1,474 ngày trong nhà tù Cộng Sản Việt Nam
Phòng rộng mà có mỗi một cửa ra vô rộng khoảng một mét rưỡi, trần phòng lại thấp nên không khí trong phòng giam vừa bước vô đã cảm thấy ẩm thấp, ngột ngạt lắm, có mùi tanh tanh nữa. Nếu căn cứ theo tiêu chuẩn quy định của Bộ Công An mỗi tù nhân phải có chỗ nằm tối thiểu hai mét vuông (tối đa không giới hạn) thì cái phòng này chỉ đủ chỗ nhốt ba mươi tù nhân.
Chị Trực sinh nói mỗi người chỉ có chỗ nằm sáu tấc thôi, tức là bề ngang bằng ba viên gạch men. Lúc này khoảng bốn giờ chiều, tù nhân đi lao động về ào ào vô lo đi lấy cơm, ăn uống, tắm rửa, xôn xao tiếng nói, cười, chửi thề ầm ầm điếc hết cả lỗ tai.
Thấy đồ đạc của tôi còn để một đống ở đó và cái chiếu bông bề ngang một mét tôi mang theo, một vài nữ tù nhân nhao nhao lên:
-Ở đây mỗi người có sáu tấc bề ngang thôi. Gì mà đồ đạc nhiều dữ vậy chỗ đâu mà để. Bỏ bớt đi.
-Cái chiếu đó phải cắt bớt đi, chiếu đó trải ở đây không được đâu, lấn qua chỗ người khác.
V.v… và .v.v….
Tôi nghe họ nhao nhao như vậy thì cắt ngang:
-Tôi là luật sư kiêm nhà báo, án chính trị chớ không phải bán ma túy đâu. Tôi giải thích cho các chị hiểu: Quy định mỗi người ít nhất chỗ nằm hai mét vuông, sáu tấc là trại này không đúng, vi phạm pháp luật. Sáu tấc bề ngang thì làm sao mà nằm? Quyền lợi của mình mình phải tự đòi, không ai tự dưng cho. Các chị có đòi quyền lợi không?
-Không. Tụi tui không dám đâu. Chật thì phải chịu chớ đòi rồi họ lại quy mình chống đối, không giảm án. -Một người nói.
-Nếu các chị không đòi thì tôi đòi, nhưng nói trước là tôi chỉ có thể đòi cho một mình tôi thôi, tô không đòi cho ai khác được nếu chính người đó không dám đòi. Đừng ai động vào đồ đạc của tôi, cứ để đó, tôi sẽ ra ngoài đòi cái chỗ nằm đủ hai mét vuông, tôi không cắt chiếu, cũng không lấn chỗ của ai hết.
Tôi nói xong liền đứng dậy đi thẳng ra phòng Tự Quản, gặp chị Khanh ở đó, tôi nói:
-Chị báo cho tôi gặp Ban Giám Thị trại khiếu nại.
-Khiếu nại việc gì, chị nói đi, em sẽ đi báo cho cán bộ biết. -Chị Khanh nói.
-Cái chỗ nằm đó, theo quy định của Bộ Công An tối thiểu là hai mét vuông theo đường thẳng chớ không phải hai mét vuông chữ L, tối đa không giới hạn. Bây giờ trong phòng giam đó chỗ nằm của tôi bề ngang có sáu tấc, chật chội như vậy làm sao ngủ được. Trại này làm vậy là vi phạm pháp pháp luật. Không đảm bảo sức khỏe của tôi. -Tôi nói.
-Chị về phòng đi, em sẽ đi báo, có gì gọi chị. -Chị Khanh nói.
-Không được! Bây giờ gần năm giờ chiều rồi, không giải quyết ngay tối nay tôi ngủ ở đâu? Nếu không giải quyết chỗ nằm cho tôi đúng quy định tôi sẽ ngồi đây luôn, không đi đâu cả. -Tôi trả lời, mặt hầm hầm tức giận.
Chị Khanh vội vàng đi báo. Tôi ngồi chờ khoảng mười lăm phút thì chị Khanh quay lại, dẫn tôi đi qua cái sân lớn, vào một căn phòng làm việc. Trong phòng có một cái bàn lớn và nhiều ghế cây để xung quanh, vài cái bàn làm việc và tủ hồ sơ. Một cán bộ nam còn trẻ khoảng bốn mươi tuổi đeo bảng trên Trần Thanh Giang và đeo hàm Thượng Úy. Trần Thanh Giang chỉ ghế mời tôi ngồi, hỏi tôi khiếu nại việc gì. Tôi lặp lại câu nói lúc nãy đã nói với chị Khanh.
Trần Thanh Giang nói:
-Chị nói quy định đó là đúng. Nhưng trại giam hiện nay đang quá tải, chật chội lắm, ai cũng phải vậy hết chớ không riêng gì chị.
-Tôi không cần biết chật chội hay không chật chội, quá tải hay không quá tải, chuyện đó là trách nhiệm của nhà nước này phải lo, không phải trách nhiệm của tôi. Tôi chỉ biết tiêu chuẩn pháp luật cho tôi là hai mét vuông thì tôi phải có đủ hai mét vuông, nhỏ hơn chật quá tôi ngủ không được. Tôi mất ngủ thì không đảm bảo sức khỏe, tôi không đảm bảo sức khỏe là trại giam này phải chịu trách nhiệm. -Tôi nói.
-Chị đợi một chút, lãnh đạo tôi tới gặp chị. Cái này không thuộc thẩm quyền giải quyết của tôi. Nghe nói trước đây chị làm việc trong ngành công an, đến cấp bậc đại úy rồi à? -Trần Thanh Giang hỏi.
-Phải. -Tôi trả lời.
-Chị công tác bao nhiêu năm thì thăng hàm đại úy? -Trần Thanh Giang lại hỏi.
-Mười năm. -Tôi nói.
-Mười năm mà thăng hàm đại úy, vậy là chị thuộc loại làm việc giỏi. Tôi cũng mười năm mà mới có bao nhiêu đây. -Trần Thanh Giang nói. -Chị làm việc ở bộ phận nào?
-Tôi làm cảnh sát điều tra, cảnh sát khu vực, cảnh sát hình sự, an ninh điều tra… nói chung là chỗ nào tôi cũng có kinh qua. -Tôi nói.
-Mấy chỗ đó đòi hỏi trình độ nghiệp vụ cao. Vậy vụ án của chị là như thế nào? -Trần Thanh Giang hỏi.
-Vụ án của tôi thì có bản án kèm theo hồ sơ chuyển trại đó, cán bộ Giang lấy mà đọc, hỏi tôi làm gì? -Tôi nói.
(Còn tiếp)
