BẾN TRE, Việt Nam (NV) – Sau sáu tháng đưa vào sử dụng, hồ trữ nước ngọt Kênh Lấp ở xã Tân Xuân, huyện Ba Tri đã bị nhiễm mặn khiến đồng lúa không trổ bông, người dân phải mua nước ngọt giá cao gấp 10 lần để sinh hoạt.
Theo báo VNExpress ngày 4 Tháng Hai, 2020, hiện mực nước hồ trữ ngọt Kênh Lấp ở xã Tân Xuân, huyện Ba Tri (tỉnh Bến Tre) sụt giảm xuống gần một mét so với thời điểm mặn chưa xâm nhập hai tháng trước. Hai bên bờ hồ, những thửa ruộng thu hoạch xong còn trơ gốc rạ, mặt đất nứt toác, các rẫy trồng rau màu bỏ hoang, cây xanh lẫn cỏ dại khô cằn, chết héo vì nắng nóng.
Chị Võ Thị Thủy (Tân Xuân, Ba Tri) ở cách hồ Kênh Lấp hơn một cây số cho biết: “Nhà tôi xài nước máy từ hồ Kênh Lấp, giá 8,000 đồng ($0.34)/khối, nhưng khoảng một tháng nay do nước hồ bị nhiễm mặn, chỉ có thể tắm giặt, rửa rau, nên phải mua thêm nước bình lọc hoặc chở nước ngọt về nấu ăn với giá cao hơn gấp 10 lần.”
Người dân cho hay nước máy bị nhiễm mặn nhưng vẫn “bấm bụng” dùng, vì còn đỡ hơn so với nước trên các kênh, rạch nội đồng hiện đều đã mặn chát ở mức gấp đôi.
Ngoại trừ nhà nào có lu, bể chứa nước mưa dự trữ, tùy số lượng người đông hay ít, một gia đình mỗi tháng chi phí tiền đổi nước ngọt lẫn nước máy từ vài trăm đến hàng triệu đồng.
Được đầu tư 85 tỷ đồng ($3.65 triệu) từ ngân sách Trung ương và địa phương để tu bổ, hồ trữ nước ngọt Kênh Lấp là hồ chứa nước ngọt nhân tạo lớn nhất miền Tây, có sức chứa gần một triệu khối nước, dài gần 5 cây số, rộng 40-100 mét, đi qua ba xã Tân Xuân, Phước Tuy và Phú Ngãi vốn là con kênh đào từ thời Pháp bị lấp hai đầu, đủ sức cung cấp nước ngọt phục vụ cho sản xuất công nghiệp, trồng trọt và nước sinh hoạt cho khoảng 200,000 người tại 24 xã, thị trấn thuộc huyện Ba Tri.
Ông Nguyễn Đình Dũng, quản lý Nhà Máy Nước Hồ Kênh Lấp, cho biết do đang cao điểm mùa hạn mặn, nên trữ lượng nước hồ giảm phân nửa, chỉ còn khoảng 500,000 khối nước. Bình quân, mỗi ngày nhà máy cấp khoảng 2,000 khối.
Ngoài thiếu nước sinh hoạt, hiện gần 4,500 hécta lúa Đông Xuân gieo sạ ở huyện Ba Tri cũng chịu thiệt hại nặng nề, phần lớn đều đã bị nhiễm mặn, chết hoặc giảm năng suất.
Ông Nguyễn Văn Lân (51 tuổi, xã An Bình Tây) mang liềm và bao tải ra đám ruộng 4,000 mét vuông có lúa đang trồng gần hai tháng tuổi của gia đình do bị nhiễm mặn, nên dù đã đến thời điểm trổ đồng đồng vẫn èo uột, thân chết héo, lá cháy khô.
“Biết chắc không thể trổ bông vì mặn, nên tôi cắt lúa về cho 100 con dê và bốn con bò ăn vì đang thời điểm rơm, cỏ khan hiếm,” ông Lân nói.
Theo ông Dương Văn Chương, phó chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân huyện Ba Tri, tình hình hạn mặn ở huyện đang “diễn ra phức tạp,” độ mặn trên kênh rạch nội đồng bình quân 1.8-3 phần ngàn. Ngoài trồng trọt, chăn nuôi cũng đang gặp khó khăn.
“Do hồ Kênh Lấp mới đưa vào sử dụng không lâu, ngành hữu trách đã tiến hành rửa mặn nhưng chỉ mới rửa được nước lớp mặt trong khi nước mặn ở tầng đáy tích tụ từ nhiều năm trước vẫn còn. Dự kiến trong năm tới mới rửa mặn hoàn toàn,” ông Chương giải thích.
Đài Khí Tượng Thủy Văn Bến Tre cho biết cửa sông Cổ Chiên, Hàm Luông độ mặn hiện dao động 25-30 phần ngàn. Độ mặn 4 phần ngàn đã xâm nhập vào đất liền cách cửa sông khoảng 48-68 cây số, độ mặn một phần ngàn xâm nhập vào đất liền cách cửa sông từ 63-83 cây số. Hiện tình trạng mặn xâm nhập ở tỉnh này “ở mức rủi ro thiên tai cấp độ hai.”
Tin cho biết, hồi năm 2016, đợt hạn hán, xâm nhập mặn lịch sử tại Đồng Bằng Sông Cửu Long đã khiến 600,000 người dân thiếu nước sinh hoạt và 160,000 hécta đất bị nhiễm mặn, gây thiệt hại hơn 5,500 tỷ đồng ($236 triệu) khiến nhiều nông dân vỡ nợ bỏ xứ ra đi. (Tr.N)