HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Cục Di Sản Văn Hóa Việt Nam loan báo đã làm việc với các chuyên gia cổ vật và xác định bốn cổ vật sắp được Mỹ trao trả là của Việt Nam bị buôn bán trái phép ra ngoại quốc.
Theo báo Tuổi Trẻ hôm 23 Tháng Tám, sau khi hoàn trả 10 cổ vật bị buôn bán trái phép cho Việt Nam thông qua Đại Sứ Quán Việt Nam tại Mỹ, hồi Tháng Ba vừa qua, Cục Di Sản Văn Hóa tiếp tục nhận được đề nghị của Cơ Quan Điều Tra An Ninh Nội Địa Mỹ (HIS), thuộc Bộ An Ninh Nội Địa Mỹ (DHS), yêu cầu xác định nguồn gốc của một số cổ vật có khả năng từ Việt Nam bị buôn bán trái phép vào Mỹ.
Danh sách các cổ vật lần này gồm các hiện vật: dao găm đồng dài 23 cm, cán hình người, thuộc Văn Hóa Đông Sơn có niên đại cách ngày nay từ 2,500 đến 2,000 năm; Tomb Sculpture (nhạc công Ginang đánh trống), thuộc Văn Hóa Champa, chất liệu bằng đá, niên đại thế kỷ 19 (có khả năng giả cổ)…
Cục Di Sản Văn Hóa cho biết sau khi đã làm việc với các chuyên gia cổ vật theo hồ sơ do HIS cung cấp, Việt Nam xác định bốn cổ vật là của Việt Nam.
Tin cho biết, hiện HIS đang “khẩn trương hoàn tất thủ tục và tiến hành các bước hoàn trả về cho Việt Nam.”
Trước đó, hồi Tháng Mười Một năm ngoái, Bảo Tàng Lịch Sử Quốc Gia Việt Nam đã tiếp nhận 10 cổ vật quý giá được Mỹ trao trả, bao gồm: một rìu đá hậu Kỳ Đá Mới; bốn hiện vật (ba rìu đồng, một nồi gốm) Văn Hóa Đông Sơn; ba tượng cá sấu đá thế kỷ 1-2 Sau Công Nguyên và hai tẩu đồng thế kỷ 17-18.
Theo đó, hồi năm 2013, trong cuộc điều tra tại tiểu bang Indianna, Cơ Quan Điều Tra Liên Bang Mỹ (FBI) đã phát hiện ông Donald Miller (hiện đã qua đời) tự xưng là nhà từ thiện, nhà khảo cổ nghiệp dư, lưu giữ trái phép bộ sưu tập lớn cổ vật và hài cốt.
Năm 2014, FBI đã thu hồi hơn 7,000 đồ vật, hiện vật mà ông Donald Miller “từ bỏ quyền sở hữu, hợp tác với FBI, mong muốn trao trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp.”
Hôm 27 Tháng Hai, 2019, FBI công bố thông cáo báo chí trên website của cơ quan này, tuyên bố mong muốn trao trả các tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp về với cộng đồng mà chúng thuộc về, đồng thời kêu gọi chính phủ ngoại quốc liên lạc, cử chuyên gia giám định liên lạc với FBI.
Sau khi tiếp nhận thông tin, Đại Sứ Quán Việt Nam tại Mỹ đã gửi Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch thông báo về việc FBI đề nghị trao trả một số cổ vật được xác định là có nguồn gốc Việt Nam.
Đến nay, với sự hỗ trợ của một số nước, nhiều cổ vật đã được đưa về Việt Nam. Không kể những cổ vật do Mỹ trao trả, vào năm 2018 có 18 cổ vật Việt Nam, do Cơ Quan Phòng Chống Tội Phạm Cảnh Sát Berlin (Đức) thu giữ từ một vụ buôn bán trái phép, đã được trao trả cho Việt Nam.
Năm 2015 và 2021, một số cổ vật của Huế cũng được chính phủ và một số nhà hảo tâm ngoại quốc đấu giá thành công và đưa về Việt Nam. (Tr.N) [qd]