều “cổ võ nhân quyền, quản trị nhà nước tốt và quyền tiếp cận tư pháp của người dân” theo bản tuyên bố của Bộ Ngoại Giao Mỹ về bản án sơ thẩm áp đặt cho bà Phạm Đoan Trang: “Là nhà báo độc lập, bà đã can đảm tường thuật các vấn đề xã hội không được báo chí (chính thống của chế độ) đề cập.”
Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc cũng nhiều lần lên án việc bắt giam bà cũng như rất nhiều người vận động nhân quyền, dân chủ hóa tại Việt Nam nhưng không hề có tác dụng. (TN) [qd]