WASHINGTON, DC (NV) – Bộ Thương Mại Mỹ hôm 8 Tháng Năm nghe các bên điều trần để quyết định có công nhận Việt Nam là “nền kinh tế thị trường” hay không. Đây là một phần của quá trình đánh giá đến cuối Tháng Bảy tới.
Theo Reuters, trước đó, hôm 8 Tháng Chín, 2023, chính phủ Việt Nam đã đệ đơn chính thức yêu cầu phía Mỹ xem xét về việc công nhận Việt Nam là “nền kinh tế thị trường,” với viện dẫn những cải cách kinh tế trong các năm gần đây.
Hàng hóa từ các nền kinh tế phi thị trường vốn phải chịu mức thuế cao hơn trong các cuộc điều tra thuế chống bán phá giá. Việc công nhận quy chế này sẽ làm giảm thuế nhập cảng áp lên nhiều sản phẩm của Việt Nam vào Mỹ.
Chẳng hạn, thuế áp với tôm đông lạnh của Việt Nam hiện là 25.76%. Trong khi Thái Lan, nước được công nhận là “nền kinh tế thị trường,” chỉ chịu thuế 5.34%.
Theo Bộ Thương Mại Mỹ, các hãng thép và doanh nghiệp sản xuất tôm tại Hoa Kỳ không đồng ý công nhận Việt Nam. Tuy nhiên, các hãng bán lẻ và nhiều nhóm doanh nghiệp khác lại ủng hộ.
Bộ Thương Mại Mỹ có một bộ tiêu chí để xác định các quốc gia có nền kinh tế thị trường hay không.
Các tiêu chí bao gồm: Khả năng chuyển đổi tiền tệ của quốc gia đó; mức lương theo kết quả thương lượng giữa người lao động và chủ lao động; việc cho phép liên doanh hoặc đầu tư ngoại quốc.
Ngoài ra, bộ tiêu chí này còn cân nhắc các yếu tố khác như chính phủ có sở hữu hay kiểm soát các phương tiện sản xuất hay không; chính phủ có kiểm soát việc phân bổ nguồn lực cũng như các quyết định về giá cả và sản lượng hay không…
Năm ngoái, Tổng Thống Joe Biden có chuyến thăm Việt Nam. Hai nước nâng cấp quan hệ lên “Đối Tác Chiến Lược Toàn Diện.”
Trong cuộc gặp hồi năm ngoái, ông Phạm Minh Chính, thủ tướng Việt Nam, cũng thúc giục bà Janet Yellen, bộ trưởng Tài Chính, “sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam.
Sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Mỹ hiện là thị trường xuất cảng lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch thương mại Mỹ-Việt tăng gần 300 lần, đạt gần $111 tỷ đến cuối 2023.
Báo VNExpress dẫn phúc trình của Bộ Công Thương Việt Nam cho biết bốn tháng đầu năm 2024, Mỹ tiếp tục giữ vị trí này, với kim ngạch trên $34 tỷ, chiếm gần 28% tổng kim ngạch xuất cảng cả nước, và tăng 19% so với cùng kỳ năm trước.
Về nhập cảng, Mỹ cũng nằm trong nhóm thị trường hàng đầu, với $4.5 tỷ tính tới hết Tháng Tư vừa qua. (Tr.N) [qd]