Bí thư Trùng Khánh bất ngờ bị cách chức

Ðấu đá quyền lực ở Trung Quốc?

BẮC KINH (AFP) –Ðảng Cộng Sản Trung Quốc hôm Thứ Năm bất ngờ bãi chức Bí Thư Trùng Khánh Bo Xilai (Bạc Hi Lai), một nhà lãnh đạo được coi là có khả năng và có sức thu hút quần chúng, nổi tiếng về nỗ lực phục hồi tinh thần Mao Trạch Ðông, một điều gây ra sự lo ngại trong việc chuyển tiếp quyền lực giữa các thế hệ lãnh đạo.

Trong một hành động làm bỉ mặt công khai rất hiếm thấy trong thành phần lãnh đạo cao cấp ở Trung Quốc, việc bãi nhiệm ông Bạc Hi Lai và đưa Phó Thủ Tướng Zhang Dejiang (Trương Ðức Giang) lên thay thế, xảy ra một ngày sau khi Thủ Tướng Ôn Gia Bảo đưa ra lời kêu gọi cải cách chính trị mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của ông tại quốc gia với 1.3 tỉ dân này.

Bạc Hi Lai, năm nay 62 tuổi, nguyên là bộ trưởng thương mại, từng được coi là người nhiều cơ hội được vào ban thường trực Bộ Chính Trị, cơ quan quyền lực đầu não ở Trung Quốc, vào cuối năm nay.

Tuy nhiên các phân tích gia chính trị cho hay Bạc Hi Lai đã làm mất lòng thành phần “cấp tiến” trong đảng qua những hành động khơi dậy tinh thần Mao Trạch Ðông cũng như các biện pháp trấn áp gắt gao thành phần gọi là tội phạm ở Trùng Khánh (Chongqing), thành phố ở phía Tây Nam Trung Quốc với hơn 30 triệu dân.

Tương lai chính trị của Bạc Hi Lai đã bất ngờ trở nên đen tối hồi tháng qua sau khi Vương Lập Quân (Wang Lijun), cựu giám đốc công an Trùng Khánh, cũng là đàn em thân tín của Bạc Hi Lai, chạy vào Tòa Lãnh Sự Mỹ ở Thành Ðô, ở lại qua đêm và nghe nói xin tị nạn.

Vương Lập Quân hiện bị giam để điều tra, nhưng các chuyên gia về Trung Quốc nói rằng chính Bạc Hi Lai, con một đảng viên Cộng Sản lão thành, và được đưa vào Bộ Chính Trị năm 2007, đã tự đào hố chôn mình từ trước đó.

Họ nói rằng ông ta làm nhiều người bực mình vì chiến dịch chống tham nhũng, vì những cuộc hội họp đông đảo, hát bài hát cách mạng và hô các khẩu hiệu thời Mao Trạch Ðông khiến thành phần “cấp tiến” từng là nạn nhân của thời kỳ Cách Mạng Văn Hóa phải lo ngại.

Học giả Guo Yingjie cho hay biện pháp trừng phạt Bạc Hi Lai có thể là chỉ dấu của cuộc đấu đá quyền lực giữa phe bảo thủ trong đảng Cộng Sản Trung Quốc và phía “cấp tiến”, do Ôn Gia Bảo và Hồ Cẩm Ðào đại diện.

Hồ Cẩm Ðào, Ôn Gia Bảo và năm nhân vật lãnh đạo cao cấp khác sẽ rời khỏi chức vụ của họ trong ban thường trực vài tháng tới đây, trước khi ra khỏi các chức vụ trong chánh phủ vào Tháng Ba năm 2013.

Ông Guo, giáo sư chuyên về Trung Quốc tại đại học University of Technology ở Sydney nói rằng có thể Hồ Cẩm Ðào và Ôn Gia Bảo đang tìm cách cảnh cáo Tập Cận Bình (Xi Jinping), người sẽ lên giữ chức chủ tịch nhà nước, là không được nghiêng về cánh trái quá nhiều. Giáo Sư Guo cũng cho hay việc bãi nhiệm Bạc Hi Lai sẽ mở đường cho Uông Dương (Wang Yang), bí thư Quảng Ðông và cũng là đối thủ chính trị lâu năm của ông ta, có nhiều cơ hội vào ban thường trực Bộ Chính Trị. (V.Giang)