BẮC GIANG, Việt Nam (NV) – Ông Hàn Đức Long, 57 tuổi, ngụ tại xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, vừa có đơn, yêu cầu Tòa Phúc Thẩm tại Hà Nội của Tòa Án Tối Cao bồi thường hơn 20 tỷ đồng.
Hồi năm 2005, công an tỉnh Bắc Giang kêu gọi dân chúng tố giác thủ phạm đã cưỡng hiếp và giết một bé gái. Có hai phụ nữ là mẹ con, từng tranh chấp đất với ông Long, gửi đơn tố giác ông. Đây là lý do khiến công an tỉnh bắt ông Long.
Trong tù, ông nhận là thủ phạm nhưng tại tòa, ông kêu oan và tố giác công an đã tra tấn ông. Ông nhấn mạnh, ông nhận tội với hy vọng có thể sống sót để kêu oan trước tòa nhưng cả phía công tố lẫn tòa án các cấp đều không thèm nghe.
Thậm chí khi các luật sư đưa ra hàng loạt nhân chứng, bằng chứng chứng minh ông Long vô tội (thời điểm bé gái bị cưỡng hiếp và bị giết, ông đang xay thóc với hàng chục người) nhưng những cơ quan này không thèm xem xét.
Ông Long bị tòa án cấp sơ thẩm và tòa án cấp phúc thẩm kết án tử hình. Tòa Án Tối Cao hủy án, yêu cầu điều tra lại. Khi xử sơ thẩm và phúc thẩm lần thứ hai, cả Tòa Án tỉnh lẫn Tòa Phúc Thẩm của Tòa Án Tối Cao vẫn tuyên tử hình ông. Do áp lực của dư luận, Tòa Án Tối Cao tiếp tục hủy bản án tử hình thứ hai.
Sau 11 năm bị biệt giam trong khu dành cho các tù nhân bị phạt tử hình, Tháng Mười Hai, 2016, ông Long chính thức được xác định là vô tội.
Theo tờ Thanh Niên, ông Long đòi bồi thường 350,000 đồng/ngày cho 4,083 ngày bị giam oan. Tổng số tiền khoảng 1.4 tỷ đồng. Cũng theo tính toán của ông Long, việc ông bị giam oan đã ảnh hưởng đến thu nhập của những thân nhân khác trong gia đình nên tòa phải bồi thường khoảng 2.5 tỷ đồng.
Ông viện dẫn luật về trách nhiệm bồi thường, theo đó, một ngày ở tù oan được bồi thường tương đương năm ngày lương tối thiểu và lập luận, vì bị kết án tử hình, bị giam giữ theo kiểu “loại bỏ khỏi xã hội,” kiểu giam giữ này đã gây thiệt hại nặng nề về tinh thần, thành ra phải bồi thường gấp đôi mức luật định.
Tổng số tiền được ông Long tính toán để đòi bồi thường cho các tổn thất tinh thần đối với riêng ông khoảng 2.4 tỷ đồng. Ông còn đòi tòa bồi thường 6 tỷ đồng cho những tổn thất tinh thần mà vợ con ông (năm người) phải gánh chịu trong 11 năm.
Tờ Thanh Niên cho biết thêm, ông còn đòi tòa bồi thường toàn bộ chi phí đi lại, ăn ở… trong quá trình vợ ông đi kêu oan cho ông suốt 11 năm.
Chưa rõ chính quyền Việt Nam sẽ đáp ứng toàn bộ hay một phần yêu cầu đòi bồi thường của ông Long.
Trong vài năm gần đây, áp lực của dư luận đã buộc chính quyền Việt Nam phải xem lại nhiều vụ án. Số tiền bồi thường cho các nạn nhân bị kết án oan, kể cả phạt tử hình oan như ông Long càng lúc càng cao, tỷ lệ thuận với việc bạch hóa về mức độ càn rỡ của hệ thống tư pháp tại Việt Nam (bắt giữ tùy tiện, tra tấn-khủng bố tinh thần buộc nhận tội, kết án không thèm xem xét).
Theo báo điện tử VietNamNet, hồi Tháng Tư vừa qua, Tòa Án tỉnh Bình Thuận loan báo, chính quyền Việt Nam đã đồng ý chi 10 tỷ đồng để bồi thường cho ông Huỳnh Văn Nén.
Năm 1998, ông bị cáo buộc giết bà Lê Thị Bông ở xã Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận. Trong tù, ông nhận tội nhưng tại tòa, ông kêu oan và giải thích, sở dĩ ông nhận tội vì bị tra tấn. Tố cáo của ông không được xét, ông bị phạt chung thân. Vụ ông “giết người, cướp tài sản” tiếp tục bị “nâng lên, đặt xuống” cho tới Tháng Mười, 2015, công an mới “tạm tha,” cho ông “tại ngoại để chữa bệnh.” Đến Tháng Mười Một, 2015, công an cho biết đã bắt được hung thủ giết bà Bông để cướp tài sản, chính thức thừa nhận ông bị oan và đầu Tháng Mười Hai, 2015, hệ thống tư pháp ở Bình Thuận tổ chức xin lỗi ông.
Trước ông Nén, số tiền bồi thường cho ông Nguyễn Thanh Chấn (7.2 tỷ đồng) đã được xem là chưa từng có.
Năm 2003, ông Chấn, ngụ tại Bắc Giang, bị cáo buộc “giết người,” “cướp tài sản.” Dù ông liên tục kêu oan và có nhiều nhân chứng, bằng chứng cho thấy ông vô tội, chưa kể ông liên tục tố giác đã bị tra tấn, ép nhận tội nhưng cuối cùng, ông vẫn bị phạt tù chung thân. Mãi tới năm 2013, vì gia đình hung thủ có mâu thuẫn, thân nhân ông mới tìm ra thủ phạm và thủ phạm đã đầu thú. Ông được trả tự do hồi cuối năm 2013 sau 10 năm bị giam giữ. (G.Đ)
Mời độc giả xem điểm tin buổi sáng ngày 23 tháng 5 năm 2017