SÓC TRĂNG, Việt Nam (NV) – Hàng chục ngàn tấn thiết bị của Nhà Máy Nhiệt Điện Long Phú 1, xã Long Đức, huyện Long Phú, đang “trùm mền” xuống cấp từng ngày vì tổng thầu của Nga không nhập đủ vật tư, thiết bị do bị Mỹ cấm vận.
Theo báo Tuổi Trẻ ngày 27 Tháng Chín, 2019, thông tin gây sốc này được Ủy Ban Quản Lý Vốn Nhà Nước Tại Doanh Nghiệp (Ủy Ban Quản Lý Vốn Nhà Nước) nêu trong văn bản gửi tới chủ đầu tư là Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt Nam (PVN).
Trước đó, trong phúc trình gửi tới Ủy Ban Quản Lý Vốn Nhà Nước, PVN đã đề nghị một số biện pháp cấp bách cần được giải quyết với Nhà Máy Nhiệt Điện Long Phú, nhằm bảo đảm an toàn chất lượng của công trình.
Phúc trình của PVN cho biết, tổng thầu Power Machines (PM) của Nga đã bị Chính Phủ Hoa Kỳ áp đặt lệnh cấm vận trực tiếp từ ngày 28 Tháng Giêng, 2018. Kể từ đó đến nay, dự án Nhiệt Điện Long Phú 1 rơi vào đình trệ vì tổng thầu PM không nhập được vật tư và huy động nhà thầu phụ Mỹ tiếp tục tham gia dự án.
Hiện còn khoảng 20,000 tấn thiết bị đang lưu kho bãi, chưa thể lắp đặt do tổng thầu PM “cung cấp không đầy đủ vật tư phụ hoặc không cung cấp đúng trình tự để lắp đặt khoảng 6.5 ngàn tấn thiết bị.”
Bên cạnh đó, còn khoảng 14,000 tấn thiết bị của nhà máy nhiệt điện này “không thể lắp đặt vì không có giám sát kỹ thuật của tổng thầu PM và các nhà thầu phụ.”
Không chỉ doanh nghiệp Mỹ không được giao dịch với tổng thầu PM, tất cả các tổ chức tín dụng trên thế giới cũng không được giao dịch với PM bằng đồng Mỹ kim, khiến các hợp đồng vay vốn bằng đô la liên quan đến PM đều vô hiệu. “Tất cả các doanh nghiệp Mỹ, các ngân hàng trên thế giới đều phải tuân thủ theo lệnh cấm của Mỹ, nếu đơn vị nào giao dịch với PM, đơn vị đó cũng sẽ bị Mỹ cấm vận,” ông Nguyễn Doãn Toàn, trưởng Ban Quản Lý Dự Án Nhiệt Điện Long Phú 1cho biết thêm.
Việc nhà thầu PM bị “đóng băng” khiến dự án này bị “tê liệt” theo, các hoạt động xây dựng bị dừng lại, nhiều công nhân, nhân viên bị nợ lương.
Cho đến nay, PVN vẫn chưa thể xác định được tiến độ khả thi dự án Nhiệt Điện Long Phú 1, bởi tổng thầu PM không tiếp tục thực hiện hợp đồng EPC (Engineering Procurement and Construction – Hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình) vì không giải quyết được các khó khăn, vướng mắc do ảnh hưởng cấm vận của Mỹ với các doanh nghiệp của Nga.
Theo Ủy Ban Quản Lý Vốn Nhà Nước, việc tiếp tục đầu tư để hoàn thành dự án Nhiệt Điện Long Phú 1 “rất khó có thể hoàn thành, bởi nguồn vốn sở hữu của PVN hiện nay rất hạn hẹp.”
Để gỡ khó, trong phúc trình của PVN có đề nghị việc “điều chỉnh cơ cấu vốn đầu tư Nhiệt Điện Long Phú 1,” tăng tổng vốn đầu tư từ 29,580 tỷ đồng ( $1.27tỷ) lên 41,200 tỷ đồng ($1.77 tỷ).
Tuy nhiên, theo Ủy Ban Quản Lý Vốn Nhà Nước, dự án Nhà Máy Nhiệt Điện Long Phú 1 được PVN phê duyệt vào năm 2010 với 30% vốn chủ sở hữu của PVN, 70% vốn còn lại được huy động từ vay thương mại.
Vì vậy nếu điều chỉnh vốn đầu tư, chủ đầu tư dự án phải có phương án giải trình, chứng minh hiệu quả bổ sung do việc điều chỉnh dự án mang lại gồm hiệu quả tài chính, hiệu quả kinh tế, xã hội đối với dự án sản xuất kinh doanh.
Thế nhưng hiện tại, PVN đang lâm vào tình trạng gần như phá sản. Báo Dân Việt hồi Tháng Mười, 2018, dẫn báo cáo tài chính năm 2017 cho thấy, doanh nghiệp nhà nước này đang vay từ các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng lớn số tiền lên đến 146,585 tỷ đồng ($6.3 tỷ) “chưa có khả năng chi trả.” (Tr.N)