Tuesday, March 19, 2024

Đảng Cộng Hòa thử thời vận?

Cổ-Lũy

Nhà phân tích chính trị sắc bén, nguyên thuộc tờ báo tiêu biểu miền Tây Los Angeles Times và nay thuộc nguyệt san Atlantic và hệ thống CNN, ông Ronald Brownstein nhận xét dân cử Cộng Hòa nắm đa số trong Quốc Hội muốn thử thời vận trước thực tế bi quan về “Mid-terms.”

Phe Dân Chủ chỉ cần 23 ghế ở Hạ Viện và hai ở Thượng Viện là nắm lại đa số. Với đa số này họ sẽ nắm ghế chủ tịch mọi tiểu ban trong Quốc Hội, đóng vai trò độc lập của nhánh lập pháp và của đảng đối lập: Giám sát, ngăn chặn những gì tổng thống muốn thực hiện, làm luật mới, chọn quan tòa liên bang, và bãi nhiệm tổng thống.

Riêng California có thể cung cấp bảy hoặc tám dân biểu Dân Chủ; những tiểu bang khác có thể thêm hơn 30 dân biểu nữa với “khí thế chống Trump” trong “Làn Sóng Xanh Dân Chủ/ Blue Wave” dâng lên toàn quốc.

Năm dân biểu Cộng Hòa California: Steve Knight, Dana Rohrabacher, Mimi Walters, Jeff Denham và David Valado (thêm Duncan Hunter bị tội thụt tiền triệu quỹ tranh cử) bị đe dọa nhiều nhất vì ở các đơn vị chọn bà Hillary Clinton năm 2016 – năm đầu tiên thành trì bảo thủ Orange County chọn ứng viên Dân Chủ.

Sáu nhân vật trên đều đi theo ông Trump, ngược hẳn đại đa số dân California: Bỏ phiếu chống “Obamacare;” trừng phạt các nơi làm luật lệ giúp di dân; không chịu hạn chế súng đạn; giảm thuế tối đa cho nhà giàu; hạn chế mức giảm thuế thổ trạch, tiểu bang và địa phương cho người lợi tức trung bình. Ngoài ra, đa số Cộng Hòa, kể cả ở những đơn vị ngang ngửa, chọn việc đứng sau lưng ông Trump và bỏ vai trò giám sát hành pháp – đi ngược lại chống đối không ngừng của dân California.

Theo ông Brownstein, thay vì nhìn đến và trấn an “những cử tri còn phân vân giữa hai đảng/fence sitters) về một “tổng thống bát nháo,” chiến lược thử thời vận Cộng Hòa là chú mục vào cử tri “base/trung kiên” với ông Trump, nay đã xuống dưới 30%. Mục tiêu của họ là “bù vào mức ủng hộ Dân Chủ dâng cao của người da trắng học thức ở các vùng ngoài thành phố lớn bằng phiếu của người trung kiên.”

Đây rõ ràng không đủ để giữ đa số, nhưng họ chọn đặt số mệnh vào lá bài Trump. Tòa Bạch Ốc vội “tuýt” sẽ có “Làn Sóng Đỏ Cộng Hòa/Red Wave” tháng tới, ngược hẳn thống kê cho thấy từ 1940, đảng của tổng thống nào cũng mất trung bình 36 ghế Hạ Viện trong “Mid-terms” khi mức ủng hộ tổng thống xuống dưới 50% – gần đây ông Trump trung bình chỉ được dưới 40%.

Đây chắc chắn không phải “Làn Sóng Đỏ” mà giống như “lòng chảo” cuốn phe Cộng Hòa xuống vực sâu. Người da trắng học thức “dội” khỏi ông Trump, nhất là phụ nữ với bằng cấp đại học, và chuyển từ Red sang Blue “ở mức độ lịch sử.” Những lợi thế ở trong và ngoài thành phố lớn và hai miền duyên hải Đông, Tây “tự do tiến bộ/liberal” cũng đủ giúp phe Dân Chủ đến gần đa số ở Hạ Viện; để an toàn hơn họ phải thành công với hai nhóm cử tri khác.

