Kinh tế Trung Quốc xuống sẽ ảnh hưởng các nước khác, kể cả Mỹ

BOSTON (NV) – Kinh tế Trung Quốc đang đi xuống vì chiến tranh mậu dịch với Mỹ nhưng các nước khác sẽ bị vạ lây và sau cùng sẽ gây khó khăn cho kinh tế Mỹ, theo nhận định của ông Eric Rosengren, chủ tịch Quỹ Dự Trữ Liên Bang vùng Boston, một trong 12 vùng tạo thành Ngân Hàng Trung Ương Mỹ.

Vì kinh tế Trung Quốc lớn, đứng hàng thứ hai sau kinh tế Mỹ, cho nên nếu nó đi xuống, Mỹ cũng sẽ bị ảnh hưởng, theo lời ông Rosengren. Ông nêu lên điều này để trả lời một người đã đặt câu hỏi, “Mối rủi ro bất trắc nào đang làm cho ông khó ngủ?” tại một cuộc hội thảo của các nhà kinh tế doanh nghiệp trong ngày Chủ Nhật.

Ông Rosengren nhấn mạnh tới tình trạng số nợ khổng lồ trong kinh tế Trung Quốc, có thể dẫn tới khủng hoảng tài chánh và ngân hàng. Ông nêu các thí dụ gần đây tại các nước Argentina và Thổ Nhĩ Kỳ; khi họ bị khủng hoảng thì các nước đang phát triển cũng lâm nạn theo.

Từ mấy năm nay, các nhà kinh tế vẫn lo ngại nếu kinh tế Trung Quốc sụp đổ thì các nước khác sẽ chịu họa lây thế nào.

Vấn đề đáng lo nhất trên mặt tài chánh là số tiền vay nợ đã lên quá cao trong khi hoạt động kinh tế chậm lại. Năm 2007, tổng sản lượng nội địa (GDP) của Trung Quốc tăng 14% một năm, tổng số nợ công và tư lớn bằng 145% của GDP. Năm ngoái, kinh tế Trung Quốc chỉ tăng thêm 6.9% nhưng tổng số tiền chính phủ và các doanh nghiệp đi vay đã lên tới 256% của GDP. Đó là những con số ước tính của ngân hàng Thanh toán Quốc tế (Bank for International Settlements) ở Thụy Sĩ.

Nếu kinh tế Trung Quốc xuống quá nhanh, nhiều xí nghiệp không thể trả được nợ, các ngân hàng cho họ vay có thể phá sản, tạo ảnh hưởng dây chuyền trong cả hệ thống tài chánh và ngân hàng, như đã xảy ra ở Mỹ năm 2007, 2008.

Ông Rosengren nhận xét: “Chắc chắn họ sẽ bị ảnh hưởng bởi việc chính phủ Mỹ tăng thuế quan trên hàng nhập cảng… Không biết họ sẽ tìm cách giải quyết những khó khăn đó ra sao, nhưng trong mấy năm tới họ sẽ gặp khó khăn.” Vì kinh tế Trung Quốc ảnh hưởng tới các nước đang phát triển khác, ông nói, “Chúng ta không muốn vì Trung Quốc suy yếu quá mà các nước khác bị họa lây.”

Cuộc chiến mậu dịch giữa Mỹ và Trung Quốc chưa biết sẽ dẫn tới những hậu quả nào. Dù thuế quan tăng lên khiến các xí nghiệp Mỹ phải thay đổi không mua hàng nhập cảng từ Trung Quốc nữa để không bị đánh thuế, họ cũng phải mất hàng năm hay lâu hơn mới đặt được các thứ hàng mua từ nước khác. Trong khi đó, cuộc chiến tranh mậu dịch đã tạo áp lực khiến đồng nguyên, tiền Trung Quốc xuống giá so với đô la Mỹ. Tiền xuống giá khiến cho hàng hóa của họ bán ra nước ngoài, tính bằng đô la Mỹ, sẽ rẻ hơn trước; có thể bù lại một phần cho số thuế mới tăng lên.

Mặc dù kinh tế thế giới đáng lo vì những khó khăn kể trên, ông Rosengren tin rằng Hệ Thống Dự Trữ Liên Bang Mỹ (Fed) nên tăng lãi suất trong năm nay, cho tới khi không còn lo lạm phát lên cao. Tuần trước, Ngân Hàng Trung Ương Mỹ đã tăng lãi suất căn bản từ 2.00% lên 2.25%. (Đ.T)