Thursday, March 28, 2024

Thuế gia tài


Luật Sư LyLy Nguyễn


 


LTS: Luật Sư LyLy Nguyễn chuyên về Luật Bảo Vệ Tài Sản, Luật Thương Mại cho các công ty hoặc tiểu thương, cố vấn điều hành tài sản, bênh vực thân chủ trong những vụ rắc rối khi bị kiểm tra thuế, kế hoạch địa ốc, và khai phá sản. Luật Sư LyLy còn thay mặt cho thân chủ trong các vấn đề liên quan đến Thuế Lợi Tức Cá Nhân (Income Tax), Thuế Trả Nhân Công (Employment Tax), Thuế Mua Bán (Sale and Use Tax) và Thuế Tài Sản (Estate Tax), ở cả hai cấp liên bang và tiểu bang, cũng như đã nhiều lần diễn thuyết về các vấn đề giao dịch thương mại, ngân hàng, thuế và điều hành tài sản tại nước ngoài. Ngoài ra LyLy Nguyễn còn rất giàu kinh nghiệm về Luật Khánh Tận với Chương 7 hay Chương 13. Luật Sư LyLy Nguyễn được chứng nhận hành nghề tại Supreme Court of California, United States District Court, United States Court of Appeals for the Ninth Circuit và United States Tax Court. Nếu cần tham khảo riêng xin liên lạc với Luật Sư LyLy Nguyễn tại văn phòng ở 2009 North Broadway, Santa Ana, CA 92706. Ðiện thoại: (714) 531-7080.


 


Người Việt thông thường theo quan niệm của cổ nhân ngày xưa cứ cho rằng chết là hết nợ. Ra hải ngoại sống trên đất Mỹ câu nói của các cụ ta không còn hợp thời bởi vì theo luật pháp Hoa Kỳ chết cũng không thoát khỏi nợ thuế, nơi đây cái chết và thuế luôn luôn vẫn đi đôi chặt chẽ như hình với bóng.


Thực sự không người nào muốn đóng thuế nhưng ở xứ văn minh ai cũng thấy công ích của tiền thuế đã giúp chính phủ đài thọ rất nhiều nhu cầu tối cần cho xã hội từ an ninh quốc phòng để bảo vệ quốc gia cho đến phúc lợi cho công chúng như y tế, hưu trí, gia cư, đường sá, cầu cống, v.v… Riêng phần thuế gia tài chiếm một phần quan trọng trong ngân sách thâu cho chính phủ mặc dầu của cải do người chết tạo được lúc sinh thời đã từng phải đóng qua rất nhiều loại thuế như thuế lợi tức, thuế mua bán chẳng hạn.


Hoạch định thuế gia tài (estate taxes planning) là một phần nòng cốt theo luật tài sản vì rất quan trọng cho những người có của cải đáng kể hoặc sẽ trở thành đáng kể trong nay mai. Ðáng kể đây có nghĩa là gia tài với giá trị từ bạc triệu Mỹ kim trở lên. Ngoài đời trong cuộc sống thường ngày có rất nhiều người không hề nghĩ rằng mình giàu có nhưng sẽ kinh ngạc khi thấy mình bị liệt thành triệu phú trước con mắt của cơ quan thuế vụ IRS để rồi lúc chết bị truy những khoản thuế khổng lồ trên của cải để lại cho những người thân yêu.


Trên nguyên tắc căn bản bất cứ tài sản nào sang chuyển cho người khác nếu không vượt quá giới hạn luật định đều khỏi đóng thuế. Giới hạn này là con số mầu nhiệm định đoạt trị giá các tài vật đem cho người thụ hưởng mà được miễn thuế liên bang.


Luật này đặt ngoại lệ cho vợ chồng thành hôn có quyền sang chuyển trọn vẹn cơ nghiệp miễn thuế cho nhau dưới điều luật miễn trừ hôn nhân không giới hạn (unlimited marital deduction) khi một trong hai tạ thế. Giả sử một người đơn thuần chỉ muốn để lại tất cả gia tài cho vợ hoặc chồng mà không lập một tín mục (a trust) để tận dụng lợi điểm miễn trừ thuế thì tài sản ấy sẽ phải chịu thuế trên số tiền trội hơn mức miễn trừ khi người sau cũng chết đi.


