Donald Trump bắt đầu giai đoạn mới

Ngô Nhân Dụng

Trong ngày Thứ Ba, Tổng thống Trump đã làm cho mọi người, nhất là các chính trị gia Cộng Hòa, phải ngạc nhiên ba lần. Ông chứng tỏ nhiệm kỳ tổng thống của mình đã sang một giai đoạn mới, ông có thể quyết định một mình.

Thứ nhất, ông tuyên bố Mỹ sẽ rút quân khỏi Syria. Thứ hai, sẽ đưa quân đội tới canh gác biên giới Mỹ-Mexico. Thứ ba, chính phủ trình bày chi tiết các món hàng Trung Quốc bị đánh thuế nhập cảng 25%.

Với mục thứ ba này, cuộc chiến tranh mậu dịch Mỹ Trung Quốc bắt đầu đi vào chi tiết. Hôm Thứ Hai, 2 Tháng Tư, Bắc Kinh đưa ra danh sách 128 món hàng Mỹ sẽ bị tăng thuế nhập cảng. Trong ngày Thứ Ba, chính phủ Mỹ cũng đưa ra một bảng danh sách nêu rõ hơn một ngàn món hàng nhập cảng từ nước Tàu sẽ bị đánh thuế tới 25%; tổng số lên tới $50 tỷ một năm.

Nhưng đây vẫn chỉ là những phát súng thăm dò. Tất cả 128 món hàng Mỹ bị Trung Cộng đánh thuế chỉ chiếm 2% tổng số hàng hóa Mỹ bán sang nước Tàu. Bắc Kinh rất cẩn thận khi chọn các món hàng xuất cảng từ những tiểu bang ở Mỹ, để tấn công đều vào các tiểu bang thiên đảng Cộng Hòa cũng như đảng Dân Chủ! Họ có thể làm cách khác, là đánh thuế nặng trên những món xuất cảng từ các tiểu bang Cộng Hòa, để thúc đẩy các đại biểu Quốc Hội ở đó can ngăn ông tổng thống cùng đảng. Đặc biệt, Bắc Kinh chưa đụng tới hai món lớn nhất là đậu nành và máy bay Boeing!

Về phía Mỹ, tuy nói rất mạnh nhưng chính phủ còn chờ nghe phản ứng của giới kinh doanh, cho họ được góp ý kiến trước ngày 22 Tháng Năm, rồi mới thi hành. Ngày 15 Tháng Năm, chính phủ sẽ mời đại diện giới doanh nhân tới tham khảo ý kiến trước khi thi hành các thứ thuế mới này. Có thể nói, những chi tiết các món hàng Mỹ mới đưa ra cũng nhằm để mặc cả với phía Trung Cộng, chưa biết bao giờ sẽ thi hành.

Nhưng dù sao Tổng Thống Trump cho thấy ông đang bước vào một giai đoạn mới. Từ nay, Donald Trump là người quyết định tất cả; ông không tùy thuộc quốc hội như năm ngoái!

Nói cách khác, Donald Trump đã xác định vai trò tổng thống của chính mình, độc lập đối với đảng Cộng Hòa. Trong năm đầu tiên ông Trump làm tổng thống, nhiều cố vấn và người cộng sự chung quanh ông muốn đưa Trump vào “dòng chính” của đảng Cộng Hòa. Nay phần lớn đã ra đi: Gary Cohn về kinh tế, H.R. McMaster và Rex Tillerson về ngoại giao. Họ được thay thế bằng những người phù hợp với các quyết định dùng cảm tính của ông tổng thống. Mike Pompeo thành bộ trưởng ngoại giao và John Bolton làm cố vấn an ninh quốc gia. Ông Trump làm chủ trong Tòa Bạch Ốc và trong chính phủ.

Suốt năm 2017, đối với Quốc Hội do Cộng Hòa kiểm soát, ông Trump phải hợp tác, và tìm cách thỏa hiệp. Vì ông cần Quốc Hội thông qua một số dự luật quan trọng, như cắt giảm thuế, lập ngân sách mới. Và ông cũng muốn xóa bỏ Obamacare, dựng tường biên giới, hai điều này thì ông không thành công. Năm nay Tổng Thống Trump không có nhu cầu lập pháp cấp bách nào cần lá phiếu của các dân biểu, nghị sĩ Cộng Hòa, như năm ngoái. Cho nên ông không phải lắng nghe tiếng nói của những lãnh tụ trong Quốc Hội. Năm nay, Tổng Thống Donald Trump “hoàn toàn tự do” theo đuổi những ước mơ của mình, mà ông chú ý nhất là những điều ông đã hứa khi tranh cử năm 2016.

