Friday, March 29, 2024

Trump thua nhưng chủ nghĩa Trump vẫn còn sống mạnh

Lê Mạnh Hùng

Sau nhiều ngày đếm phiếu gay go, cuối cùng thì ta cũng có một kết quả tạm thời, ông Biden đã lấy được đủ số phiếu đại cử tri để trở thành tống thống thứ 46 của nước Mỹ.

Bên ủng hộ Tổng Thống đắc cử Joe Biden (trái) bị bên ủng hộ Tổng Thống Donald Trump “kiếm chuyện” bên ngoài tòa nhà Quốc Hội tiểu bang Pennsylvania hôm Thứ Bảy, 7 Tháng Mười Một, 2020, tại Harrisburg, Pennsylvania, sau khi ông Biden đánh bại ông Trump để trở thành tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ. (Hình minh họa: AP Photo/Julio Cortez)

Thế nhưng mặc dù tuần qua với đủ thứ màn bi hài kịch với các đoàn xe biểu tình tuần hành và những lời tuyên bố chiến thắng vô bằng chứng của Tổng Thống Donald Trump, thì có một chuyện đáng làm người ta phải quan tâm. Đó là ông Trump đã thất bại một cách sát nút đến mức nào. Thay vì một “làn sóng xanh” Dân Chủ cuốn đi tất cả, cuộc bầu cử cho thấy gần một nửa số cử tri bỏ phiếu cho ứng cử viên đảng Cộng Hòa.

Điều đó làm cho người ta phải đặt ra câu hỏi, kết quả này có ý nghĩa gì đối với nước Mỹ bên ngoài việc ai trở thành vị tổng thống sắp tới của Hoa Kỳ? Nhiều bình luận gia đã tìm cách giải thích tại sao ông Trump lại có được một sự ủng hộ mạnh không ngờ như vậy bằng việc chỉ ra sự mệt mỏi chống lại các chính sách cách ly xã hội hoặc là việc họ nghĩ rằng ông đã thành công trong việc mang lại tăng trưởng kinh tế cho nước Mỹ, ít nhất là trước khi bệnh dịch xảy ra.

Nhưng những giải thích này không nói ra hết vấn đề. Quan trọng nhất nó không giải thích được sự kiện là sau bốn năm bê bối hủ hóa và hết thất bại này đến thất bại khác, gần một nửa nước Mỹ vẫn còn hăng say ủng hộ một người chuyên chế, da trắng độc tôn, nói dối không xấu hổ và đã thất bại một cách hiển hiện trong việc chống lại bệnh dịch nguy hiểm nhất từ một thế kỷ.

Họ cũng cố ý không để ý hoặc là hăng say ủng hộ sự tàn nhẫn, phân biệt chủng tộc và kỳ thị giới tính, cũng như sự khinh miệt của ông Trump đối với những giá trị truyền thống của nước Mỹ như tinh thần công bằng (fair play), chế độ pháp trị (rule of law) và tự do bao chí. Họ lặng lẽ đứng nhìn nếu không tích cực ủng hộ những cố gắng của ông Trump phá hoại những định chế quốc gia tuy rằng có những khuyết điểm nhưng đã đóng gíp rất nhiều cho sự ổn định và phồn thịnh của nước Mỹ.

Nếu vào năm 2015, một số người Cộng Hòa bỏ phiếu cho ông Trump vì họ không biết bao nhiêu về ông hoặc là vì họ hy vọng rằng với trách nhiệm mà chức vụ đặt vào mình ông Trump sẽ thay đổi và biến thành một chính khách. Nhưng lý luận đó không thể nào áp dụng vào lúc này. Chúng ta nay đã biết rõ Trump là người thế nào.

Khi ta nhìn vào sự thật rằng ông Trump đã thu được 7 triệu phiếu nhiều hơn năm 2016, rằng ông đã tăng tỉ lệ người ủng hộ ông trong các cộng đồng Hispanic và Phi Châu. Và rằng đảng Cộng Hòa đã tăng số ghế của họ tại Hạ Viện, có nhiều triển vọng giữ được đa số tại Thượng Viện thì ta đành phải đến kết luận, 2016 không phải là một ngoại lệ. Ông Biden có thể thắng trong cuộc bầu cử tổng thống nhưng nước Mỹ vẫn còn chưa bác bỏ Trump.

Trước cuộc bầu cử, một số người Cộng Hòa đã bắt đầu tách rời ra khỏi ông Trump. Một số đã thầm lặng lên tiếng rằng đảng Cộng Hòa cần phải thay đổi và việc tiếp tục với Trump chỉ dẫn đến những thất bại càng ngày càng sâu đậm. Nhưng nay với Trump đạt kết quả tốt bất ngờ tại cuộc đầu phiếu khó có triển vọng rằng đảng Cộng Hòa sẽ bỏ Trump hoặc là chủ nghĩa Trump trong tương lai gần.

Với một số đáng kể dân chúng ủng hộ cho mình, Trump dù có thua cũng sẽ vẫn còn là lãnh tụ đối lập. Và với vị thế này ông ta sẽ tiếp tục dùng để lôi kéo sự chú ý của quần chúng và phá hoại những cố gắng cai trị của đảng Dân Chủ, cũng như theo đuổi những luận điệu chia rẽ mà ông ta đã thường xuyên đưa ra trong suốt bốn năm qua

Trong khi đó những người “Never Trumpers,” những người Cộng Hòa vốn trân trọng những truyền thống cũ của đảng và ít nhất muốn có một sự đoàn kết quốc gia nào đó, sẽ tiếp tục bị loại ra ngoài rìa với một số bỏ đảng hoặc là bị khai trừ khỏi đảng.

Hậu quả đối với nước Mỹ có triển vọng sẽ thê thảm. Trong trường hợp người Cộng Hòa tiếp tục nắm giữ Thương Viện, tình trạng tê liệt về chính sách của bốn năm qua có triển vọng sẽ tiếp tục.

Trong quá khứ mỗi vị tổng thống dù có nắm được toàn thể Quốc Hội cũng chỉ làm được một hay hai chuyện quan trọng trước cuộc bầu cử giữa kỳ trong nhiệm kỳ của mình, mà sau đó nhiều khi họ mất sự kiểm soát Quốc Hội. Thành ra khó có thể tưởng tượng một Tổng Thống Biden thiếu một sự ủng hộ toàn diện của Quốc Hội có thể làm được một chuyện gì quan trọng dù rằng ông có giỏi thương thuyết đến đâu chăng nữa.

Ông Biden tuyên bố muốn hàn gắn sự phân rẽ giữa hai phe trong nước và cai trị sao cho kéo mọi người đoàn kết lại. Thế nhưng đó chỉ là một ước vọng khó có thể trở thành sự thực.

Trước ông, ông Obama cũng đã tìm cách làm như vậy nhưng chỉ làm cho những người Cộng Hòa ngoan cố hơn trong việc chống đối và đẩy một phần quan trọng các cử tri vào những lý thuyết âm mưu mơ hồ như “birtherism” (tố cáo ông Obama không phải sinh ở Mỹ) mà hệ quả cuối cùng là phong trào QAnon hiện nay

Nhưng dù sao ta cũng khó tưởng tượng một Tổng Thống Trump làm một cố gắng đoàn kết như vậy. [qd]

MỚI CẬP NHẬT