Nguyễn Văn Khanh
LTS: Tối Thứ Hai, 18 Tháng Bảy, Ðại Hội Ðảng Cộng Hòa khai mạc tại Cleveland, Ohio, để các đại biểu chính thức đề cử ông Donald Trump đại diện cho đảng ra tranh cử tổng thống. Ngay sau ngày làm việc đầu tiên của đại hội kết thúc, tòa soạn nhật báo Người Việt có cuộc trao đổi với nhà báo Nguyễn Văn Khanh, hiện đang làm việc tại Washington, DC, về những điểm đáng chú ý cho ngày thứ nhì.
NV: Nhận xét của anh về ngày làm việc đầu tiên của Ðại Hội Ðảng Cộng Hòa 2016 như thế nào?
Nguyễn Văn Khanh: Tôi thấy mọi chuyện rồi cũng êm đẹp, báo hiệu tất cả sẽ diễn ra đúng như ban tổ chức đại hội và phía ông Donald Trump mong đợi.
NV: Trước ngày đại hội bắt đầu, anh có nói là phe chống ông Trump dự tính làm lớn chuyện, không muốn ông trở thành người đại diện cho đảng Cộng Hòa ra tranh cử tổng thống. E ngại này còn hay không? Nếu còn, mức độ đáng ngại nhiều ít như thế nào?
Nguyễn Văn Khanh: E ngại vẫn còn, nhưng mức độ bây giờ trở thành không đáng kể.
Từ trưa hôm Thứ Hai, ngay sau khi đại hội chính thức khai mạc, nhóm đại biểu trong lực lượng chống ông Trump muốn có cơ hội lên diễn đàn trình bày quan điểm của họ, nhưng yêu cầu đó bị ban tổ chức bác bỏ ngay tức khắc.
Ðến tối, vẫn có đồn đãi được tung ra, cho rằng nhóm này sẽ vận động để đưa người ra tranh cử đối đầu với ông Trump. Tôi thấy đó là điều không dễ làm vì không ai nhận lời đề cử của họ. Thống Ðốc John Kasich lắc đầu, Thượng Nghị Sĩ Marco Rubio cũng lắc đầu, Thượng Nghị Sĩ Ted Cruz không chỉ lắc đầu mà còn nhận lời mời nói chuyện trước đại hội, để công khai ủng hộ ông Trump và sẽ hứa vận động để ông Trump đắc cử tổng thống.
NV: Còn Chủ Tịch Quốc Hội Paul Ryan thì sao?
Nguyễn Văn Khanh: Ông cũng lắc đầu nốt.
Vài tháng trước đây, có một số nhân vật uy tín của đảng Cộng Hòa tính đến chuyện giới thiệu ông Ryan trước đại hội, kêu gọi các đại biểu bỏ phiếu ủng hộ, chọn ông làm ứng cử viên thay vì chọn ông Trump. Ý kiến này được phe bảo thủ ủng hộ, nhưng không được ông Ryan tán thành.
Lý do ông đưa ra là cử tri của đảng chọn ông Trump, nên ông cũng ủng hộ ông Trump, không muốn thấy chia rẽ nội bộ. Ông Ryan cũng nói trong cương vị chủ tịch Hạ Viện ông đương nhiên cũng là chủ tịch đại hội, và điều mong ước duy nhất của ông là đại hội thành công mỹ mãn, đoàn kết để đảng Cộng Hòa lấy được Tòa Bạch Ốc.
Tôi cũng không quên có lần nghe được từ hành lang Quốc Hội là ông Ryan có một ước mơ, đó là làm việc với một hành pháp Cộng Hòa và một quốc hội Cộng Hòa.
Ðến giờ, ước mơ đó của ông đã đạt được một nửa, đảng Cộng Hòa nắm đa số lưỡng viện Quốc Hội, và ông hy vọng Tháng Mười Một tới đây, ông sẽ thấy được nửa còn lại khi ông Trump đắc cử tổng thống, trở thành vị tổng thống thứ 45 của nước Mỹ.
NV: Ông Ryan sẵn sàng làm việc với ông Trump? Anh đừng quên chính ông này từng nói là có rất nhiều điều “không hài lòng” về ông Trump?