Giai đoạn thứ nhì trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Donald Trump bắt đầu. Trump rút quân khỏi Syria, gần như không tham khảo ý kiến Quốc Hội cũng như các chuyên viên quân sự. Tại Syria, số quân Mỹ có mặt khoảng 2,000 người, rất nhỏ, nhưng đóng vai trò tượng trưng lớn. Họ giúp những lực lượng quân nổi dậy vừa chống chính phủ Assad, vừa đánh quân khủng bố IS. Nhưng quan trọng nhất, họ là biểu tượng cho sự có mặt của nước Mỹ trong một địa điểm nóng nhất vùng Trung Đông hiện nay. Sự có mặt của Mỹ ở Syria có thể kìm hãm âm mưu diệt người Kurds của một nước bạn là Thổ Nhĩ Kỳ. Hơn nữa, cũng nhắm vào hai nước thù nghịch đang bành trướng thế lực trong vùng, là Nga và Iran. Nếu rút hết quân ra khỏi Syria, Mỹ sẽ bỏ mặc cho các đồng minh như Israel và Á Rập Saudi tự lo lấy. Bỏ trống Trung Đông cho Nga tự tung tự tác, nay lại thêm Trung Cộng, đó là một tình trạng mà từ nửa thế kỷ nay các chính phủ Mỹ không chấp nhận.

Đưa quân tới gác biên giới Mexico, ông Trump đã thi hành lời hứa tranh cử năm 2016: Ngăn chặn di dân lậu.  Ông đã than phiền: Các chính phủ Mỹ trước đây, Cộng Hòa cũng như Dân Chủ, chỉ lo đưa quân đi bảo vệ biên giới các nước khác từ Á Châu tới Châu Âu! Chỉ có biên giới nước Mỹ là họ bỏ ngỏ!

Nhưng biên giới thực sự của Mỹ nằm ở chỗ nào? Tại sao các hàng không mẫu hạm Mỹ phải tới vùng biển Đông Nam Á? Tại sao quân Mỹ tập trận suốt hai năm qua ở các nước Ba Lan cho tới Estonia? Tại sao 1,500 Thủy Quân Lục Chiến Mỹ đang thao diễn trong vùng sa mạc phía Bắc Australia? Biên giới nước Mỹ có đi xa tới những nơi đó hay không?

Quyết định quan trọng nhất của Tổng Thống Trump, phát động cuộc chiến tranh mậu dịch, đi ngược với chính sách cố hữu của đảng Cộng Hòa là tự do thương mại. Ngày 15 Tháng Năm này, giới doanh nhân trong đảng Cộng Hòa sẽ phải nói cho chính phủ biết chiến tranh mậu dịch nguy hại cho kinh tế Mỹ như thế nào. Các đại biểu Quốc Hội cũng sẽ lên tiếng can ngăn, khi giới kinh doanh trong đơn vị của họ kêu cứu.

Nhưng trong năm nay Tổng Thống Trump có sẵn sàng nghe các đại biểu Cộng Hòa trong Quốc Hội hay không?

Hiện nay ông có thể rất tự tin. Vì trong mấy ngày qua các cuộc nghiên cứu dư luận cho thấy số người ủng hộ các chính sách của ông đã lên cao hơn! Ông Trump thường không tin các cuộc nghiên cứu dư luận; trừ khi kết quả nghiên cứu cho thấy điểm của ông đang lên. Dư luận ủng hộ đang lên, như vậy thì có lý do nào khiến ông Trump phải lắng nghe các nhà chính trị Cộng Hòa khác?

Hơn nữa, năm nay dân Mỹ sẽ không bàu lại tổng thống mà chỉ bàu lại quốc hội. Các dân biểu Hạ Viện và một phần ba nghị sĩ sẽ lo tranh cử. Các đại biểu Cộng Hòa sẽ cần được ông Trump hỗ trợ khi tái tranh cử, chứ ông không cần họ! Ông Trump biết mình đang lên giá!

VIẾT THÊM: Sau khi bài này được đưa lên mạng, Trung Cộng đã “leo thang” trong cuộc “chiến tranh mậu dịch” với Mỹ. Ngày Thứ Tư, 4 tháng 4, 2018, Bắc Kinh đã công bố danh sách 106 món hàng nhập từ Mỹ sẽ bị đánh thuế nặng, TRONG ĐÓ CÓ MÓN ĐẬU NÀNH! Tổng cộng số hàng bị đánh cũng trị giá khoảng $50 tỷ đô la, tương đương với trị giá hàng Trung Quốc bị đặt vào danh sách bị đánh thuế. Ngoài ra, Tòa Bạch Ốc cũng thông báo Mỹ chưa quyết định rút quân khỏi Syria.

(Ngô Nhân Dụng)

Dow Jones rớt 458 điểm sau khi Trung Quốc trả đũa Mỹ