WASHINGTON, DC (NV) – Cơ Quan Hàng Không Liên Bang FAA đang điều tra khiếu nại của một kỹ sư Boeing, nói rằng các phần thân của phi cơ 787 Dreamliner được lắp ráp không đúng cách và có thể nứt giữa chuyến bay sau hàng ngàn hành trình, theo The New York Times hôm Thứ Ba, 9 Tháng Tư.
Kỹ sư Sam Salehpour, người làm việc trên phi cơ 787 Dreamliner, trình bày chi tiết các cáo buộc lỗi thân phi cơ trong các cuộc phỏng vấn với The New York Times và trong các tài liệu gửi cho FAA. Một phát ngôn viên FAA xác nhận họ đang điều tra các cáo buộc nhưng từ chối đưa ra bình luận.
Ông Salehpour, làm việc tại Boeing hơn một thập niên, cho biết các trục trặc bắt nguồn từ những thay đổi trong phương pháp lắp ráp và siết chặt các bộ phận khổng lồ với nhau trong dây chuyền sản xuất. Thân phi cơ có nhiều mảnh, tất cả đều từ các nhà sản xuất khác mà ra và không có hình dạng hoàn toàn đồng nhất khi gắn lại với nhau, ông nói.
Boeing thừa nhận thực hiện những thay đổi trong sản xuất, nhưng phát ngôn viên công ty, Paul Lewis, cho biết “độ bền hoặc tuổi thọ an toàn của khung máy bay không bị ảnh hưởng.”
Trong một tuyên bố bổ túc, Boeing cho biết họ “hoàn toàn tin vào phẩm chất 787 Dreamliner,” đồng thời nói thêm rằng “những cáo buộc về cấu trúc phi cơ 787 là không chính xác và không cho thấy mục tiêu mà Boeing đề ra đó là bảo đảm phẩm chất và an toàn lâu dài cho phi cơ.”
Các cáo buộc của ông Salehpour nêu ra thêm một khía cạnh liên quan tới sự giám sát chặt chẽ mà Boeing đang phải đối diện từ lúc một tấm cửa trên phi cơ 737 Max trong chuyến bay của Alaska Airlines bị văng ra khỏi thân phi cơ vào đầu Tháng Giêng, đặt ra nghi vấn về hoạt động sản xuất của công ty. Từ lúc đó, nhà sản xuất phi cơ công bố một cuộc cải tổ giới lãnh đạo và Bộ Tư Pháp cũng tiến hành điều tra hình sự.
Những lo ngại của ông Salehpour chuẩn bị được trình bày tại Điện Capitol. Thượng Nghị Sĩ Richard Blumenthal, thành viên Đảng Dân Chủ Connecticut kiêm chủ tịch tiểu ban điều tra thuộc Ủy Ban Chính Phủ và Nội An Thượng Viện, dự trù tổ chức một phiên điều trần với ông Salehpour vào ngày 17 Tháng Tư. Ông Blumenthal cho biết ông muốn công chúng lắng nghe trực tiếp từ người kỹ sư này.
Dreamliner là phi cơ thân rộng tiết kiệm nhiên liệu hơn nhiều loại phi cơ khác sử dụng cho các hành trình dài, một phần nhờ cấu trúc composite nhẹ. Được bàn giao lần đầu tiên vào năm 2011, phi cơ hai hàng ghế này vừa giúp Boeing nhận được nhiều đơn đặt hàng vừa làm hãng đau đầu.
Trong nhiều năm, Boeing phải giải quyết hàng loạt trục trặc liên quan tới phi cơ, gồm có trục trặc về pin dẫn tới tình trạng toàn bộ phi cơ 787 trên khắp thế giới phải tạm dừng hoạt động và những lo ngại về phẩm chất gần đây làm tình trạng giao hàng bị đình trệ kéo dài.
Boeing cũng phải giải quyết rất nhiều vấn đề tại nhà máy South Carolina, nơi sản xuất phi cơ Dreamliner. Được biết đến là người tố giác Boeing, nêu lên mối lo ngại về hoạt động sản xuất tại nhà máy, John Barnett, được tìm thấy qua đời vào tháng trước với vết thương dường như do tự bắn.
Dreamliner là phi cơ tiên phong trong việc áp dụng số lượng lớn vật liệu composite thay vì kim loại truyền thống trong quy trình chế tạo, trong đó có các bộ phận chính như thân phi cơ. Thường được tạo ra bằng cách kết hợp các vật liệu như sợi carbon và sợi thủy tinh, vật liệu tổng hợp nhẹ hơn kim loại, nhưng là vật liệu tương đối tân tiến hơn, người ta ít được biết về cách composite chịu áp lực lâu dài trong lúc bay. Những áp lực đó tạo ra hiện tượng mà các kỹ sư gọi là hao mòn, có thể ảnh hưởng tới sự an toàn nếu vật liệu bị hư.
Ông Salehpour cho biết nhiều lần ông bị trả thù vì nêu ra lo ngại về các cách làm cẩu thả mà ông tin rằng Boeing đang làm để ráp các mảnh thân phi cơ Dreamliner lại với nhau.
Trong tuyên bố của mình, Boeing khuyến khích nhân viên “lên tiếng khi phát giác vấn đề” và hành động trả thù “bị nghiêm cấm.”
FAA phỏng vấn ông Salehpour vào Thứ Sáu, 5 Tháng Tư, Debra S. Katz luật sư của ông Salehpour cho biết. Để trả lời cho các câu hỏi về Dreamliner, Mike Whitaker, giám đốc FAA, nhắc lại rằng họ đang có quan điểm cứng rắn với Boeing sau vụ Alaska Airlines.
Ông Salehpour cho biết những cách làm sơ sài mà ông tin rằng Boeing đang áp dụng là nguyên nhân dẫn tới lực tác động lên những khoảng trống không mong muốn trong các bộ phận có nhiệm vụ nối các bộ phận của thân máy bay Dreamliner lại với nhau, là quá nhiều. Ông nói rằng lực tác động này làm biến dạng vật liệu composite, theo ông, điều này có thể làm các bộ phận thêm phần hao mòn và làm vật liệu composite nhanh hư hỏng.
John Cox, một cựu phi công hàng không, điều hành một công ty cố vấn an toàn, cho biết mặc dù vật liệu tổng hợp có khả năng chịu lực tốt hơn kim loại, nhưng khó có thể nhìn thấy bằng mắt thường rằng vật liệu tổng hợp bị ép đến tới mức bị hư. “Và thế là chúng phát nổ,” ông nói. (TTHN)