Tài sản phải chịu thuế lúc chết gồm có những khoản sau đây:


-Tiền mặt.


-Cổ phiếu, trái phiếu và công khố phiếu (stocks and bonds).


-Nhà ở (family home).


-Trang trại (family farm).


-Tiền bảo hiểm nhân thọ.


-Của nổi cá nhân (tangible personal property) như y phục, tư trang, đồ đạc nội thất, tác phẩm nghệ thuật quí hiếm, máy móc, dụng cụ… Tiền nhận được từ các chương trình phúc lợi nhân viên (employee benefit plans).


-Tiền hưu trí như quĩ hưu bổng cá nhân IRA cùng các trương mục khác không tạo lợi tức trọn đời.


Nói tóm lại tất cả mọi thứ của cải trong tay cộng lại để theo đó đều tính thành thuế nộp cho chính phủ. Từng ấy thứ cộng lại thì trước mắt IRS hiển nhiên chủ nhân cũng đã là triệu phú rồi!


Cơ quan thuế vụ IRS định giá tài sản để truy thuế tùy theo từng loại như sau:


1. Bất động sản và các loại của nổi (tài sản hữu hình) và của chìm (tài sản vô hình):


Với mục đích tính thuế, IRS đánh giá trị một món tài sản theo giá thị trường vào thời điểm người sở hữu chủ tạ thế, phần nhiều tính ngay từ ngày chết. Tuy nhiên luật thuế cho phép thẩm quyền IRS trách nhiệm xử lý tài sản của người quá cố được phép ước định theo giá thị trường sáu tháng sau. Nếu giá này thấp hơn thì thay vì dùng trị giá lúc chết, tài sản sẽ được tính theo giá thấp cho ít thuế hơn. Ðối với các loại tài sản có giá trị biến đổi mau lẹ như cổ phiếu chẳng hạn áp dụng lối tính thay thế này là cách khôn ngoan đem lại kết quả bớt được nhiều tiền thuế.


2. Bảo hiểm nhân thọ:


Ðể tính thuế, chính phủ thường định theo giá trị mặt (face value) của mỗi hợp đồng bảo hiểm (insurance policy) đứng tên người mua kể cả một số hợp đồng nhóm (group policies) tại hãng xưởng hay cơ sở chuyên môn. Riêng những hợp đồng loại có giá trị tiền mặt (cash value) đặt trên sinh mạng đệ tam nhân nếu người mua chết đi thì chỉ tính giá trị tiền mặt lúc người ấy chết vì hợp đồng chưa đáo hạn.


3. Tài sản sở hữu chung (jointly owned property):


Cơ quan thuế vụ IRS chia đều giá trị của tài sản chung trên số chủ để tính thuế, bất kể người nào đứng ra trả tiền. Thí dụ hai vợ chồng đứng tên chung một ngôi nhà đang ở, nếu người chồng chết đi thì IRS tính trên một nửa giá trị ngôi nhà mặc dầu ông chồng là người trả xong nợ nhà lúc còn sống.


Nếu lập liên chủ quyền có quyền kế vị (joint tenancy with right of survivorship) với người khác không phải là vợ chồng thì trên phương diện thuế IRS sẽ tính trọn giá trị của tài sản đó. Thí dụ một người làm chủ chung với bà chị một ngôi nhà trị giá $300,000 Mỹ kim thì khi chết IRS cộng trọn vẹn $300,000 vào di sản để tính thuế trừ phi người thi hành di chúc chứng minh được rằng bà chị có trả một nửa tiền mua trong đó.


Vì lý do trên nhiều luật sư khuyên thân chủ không nên đứng tên tài sản chung càng tránh được bao nhiêu càng tốt, hoặc nếu có đứng tên chung phải giữ giấy tờ chứng minh phần tiền góp trả để khỏi bị đánh thuế quá lố. Nếu lập “tín mục sống loại thay đổi được (revocable living trust)” thì nên liệt kê tài sản chung dưới dạng “đồng chủ quyền (tenant in common)” theo đó chỉ phải chịu thuế trên số phần trăm quyền sở hữu mà thôi. Thí dụ nếu sở hữu 25% ngôi nhà thì chính phủ chỉ tính thuế được trên một phần tư giá trị ngôi nhà.


