LTS – “Cây Trái Vườn Sau” là mục nhằm giải đáp thắc mắc về các vấn đề liên quan đến cây trái. Người phụ trách là nhà văn Nguyễn Dũng Tiến, hiện là chủ nhân vườn cây Mimosa LA Nursery, 6270 Allston Street, East Los Angeles, CA 90022-4546. Tel: (714) 797-8243 / (323) 722-4543.
Quý vị có thể gửi câu hỏi liên quan đến cây trái về: Tòa soạn Người Việt (Cây Trái Vườn Sau), 14771 Moran street, CA 92683. Ðiện thoại (714) 933-7935, hay email: [email protected]
Lời mở đầu:
Sau khi nhận lời phụ trách mục giải đáp thắc mắc về đề mục cây trái, tòa soạn báo Người Việt đã gởi cho chúng tôi hơn năm mươi câu hỏi, một số câu hỏi hơi trùng ý hoặc cùng liên quan đến một lãnh vực, do đó chúng tôi sẽ xin phép được trả lời cùng chia sẻ những hiểu biết và kinh nghiệm của chúng tôi theo thứ tự thời gian của một năm, mùa nào thức nấy, việc gì phải làm trong bốn mùa, chúng tôi cũng xin dựa trên căn bản khí hậu và thời tiết của miền Nam California, nơi chúng tôi làm việc và thời tiết khá bán nhiệt đới. Chúng tôi chỉ xin chia sẻ hiểu biết và kinh nghiệm nhưng sẽ không đi sâu vào lãnh vực khoa học.
Trước khi vào phần giải đáp những thắc mắc, chúng tôi sẽ lướt qua một số chi tiết để tạo một hình ảnh tổng quát cho quý vị trước khi mua hoặc trồng cây tại sân nhà:
Hầu như tất cả mọi người Việt Nam sống xa quê hương đều có một tâm bệnh chung, đó là sự nhớ quê hương. Tất cả những gì liên quan đến hình ảnh cũ nơi quê nhà đều gợi nhớ, mỗi người đều có một cách giải tỏa khác nhau, những người yêu thiên nhiên sẽ đến gần với cây cỏ hơn, một cây ổi, một cây nhãn, một cây mận trồng sau hè cũng làm vơi nhẹ bớt nỗi nhớ. Nhưng trồng cây gì? Trồng làm sao? Trồng chỗ nào? Khoảng cách bao nhiêu? v.v… Ðiều đó cần phải đặt ra trước khi trồng cây.
Niềm mơ ước của nhiều người sống ở hải ngoại, có được một căn nhà của chính mình, một thế giới hoàn toàn là mình. Do đó, sau khi mua được căn nhà đầu tiên, khá nhiều người hào hứng, tân trang từ trong ra đến ngoài cùng một lượt, từ thay thảm, làm lại bếp, lót gạch men, thay màn cửa, sơn nhà bên trong lẫn bên ngoài, đồng thời phá bỏ toàn bộ trang cảnh của người chủ trước đã từng làm để thay vào đó là những cây ăn trái, hoa, cỏ theo đúng sở thích của mình, cũng như làm lại hệ thống tưới nước tự động. Thời gian tính, cộng việc bận rộn, hầu như khá nhiều người muốn làm thật gấp rút để dọn vào ở ngay, khiến những toán thợ của những công việc khác nhau bị giẫm chân nhau, khó làm việc, cuối cùng, công việc không được hoàn hảo. Trình bày một vườn cảnh hoặc trồng cây cho sân trước lẫn sân sau là công việc cuối cùng cho một căn nhà mới có. Ðiều đó cần một chút kiên nhẫn và hợp lý.
Ðầu tiên, cần biết khí hậu, thời tiết nơi mình cư ngụ, miền Nam California tương đối có một khí hậu ấm áp nhất Hoa Kỳ, nhưng không có nghĩa khí hậu sẽ thích hợp với những loại cây nhiệt đới mình muốn trồng. Phải biết được loại đất nơi mình ở là dạng đất thịt hay đất cát, đất của chân núi, đất của đá non, điều này ảnh hưởng đến việc tưới. Có chắc chắn sân sau hoặc sân trước đều có nước trước khi trồng cây. Trước khi mua cây, phải biết mình thích nhất những loại cây gì, bởi không thể trồng san sát nhau, mua vừa đủ những loại cây để sau khi trồng vườn sau, vườn trước có một trang cảnh trang nhã, nhẹ nhàng, khoảng khoát và một điều khá quan trọng, làm sao để dễ làm sạch sẽ. Những điều nêu trên cần phải tham khảo với những vườn cây nơi mình mua cây.
