ISFAHAN, Iran (NV) – Iran khai hỏa hệ thống phòng không vào một căn cứ không quân lớn và một cứ điểm nguyên tử gần thành phố trung tâm Isfahan sau khi dò được máy bay không người lái vào sáng sớm Thứ Sáu, 19 Tháng Tư, làm dấy lên lo ngại Israel có thể tấn công trả đũa cuộc đột kích bằng máy bay không người lái và hỏa tiễn của Tehran nhắm vào Israel hồi tuần trước, thông tấn xã AP loan tin.
Chưa rõ liệu Iran có bị tấn công hay không vì không có viên chức Iran vào trực tiếp thừa nhận bị trả đũa và quân đội Israel cũng không trả lời yêu cầu bình luận. Tuy nhiên, căng thẳng leo thang từ lúc Iran tấn công Israel hôm Thứ Bảy, 13 Tháng Tư trong bối cảnh quốc gia này đang chiến đấu với Hamas tại Dải Gaza và các cuộc không kích của chính Israel nhắm vào tòa lãnh sự Iran tại Syria.
Giới chức Hoa Kỳ từ chối bình luận vào sáng Thứ Sáu, nhưng các đài truyền hình Mỹ trích dẫn các viên chức Mỹ ẩn danh cho biết Israel thực hiện vụ tấn công. The New York Times dẫn lời các viên chức Israel ẩn danh tuyên bố vụ tấn công xảy ra vào đúng ngày sinh nhật lần thứ 85 của Lãnh Tụ Iran Tối Cao Ayatollah Ali Khamenei.
Lực lượng khẩu đội phòng không khai hỏa vào một số tỉnh do có nguồn tin cho biết máy bay không người lái đang quần thảo trên không, đài truyền hình nhà nước Iran loan tin.
Đặc biệt, Thông Tấn Xã Cộng Hòa Hồi Giáo IRNA cho biết lực lượng phòng không bắn vào một căn cứ không quân lớn tại Isfahan, vốn từ lâu là nơi đóng quân của phi đội F-14 Tomcats do Hoa Kỳ sản xuất – được mua trước Cách Mạng Hồi Giáo 1979.
Hãng thông tấn Tasnim sau đó công bố một đoạn phim từ một trong những phóng viên của họ, người này cho biết ông đang ở khu vực Zerdenjan gần “ngọn núi năng lượng nguyên tử” thuộc miền Đông Nam Isfahan. Đoạn phim cho thấy súng phòng không nằm ở hai địa điểm khác nhau và các chi tiết trong đoạn phim tương tự các đặc điểm của Nhà Máy Chuyển Đổi Uranium mà Iran từng công bố, tọa lạc tại Isfahan.
Nhà máy tại Isfahan vận hành ba lò phản ứng nghiên cứu nhỏ do Trung Quốc cung ứng, đồng thời vận hành sản xuất nhiên liệu và các hoạt động khác cho chương trình nguyên tử dân sự của Iran.
Isfahan cũng là nơi có các địa điểm liên quan tới chương trình nguyên tử của Iran, trong đó có cả cơ sở làm giàu uranium dưới lòng đất, Natanz, nơi từng nhiều lần bị tình nghi là mục tiêu Israel phát động các cuộc tấn công phá hủy.
Chương trình nguyên tử của Iran nhanh chóng tiến tới sản xuất uranium được làm giàu ở cấp độ gần như cấp độ võ khí từ lúc thỏa thuận nguyên tử với các cường quốc thế giới sụp đổ sau khi cựu Tổng Thống Donald Trump rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp định năm 2018.
Trong khi Iran khẳng định chương trình của họ là vì hòa bình, các quốc gia Tây Phương và Cơ Quan Năng Lượng Nguyên Tử Quốc Tế IAEA cho biết Tehran vận hành một chương trình võ khí quân sự bí mật cho tới 2003. IAEA cảnh cáo rằng Iran đang nắm giữ đủ số lượng uranium đã làm giàu để chế tạo vài võ khí nguyên tử nếu Iran quyết định làm điều này – mặc dù cộng đồng tình báo Hoa Kỳ khẳng định mục tiêu chính của Tehran không phải là bom nguyên tử.
Các hãng hàng không Emirates và FlyDubai đặt trụ sở tại Dubai bắt đầu đổi hướng quanh miền Tây Iran vào khoảng 4 giờ 30 sáng giờ địa phương. Họ không đưa ra lời giải thích nào, mặc dù các phi công nhận được báo động từ địa phương cho rằng nhà chức trách có thể đóng cửa không phận.
Iran sau đó hạ cánh các chuyến bay thương mại tại Tehran và khắp các khu vực ở miền Tây và miền Trung. Hành khách nghe được thông báo qua loa về nguy cơ giao tranh tại Phi Trường Quốc Tế Imam Khomeini tại Tehran, các đoạn phim trên mạng xã hội được cho là cũng đưa ra cảnh cáo. Iran sau đó cho dịch vụ hàng không hoạt động bình thường lại, nhà chức trách cho biết.
Hossein Dalirian, phát ngôn viên cơ quan không gian mạng của chính phủ Iran, đồng thời là nhà báo quen biết các viên chức quốc phòng Iran, cho biết trên X, từng là Twitter, rằng một số máy bay không người lái “quadcopter” nhỏ bị bắn hạ. Một phóng viên truyền hình quốc doanh tại Isfahan cũng cho biết điều tương tự trong một bản tin trực tiếp, nói rằng “có vài máy bay không người lái nhỏ đang bay trên bầu trời Isfahan sau đó bị bắn hạ.”
Vào khoảng thời gian xảy ra vụ khai hỏa tại Iran, hãng thông tấn SANA thuộc chính quyền Syria trích dẫn một tuyên bố quân sự cho biết Israel thực hiện một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn nhắm vào một đơn vị phòng không thuộc miền Nam Syria và gây thiệt hại hạ tầng cơ sở. Đài Quan Sát Nhân Quyền Syria đặt trụ sở tại Anh Quốc, cơ quan giám sát chiến tranh của phe đối lập, cho biết cuộc tấn công khai hỏa trúng radar quân sự của lực lượng chính phủ. Hiện chưa rõ liệu có thương vong hay không, Đài Quan Sát Nhân Quyền cho biết.
Khu vực miền Nam mà Syria trúng hỏa lực nằm ngay miền Tây Isfahan, cách đó khoảng 1,500 kilometer (930 dặm) và nằm về phía Đông Israel.
Trong một diễn tiến khác tại Iraq, nơi có vài lực lượng dân quân được Iran chống lưng đóng quân, người dân Baghdad nghe thấy nhiều tiếng nổ nhưng phát ra từ đâu thì chưa biết.
Vụ khai hỏa hôm Thứ Sáu tại Iran cũng làm dấy lên lo ngại về cuộc xung đột một lần nữa lại leo thang trên khắp các vùng biển Trung Đông, nơi đang chứng kiến các cuộc không kích của dân quân Houthi tại Yemen do Iran chống lưng nhắm vào thương thuyền đi qua Biển Đổ nhằm ủng hộ Hamas trong cuộc chiến tại Gaza. (TTHN)