Mọi gia tài có trị giá nhiều hơn mức miễn trừ đều phải khai cho dù sau khi tính toán chiết giảm qua nhiều phương pháp đưa đến kết quả không nợ thuế nhưng cũng vẫn phải nộp tờ khai. Thuế gia tài bắt buộc nộp trong vòng chín tháng sau ngày chết và phải trả bằng tiền mặt.


Nếu tính ra phải đóng thuế nhưng không thấy đề cập gì trong di chúc hay tín mục ấn định dùng khoản tiền nào để trả thì luật tiểu bang thường buộc thuế vào người thừa hưởng di sản tính theo căn bản tỷ lệ, có nghĩa là thừa kế càng hưởng nhiều gia tài bao nhiêu thì càng phải đóng thuế nhiều bấy nhiêu. Hoặc luật tiểu bang thường bắt buộc lấy di sản dư (residuary estate) là những món không có liệt kê trong di chúc để thanh toán thuế trước nhất rồi phần còn lại sẽ truất vào phần di sản chính.


Hiển nhiên thuế má và nợ nần là hai khoản phải thanh toán trước nhất, rồi sau đó mới tính đến phần còn lại phân chia cho các thừa kế. Những người lo xa đều tính trước các ngân khoản dùng để nộp thuế và chỉ thị thi hành rõ ràng trong di chúc hay tín mục. Chính quyền liên bang và tiểu bang là những nơi nhận tiền thuế có thứ tự ưu tiên cao nhất hơn hết mọi thừa kế.


Do đó khi khi thiết kế bản dự trù di sản điều quan trọng phải lưu ý đến khả năng thanh toán tiền mặt mà trả thuế đừng để tòa án can thiệp phát mãi những món di sản muốn để lại cho thân nhân. Thí dụ muốn tặng một ngôi nhà đẹp cho người thân yêu thì phải tính đủ tiền đóng thuế trước, bằng không nhiều khi ngôi nhà đó có thể bị xiết để trả nợ thuế chưa chắc đã về tay được người thân như hằng mong muốn.


Nhiều người hiểu lầm rằng bảo hiểm nhân thọ khi chết trả cho thân nhân là tiền miễn thuế. Sự thật không đúng hẳn như thế. Tiền bảo hiểm do người chết để lại tuy thừa kế không phải đóng thuế lợi tức cá nhân nhưng số tiền này được cộng vào toàn bộ gia tài nên nếu vượt quá mức miễn trừ sẽ phải chịu thuế nhiều khi rất cao, do đó kế hoạch dự trù lập ra càng tốt bao nhiêu thì càng bớt được nhiều thuế bấy nhiêu.


Một điều quan trọng khác là thừa kế vẫn phải chịu trách nhiệm thanh toán thuế gia tài dù không dự trù trong di chúc. Cơ quan thuế vụ bao giờ cũng được quyền thu thuế trước khi chia phần cho thừa kế. Các thẩm quyền IRS rất rành rọt trong việc tìm tòi ai là người có tóc để nắm hoặc lấy gì để trả cho món nợ nhà nước mặc dù người quá cố đã đi rất xa trong cõi phiêu bồng. Có thể kết luận rằng ở Hoa Kỳ cái chết không bao giờ được miễn thuế (tax-free) cả.


Cũng như thường lệ người viết xin xác nhận nội dung của những loạt bài tìm hiểu luật pháp này chỉ có mục đích sử dụng với tính cách thông tin (information) giúp quí độc giả một vài kiến thức tổng quát căn bản về luật pháp Hoa Kỳ mà thôi và không thể coi như liên hệ của luật sư với thân chủ (attorney-client relationship). Do đó nếu có vấn đề liên quan đến luật, quí độc giả vẫn cần phải thảo luận với luật sư chuyên môn về trường hợp của quí vị.


Nếu cần tham khảo riêng xin liên lạc với Luật Sư LyLy Nguyễn tại văn phòng ở 2009 North Broadway, Santa Ana, CA 92706. ÐT: (714) 531-7080.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

MỚI CẬP NHẬT