Nguyễn Văn Khanh: Không hài lòng thì quả không hài lòng, nhưng khi lên tiếng ủng hộ ông Trump, ông chủ tịch Hạ Viện có nói đến điều đó, bảo thêm mục tiêu lớn nhất và duy nhất là phải lấy được Tòa Bạch Ốc, đánh bại ứng cử viên Hillary Clinton của đảng Dân Chủ. Ngay chính những phụ tá thân cận với ông Paul Ryan cũng nói với cánh nhà báo là “nhiều khi thấy sếp bực mình vì những hành động của ông Trump,” nhưng cuối cùng mục tiêu đoàn kết để chiến thắng vẫn là mục tiêu quan trọng nhất. Nên nhớ đây không phải là điều chỉ một mình ông Ryan nói, mà nhiều người khác cũng nói như thế.
NV: Ðảng Cộng Hòa mong đoàn kết, nhưng liệu có thể xem xáo trộn ngay ngày đầu tiên và sự vắng mặt của nhiều nhân vật tên tuổi của đảng là dấu hiệu chưa có đoàn kết hay không?
Nguyễn Văn Khanh: Câu hỏi này khiến tôi nhớ lại một cuộc thăm dò bỏ túi do đài CNN thực hiện, trong đó cho thấy chỉ có 19% người được hỏi nói là đảng Cộng Hòa đoàn kết, 80% còn lại cho rằng hoặc không có đoàn kết hoặc đang rạn nứt, cần phải tìm cách hàn gắn.
Ðương nhiên, sự vắng mặt của những nhân vật nổi bật của đảng, thí dụ như hai cựu tổng thống George Bush và George W. Bush, những người từng được đảng đưa ra tranh cử như Thượng Nghị Sĩ John McCain hay cựu Thống Ðốc Mitt Romney, là điều được các nhà phân tích chính trị nói đến từ những ngày đại hội chưa bắt đầu. Tôi cũng để ý thấy ngay chính ông thống đốc “chủ nhà” John Kasich đang có mặt tại Cleveland nhưng không dự đại hội, hơn 20 thượng nghị sĩ và khoảng 50 dân biểu Cộng Hòa cũng viện những lý do khác nhau để không hiện diện, là những điều xác nhận ông Trump còn phải vất vả để đoàn kết đảng lại làm một. Trách nhiệm đó bây giờ là trách nhiệm của ông.
NV: Nhìn vào danh sách những người được mời phát biểu ở đại hội, số chính trị gia được mời không nhiều. Tại sao?
Nguyễn Văn Khanh: Theo lời ông Paul Manafort, cố vấn kiêm chủ tịch ủy ban vận động, ông Trump muốn đại hội là diễn đàn cho nhiều thành phần dân chúng, chứ không nhất thiết chỉ dành cho những chính trị gia. Ông Manafort bảo thêm rằng trước đây, “cứ mỗi ba phút lại có một chính trị gia lên nói chuyện bốn phút,” lần này điều đó sẽ không xảy ra vì ông Trump “muốn làm điều mới, không đi theo khuôn khổ cũ,” nhưng tất cả những người được mời phát biểu đều nói lên những điều ông Trump muốn nói, thí dụ như bảo vệ quyền lợi cho các cựu chiến binh, không chấp nhận cho người cư trú bất hợp pháp ở lại Mỹ, phải xây dựng một quân đội thật hùng mạnh để thế giới nể phục, hay chê bai bà cựu Ngoại Trưởng Hillary Clinton. v.v…
Trong thời gian vận động sơ bộ, ông Trump lúc nào cũng làm điều khác lạ, tuyên bố những câu khiến người nghe phải giật mình, nhưng đó là ông Trump, và chính nhờ đó mà ông thu hút được sự chú ý của mọi người, đánh bạt 16 đối thủ nặng ký khác để trở thành người đại diện cho đảng ra tranh cử tổng thống, thành ra nếu ông ta có làm chuyện khác lạ ở đại hội thì cũng chẳng có gì phải ngạc nhiên. Thí dụ như tối Thứ Hai, ông Trump xuất hiện để giới thiệu vợ mình với các đại biểu, đó cũng là chuyện vừa mới vừa khác lạ mà các nhà quan sát bảo rằng “chỉ có ông Trump mới làm.” Cũng xin nói thêm là sau bà Melania Trump, cả bốn người con của ông Trump cũng sẽ lần lượt xuất hiện trước diễn đàn đại hội để giới thiệu người cha của họ với cử tri toàn quốc.
NV: Câu hỏi cuối, những điểm nào đáng chú ý trong ngày thứ nhì của đại hội?
Nguyễn Văn Khanh: Chỉ có một điểm đáng chú ý trong ngày thứ nhì là sự kiện ông Trump chính thức được các đại biểu đề cử đại diện cho đảng Cộng Hòa ra tranh cử tổng thống.
NV: Cám ơn anh Nguyễn Văn Khanh.