WASHINGTON, D.C. (NV) – Cựu cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc, ông John Bolton, đã không muốn phải sắp xếp cuộc điện đàm giữa Tổng Thống Donald Trump và Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 25 Tháng Bảy, vì nghĩ rằng đây sẽ là “một thảm họa,” theo lời khai của một nhân chứng mới đây trong cuộc điều tra luận tội Tổng Thống Donald Trump mới đây.
Bản tin của tờ USA Today hôm Thứ Tư, 6 Tháng Mười Một, nói rằng các ủy ban điều tra tại Hạ Viện bắt đầu công bố văn kiện ghi chép lời khai của các nhân chứng trước đây, gồm cả lời khai của ông Bill Taylor, quyền đại sứ Mỹ tại Ukraine.
Theo văn bản công bố, tổng thư ký Hội Đồng An Ninh Quốc Gia và Hội Đồng Quốc Phòng Ukraine, ông Oleksandr Danyliuk, nói với ông Taylor hôm 20 Tháng Bảy rằng Tổng Thống Zelensky “không muốn bị dùng như một quân cờ trong cuộc vận động tái tranh cử ở Mỹ.”
Khi được hỏi là tại sao ông Zelensky bày tỏ lo ngại về vai trò của ông trong vụ này, ông Taylor trả lời: “Tôi nghĩ phía Ukraine ngày càng thấy rõ là để có cuộc gặp mà họ mong muốn với ông Trump, họ phải bằng lòng công khai theo đuổi các cuộc điều tra.”
Ông Taylor nói thêm là ông Danyliuk tin rằng “mở ra các cuộc điều tra này, nhất là nhắm vào công ty Burisma, sẽ khiến Ukraine liên hệ vào cuộc tranh cử năm 2020 ở Mỹ. Ông ta không muốn làm điều đó.”
Ông Taylor khai ông thấy việc Mỹ yêu cầu Ukraine điều tra những gì bị Washington coi là vi phạm luật Ukraine, là điều không thích hợp.
“Nếu phía Mỹ gặp phía Ukraine để yêu cầu họ điều tra việc vi phạm luật Mỹ, vốn là điều thường thấy và được thi hành theo luật MLAT với các quốc gia trên thế giới, thì là điều đúng và hợp pháp. Nhưng vụ này thì khác hẳn,” ông Taylor nói.
Trong một cuộc điện đàm truyền hình (video conference) thường lệ với Hội Đồng An Ninh Quốc Gia hôm 18 Tháng Bảy, ông Taylor nói ông được một nhân viên Văn Phòng Điều Hành và Ngân Sách Tòa Bạch Ốc (OMB) thông báo là “trợ giúp an ninh cho Ukraine hiện được giữ lại.”
Người này không nói lý do vì sao, chỉ nói rằng đây là lệnh của Tổng Thống Donald Trump qua quyền Chánh Văn Phòng Tòa Bạch Ốc Mick Mulvaney.
“Tôi và những người khác trong cuộc điện đàm ngồi bàng hoàng,” ông Taylor nói. “Phía Ukraine lúc đó đang phải đối đầu với Nga và trông cậy vào chúng ta, không chỉ là võ khí và huấn luyện, mà còn là sự bảo đảm rằng sẽ có hậu thuẫn của Mỹ.”
Hạ Viện yêu cầu ông Mulvaney ra điều trần ngày Thứ Sáu này, nhưng Tòa Bạch Ốc nói ông sẽ không xuất hiện vì họ coi đây là một cuộc điều tra không “danh chánh ngôn thuận.”
Ông Taylor cũng kể rằng ông Bolton bất ngờ ngưng ngang cuộc họp hôm 10 Tháng Bảy khi nghe thấy các giới chức Mỹ thảo luận việc “có qua có lại.”
Tham dự buổi họp đó, có cả ông Gordon Sondland, đại sứ Mỹ tại EU; Trung Tá Alexander Vindman, chuyên gia hàng đầu về Ukraine tại Hội Đồng An Ninh Quốc Gia; và bà Fiona Hill, cựu giám đốc cao cấp đặc trách Âu Châu và Nga tại Hội Đồng An Ninh Quốc Gia.
Ông Taylor nói ông được ông Vindman và bà Hill kể rằng lúc đầu cuộc họp diễn ra tốt đẹp, nhưng đến khi ông Sondland nêu lên vấn đề “có qua có lại” thì điều đó khiến ông Bolton đánh hơi thấy có sự bất thường. Ông Bolton nói: “Chúng ta không làm chuyện chính trị nội địa ở đây,” và chấm dứt cuộc họp.
Ông Taylor nói với giới chức điều tra là ông Bolton không muốn can dự vào việc sắp xếp có cuộc điện đàm giữa ông Trump và ông Zelensky hôm 25 Tháng Bảy, vì “ông Bolton nghĩ điều này sẽ là một thảm họa.”
“Và tôi thấy ông Bolton đã tiên đoán đúng,” theo lời ông Taylor. (V.Giang)