Nguyễn Dũng Tiến
Tại sao vườn nhà cây to mà trái nhỏ
Câu hỏi:
Tại sao cây bưởi ở Nusery cây nhỏ mà trái to đùng, trong khi vườn nhà tôi thì cây to đùng mà trái thì quá nhỏ?
Không biết có phải ông chủ đã bỏ bùa để cho cây có trái to, hay là mắt người đến mua cũng bị bỏ bùa nên mua cây có trái nhỏ mà tưởng rằng to?
Trả lời:
Quý vị cần một chút can đảm. Ngay đầu mùa hoa nở, mạnh tay tỉa bỏ bớt phân nửa số hoa, sau đó khi trái bắt đầu đậu, tùy theo cành lớn nhỏ, bỏ bớt thêm một lần nữa những chùm trái hoặc từng trái một. Ðây là một nghệ thuật tỉa trái để có được những trái lớn, đẹp hầu được giá cao ngoài thị trường do những trại trái cây phải làm khi mùa hoa nở.
Có hai cách chọn lựa:
-Một, chúng ta có một cây oằn trái nhưng trái nhỏ.
-Hai, một cây được tỉa đúng tiêu chuẩn, thưa trái nhưng trái lớn và đẹp.
Sự lớn, nhỏ của trái trên cây cũng y hệt như một người phụ nữ sanh một hoặc sanh ba, các cháu bé sẽ có sự khác biệt rõ rệt. Trái bưởi, trái hồng giòn, trái ổi cũng vậy, cần tỉa bỏ bớt ngay từ đầu mùa những chùm hoa nhỏ vì tâm lý chung, không một ai dám hoặc nỡ bẻ bớt hoa và khi hoa đậu thành trái, lại càng không nỡ bẻ.
Trái bưởi Biên Hòa thuộc dạng trái lớn, nếu hợp lý, chúng ta không thể giữ lại một hoặc hai trái trên một cành nhỏ như cây viết, và cũng không thể giữ mười trái trên một cây nhỏ cao ngang vai.
Cây hồng giòn, hoa cũng là trái. Những vườn trái cây tiêu chuẩn tại California đầu Tháng Ba đã bắc thang lên để tỉa bỏ bớt trái, những người thích nhiều trái trên cây sẽ đứt ruột đứng nhìn.
Nếu làm một cuộc thí nghiệm, hai luống cây hồng giòn cạnh nhau, một luống để nguyên, một luống tỉa bớt trái, cuối mùa thu hoạch, cả hai luống đều cho một trọng lượng giống nhau, nhưng cây được tỉa, trái bán trong thị trường có giá hơn.
Cây ổi, hoa thường có chùm ba, ngoài việc bỏ bớt những hoa trên cùng một cành, tỉa bỏ luôn hai hoa nhỏ cạnh hoa lớn và chỉ giữ lại một vài hoa lớn trên một cành bằng ngón tay út, trái sẽ đạt được một tiêu chuẩn cao. Muốn làm được việc tỉa bỏ bớt hoa và trái, mỗi năm chúng ta phải tỉa cây và cố gắng giữ cây ở độ cao tám đến mười thước Anh. Tại miền Nam California, khí hậu tương đối tốt cho những cây ăn trái nhiệt đới và thị trường ổi trái tại miền Nam California vẫn còn đang được giá, có rất nhiều người Việt Nam đã lập trại để trồng ổi tại những quận như Riverside, San Diego, nhưng tiếc, chưa có người nào đạt được tiêu chuẩn tốt, một vài chục mẫu đất, vẫn chia năm, xẻ bẩy để trồng nhiều loại cây ăn trái khác nhau, do đó thiếu sự chú tâm cho một lãnh vực nên không có được kết quả tốt.
Tóm lại, tỉa bớt hoa và trái khi trái đang còn nhỏ là một nghệ thuật để đạt được kết quả tốt khi gặt hái những trái cây chín, lớn và đẹp, khi trưng bầy, ai cũng muốn ăn.