Một là người sống ngoài thành phố lớn ở các tiểu bang bảo thủ miền Nam như Texas, North Carolina, Missouri và Georgia; thứ hai, họ cần thành công ở khu canh nông và thành phố nhỏ gồm người da trắng ít học, thiếu hiểu biết như Iowa, Bắc New York và Nam Illinois – nhất là với phụ nữ không bằng cấp, nay bỏ ông Trump vì “nham nhở” và giới hạn Obamacare.

Đây cũng giống như ở Thượng Viện: Phe Cộng Hòa nắm được North Dakota tuy hẻo lánh lại đầy người da trắng, nhưng thua ở Indiana và Missouri, thêm West Virginia và Montana. Mức ủng hộ ông Trump cũng đi xuống và Dân Chủ hy vọng đi lên ở Ohio, Wisconsin, Michigan và Pennsylvania. Dân Chủ lại đầy hy vọng ở vùng nắng ấm Nevada, Arizona và Texas với ủng hộ của giới da trắng học thức và dân da mầu đông đảo. Quan trọng nhất là hai tiểu bang ngang ngửa Florida và Tennessee; Dân Chủ phải thắng ở đây đề nắm vững vị thế đa số.

Những tin tức bất lợi 

Cá nhân ông Trump vẫn là yếu tố thu hẹp mức ủng hộ và gia tăng chống đối. Tin lấn át nửa sau Tháng Chín là việc tổng thống chọn quan tòa Brett Kavanaugh vô cùng bảo thủ vào Tối Cao Pháp Viện (SCOTUS) vì lợi ích lớn cho mình.

Ông Kavanaugh từng khăng khăng đòi bãi nhiệm Tổng Thống Bill Clinton vì tội tình dục thời 1990; nay ông lại không nhìn thấy những tội tình dục ông Trump bị 19 phụ nữ tố cáo. Ông cũng hùng hổ, “Không thể điều tra và buộc tội tổng thống lúc đang tại chức.” Mọi chuyện tưởng như suôn sẻ vì phe Cộng Hòa nắm đa số Ủy Ban Tư Pháp và 51% Thượng Viện, cho tới khi Giáo Sư Christine Ford ở California công khai tố cáo ông Kavanaugh từng sách nhiễu tình dục bà thời trung học.

Sau điều trần trước Ủy Ban Tư Pháp tuần trước, báo giới và giới quan sát đều đồng ý lời bà Ford mang giá trị thật và phản ứng của ông Kavanaugh sau đó quá ấu trĩ, hung tợn và như của người với đầu óc mất thăng bằng, không phải một quan tòa. Một số nghị sĩ Cộng Hòa ôn hòa đã can đảm đứng về phe Dân Chủ đòi tổng thống cho FBI điều ra dựa trên lời bà Ford. Ông Trump buộc phải nghe theo, nhưng lại hạn chế những gì và thời gian FBI có thể sử dụng để điều tra – thêm việc giữ kín báo cáo của FBI trong Ủy Ban Tư Pháp thôi, không cho dân chúng biết.

Ông Trump và đảng Cộng Hòa sẽ mở cửa vào khổ nạn khi ông Kavanaugh bị khám phá là có tội, cộng thêm khai gian, và mất hết chức tước. Nếu FBI bị áp lực lờ tội ông Kavanaugh để ông vào Tối Cao Pháp Viện, đây sẽ thành động lực đẩy đa số Dân Chủ tới bãi nhiệm cặp bài Trump-Kavanaugh. Bãi nhiệm, dù thành công hay không, cũng dễ làm đảng Cộng Hòa mất Tòa Bạch Ốc năm 2020, và để vết nhơ trên đảng – cứ vài nhiệm kỳ lại có người thành mục tiêu bãi nhiệm. (Cổ-Lũy)

Giờ Giải Ảo trở lại với khán giả Người Việt TV

MỚI CẬP NHẬT