WASHINGTON, DC (NV) – Mỹ tố Trung Quốc bắt nạt và gian xảo với các nước ASEAN trong khi Washington không thúc ép họ phải chọn về phe nào giữa hai đại cường.
Ông David Stilwell, phụ tá bộ trưởng Ngoại Giao Mỹ đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương, hôm Thứ Ba, 15 Tháng Chín, nhấn mạnh rằng Washington nhất quyết duy trì sự hiện diện ở khu vực, theo hãng tin AP. Mục đích là ngăn chặn “chủ trương phiêu lưu quân sự không được chào đón và chắc chắn cũng không hữu ích gì” bao gồm cả chuyện tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Đông.
Ông Stilwell nói như vậy với giới truyền thông qua cuộc họp báo trên mạng, và đây là những lời tuyên bố mới nhất của các giới chức Mỹ nhắm vào Trung Quốc. Tuần trước, người ta đã thấy các nhà ngoại giao Mỹ và Trung Quốc cáo buộc lẫn nhau về những bất ổn trên Biển Đông và mối quan hệ giữa hai đại cường với 10 nước của khối ASEAN.
Ông Stilwell dẫn chứng các hành vi Trung Quốc đối với các nước tranh chấp chủ quyền biển đảo Biển Đông, hành động đàn áp phong trào dân chủ ở Hồng Kông cũng như việc xây dựng hơn chục đập thủy điện trên thượng nguồn Mekong chặn nguồn sống của các nước hạ du là những bằng chứng chứng minh cho việc nói một đằng làm một nẻo.
Không những vậy, Washington còn quan ngại cả chuyện Bắc Kinh kiên trì bơm võ khí cho nhiều nhóm võ trang khác nhau ở Myanmar. Người ta được biết chính phủ nước Myanmar đang phải đối phó với nhiều nhóm thiểu số chống đối khác nhau có mối quan hệ mật thiết với Trung Quốc.
Ông cho hay, tiêu biểu nhất cho sự không thành tín của Trung Quốc đối với ASEAN biểu hiện bằng việc họ biến các bãi đá ngầm tại quần đảo Trường Sa thành những pháo đài khổng lồ trên Biển Đông dù họ từng cam kết giữ nguyên trạng khu vực, không quân sự hóa các vị trí chiếm giữ rồi vẫn ngang nhiên làm ngược lại.
Chính phủ Mỹ, nhất là thời gian gần đây, qua các lời tuyên bố của Ngoại Trưởng Mike Pompeo, gọi tuyên bố chủ quyền theo hình “lưỡi bò” của Trung Quốc trên Biển Đông là “bất hợp pháp,” bây giờ ông Stilwell lặp lại. Ông kêu gọi các tranh chấp phải được giải quyết một cách hòa bình qua đàm phán ôn hòa và qua đối thoại.
Ông Stilwell nói Bắc Kinh kiểm soát dòng sông Mekong ở thượng nguồn “làm hại đời sống của hàng chục triệu dân các cộng đồng cư dân Đông Nam Á ở hạ du” trong đó gồm Myanmar, Thái Lan, Lào, Cambodia và Việt Nam mà ông đòi hỏi phải bắt Trung Quốc chịu trách nhiệm.
“Chúng tôi thường nghe từ các thân hữu ASEAN và nhiều nước khác là họ không muốn chọn đứng về phía bên nào,” ông Stilwell nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ không ép nước nào phải chọn giữa Washington và Bắc Kinh.
Nếu Trung Quốc “mang ổn định và đem đến những thành quả tích cực cũng như tôn trọng chủ quyền của các đối tác ASEAN… chúng tôi không có gì phản đối,” ông nói. Tuy nhiên “thành tích của Trung Quốc lại không tốt.”
Tuần trước, bộ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc cáo buộc Mỹ gây chia rẽ Bắc Kinh với các nước ASEAN nhằm phá các cố gắng của họ muốn giải quyết tranh chấp xuyên qua đàm phán với các nước trong khu vực. Lâu nay, người ta biết rằng tổ chức ASEAN bị Bắc Kinh lũng đoạn, gây chia rẽ để đạt được chủ đích. (TN) [qd]