HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Nội bộ liên doanh tại xưởng lọc dầu Nghi Sơn (NSRP) vẫn chưa dàn xếp được các bất đồng, từng đe dọa đóng cửa mấy tháng gần đây.
Hôm Chủ Nhật, 29 Tháng Năm, tờ Thanh Niên dẫn công văn của Bộ Công Thương gửi cho lên doanh kể trên 4 ngày trước đó thúc giục “khẩn trương thống nhất giải pháp xử lý các khó khăn, vướng mắc để bảo đảm Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn hoạt động ổn định, hiệu quả”.
Xưởng lọc dầu Nghi Sơn là liên doanh đầu tư giữa công ty dầu khí quốc doanh Petro Vietnam (góp 25.1%) với 2 công ty Nhật Bản (công ty Idemitsu Kosan góp 35.1% và công ty Mitsui góp 4.7%) và Kuwait (35.1%) góp phần còn lại. Nhà máy có thể lọc đến 200,000 thùng mỗi ngày, cung cấp khoảng 35% nhu cầu xăng dầu cho thị trường nội địa.
Công văn của Bộ Công Thương CSVN viện dẫn các quy định về kinh doanh xăng dầu để đòi xưởng lọc Nghi Sơn thi hành “cam kết theo hợp đồng cung cấp sản phẩm xăng dầu cho thị trường trong nước đã ký kết.”
Văn thư vừa kể gián tiếp cho thấy những rắc rối kéo dài nhiều tháng qua hiện vẫn còn đang tiếp diễn. Nghi Sơn không sản xuất hết công suất làm cho thị trường thiếu hụt nên các công ty phải nhập cảng xăng dầu đã tinh lọc từ nước ngoài. Xưởng lọc này có lúc giảm sản lượng sản xuất xuống khoảng một nửa, nhiều cây xăng không được cung cấp đã phải đóng cửa.
Theo tờ Thanh Niên, “Bộ Công Thương cũng yêu cầu NSRP trong tháng 5 phải có cam kết về sản lượng cung ứng trong 2 quý cuối năm để cơ quan quản lý có phương án điều hành chủ động trong nguồn hàng.”
Nhưng ông Nguyễn Hồng Diên, bộ trưởng Bộ Công Thương khi trả lời báo chí bên hành lang Quốc Hội tuần qua không đề cập gì đến cái gốc của vấn đề sản xuất của xưởng Nghi Sơn, tức sự tranh chấp nội bộ. Nếu như vậy, lời đe dọa đóng cửa xưởng lọc Nghi Sơn vẫn còn nguyên đó.
Ngày 5 Tháng Năm, tờ Thanh Niên dẫn thông tin từ Bộ Công Thương báo cáo nói xưởng lọc Nghi Sơn “đủ tài chính để hoạt động ổn định hết quý 2”. Tuy nhiên, công ty này có sản xuất đủ số lượng cam kết hay không lại “phụ thuộc vào triển khai các giải pháp tài chính” mà nội bộ đang bất đồng ý kiến.
Giữa Tháng Ba vừa qua, tin tức tiết lộ trên báo mạng Vietnamnet cho hay xưởng lọc dầu Nghi Sơn “từ đầu Tháng Giêng 2022 đã giảm công suất từ mức 100% xuống mức 80% và sau đó chỉ ở mức 55%-60% công suất” và còn dọa đóng cửa vì không có ngân khoản nhập cảng dầu thô.
Petro Vietnam được lệnh bơm thêm tiền cho Nghi Sơn để nhập cảng dầu thô.
Báo tài chính Nhật Nikkei hôm 5 Tháng Ba chỉ nói một cách tế nhị là “Petro Vietnam và ba nhà đầu tư ngoại quốc có những ý kiến khác nhau, đặc biệt là về vấn đề tài chính và trả nợ, theo một nguồn tin trong ngành. Nguồn tin cho hay thêm là tập đoàn dầu khí quốc doanh Việt Nam đã không chịu góp phần tiền (trả nợ) vì kêu lãi suất không thuận lợi”.
Tổng số vốn đầu tư ban đầu vào dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn là $9 tỉ và tiền phải đi vay là $5 tỉ trong đó 60% được Ngân Hàng Hợp Tác Quốc Tế của Nhật tài trợ.
Tuy được hưởng rất nhiều ưu đãi đầu tư từ phía nhà cầm quyền CSVN, sau 3 năm đi vào hoạt động sản xuất, báo chí nhà nước tiết lộ rằng xưởng lọc Nghi Sơn “lỗ lũy kế” $3.3 tỉ trong khi tiền mua dầu thô nợ chưa trả cũng tới $2.8 tỉ.(TN) [kn]