Thursday, March 28, 2024

Đức mở cửa lại

Lê Phan

Đức là lãnh tụ của Tây phương trong việc đối phó với đại dịch virus Corona, và rồi thì cũng là lãnh tụ trong việc tái khởi động cuộc sống công cộng một cách tính toán. Hôm Thứ Tư, 6 Tháng Năm, Thủ Tướng Angela Merkel đã gửi một thông điệp đầy hy vọng đến toàn dân: Cuộc thử nghiệm đã thành công.

Số người nhiễm bệnh, bà Merkel loan báo, không những chỉ ổn định nhưng thấp hơn những con số được loan báo cách đây hai tuần. Bà thủ tướng giải thích ở một cuộc họp báo “Chúng ta đã đạt được mục tiêu là làm chậm sự lây lan của virus, và bảo vệ hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta không bị tràn ngập.” Đức, bà nói, nay đang ở trong một vị trí mở cửa cho hầu hết các khía cạnh của đời sống kinh tế và xã hội. Bà tiếp “Chúng ta nay có thể có được một chút liều lĩnh.”

Nó là tin mừng không phải chỉ cho nước Đức, nhưng còn cho tất cả các quốc gia khác đang trông đợi một dấu hiệu là cuộc sống có thể tiếp tục dầu cho là còn virus. Đến một ngày sau khi Liên Hiệp Âu Châu loan báo các nền kinh tế thuộc khối đồng euro đang đối diện với cuộc suy thoái kinh tế sâu đậm năm nay, nó cũng mang lại hy vọng là thành công của Đức sẽ giúp làm giảm bớt sự suy thoái.

Tiến bộ của Đức chứng minh cho một tập hợp của lãnh đạo thận trọng với sự hướng dẫn của khoa học và một chế độ thử nghiệm rộng rãi, theo dõi và duy trì khoảng cách xã hội sẽ cho phép các quốc gia khác điều hòa việc mở cửa một cách có kiểm soát.

Nhưng nó cũng là một nhắc nhở cho thấy sự khác biệt giữa Đức và các quốc gia Tây phương khác.

Ở Hoa Kỳ, một số tiểu bang đã bắt đầu mở cửa nhưng đối diện với rối loan và tranh chấp với Washington, với những số trường hợp nhiễm bệnh và tử vong vẫn còn tăng.

Tây Ban Nha, vốn hiện nay có số nhiễm bệnh lớn nhất Âu Châu, đã từ bỏ ý kiến cho học trò đi học lại cho đến Tháng Chín. Ở nước láng giềng Pháp, Tổng Thống Emmanuel Macron có thể ra lệnh mở cửa vào Thứ Hai, 11 Tháng Năm tới này, nhưng quán cà phê và quán rượu vẫn tiếp tục đóng cửa.

Đức đóng cửa sớm và đã thử nghiệm một cách có hệ thống trên con đường trở lại một hình thức bình thường nào đó. Tuy vậy, điều đó không phải nói là cuộc sống chung với virus sẽ giống như cuộc sống trước đây. Khẩu trang, vốn đã bị bắt buộc trong tiệm và trên các phương tiện chuyên chở cộng cộng trên toàn nước Đức, đang nhanh chóng trở thành sự bình thường mới, thấy ở mọi nơi từ những cuộc biểu tình đến các búp bê người mẫu trong cửa kiếng.

Gặp gỡ bạn bè, ngay cả ở nhà hàng và quán rượu nay được phép mở cửa, sẽ giới hạn cho hai gia đình, cách nhau 6 foot. Nhưng với những giới hạn đó được áp đặt, hôm Thứ Tư, Thủ Tướng Merkel đã tái lập lại nhiều tự do đã bị cất kín trong gần hai tháng trời. Mọi cửa hàng sẽ được mở cửa. Nhà hàng và khách sạn mở cửa kịp cho hai cuối tuần dài vào cuối Tháng Năm.

Tất cả trẻ em sẽ đến trường lần nữa trước nghỉ Hè. Nhưng trung tâm giữ trẻ sẽ bắt đầu nhận trẻ vào tuần này, tập trung vào những gia đình cần nhất. Những người sống ở các viện dưỡng lão hay dưỡng đường có thể gặp một người khách một lần.

Và quan trọng nhất cho quốc gia vốn là điên cuồng với đá banh: Bundesliga, tổng cục túc cầu chuyên nghiệp Đức, sẽ tiếp tục thi đấu – tuy là với một sân vận động không có cổ động viên.

Bà Merkel vẫn nghiêm nghị hôm Thứ Tư, khuyến cáo là những tự do này có thể nhanh chóng bị phí phạm do những hành vi thiếu trách nhiệm. Thủ tướng nói: “Chúng ta có thể nói hôm nay là giai đoạn đầu đã ở đằng sau chúng ta. Nhưng chúng ta phải luôn biết là chúng ta mới ở vào giai đoạn đầu khởi đầu của mùa đại dịch và chúng ta sẽ còn phải đối phó với virus này trong một thời gian dài.”

Chi tiết về cách nào và khi nào hủy giới hạn cá nhân cho mọi sự từ rạp chiếu bóng đến quán xăm mình, đến lầu xanh nay tùy thống đốc của 16 tiểu bang thành lập nên Cộng Hòa Liên Bang Đức.

Liệu bà thủ tướng có duy trì được bầu không khí đoàn kết, vốn đã giúp rất nhiều cho việc hỗ trợ cho niềm tin của người dân đối với cách mà chính phủ đối phó với đại dịch, vẫn còn chưa rõ. Hôm Thứ Tư, Thủ Tướng Merkel nhấn mạnh sau một cuộc họp qua video với các vị thống đốc tiểu bang “Toàn thể cộng hòa liên bang được xây dựng trên niềm tin.”

Đã có một số chỉ dấu tuần này là đoàn kết bắt đầu sứt mẻ, với nhiều thống đốc vội vàng giành lấy những biện pháp đặc biệt quan trọng cho vùng của họ trước cuộc họp.

Tiểu bang ven biển Meklenburg-Western Pomerani, vốn trông cậy chính vào du lịch và với mức nhiễm bệnh thấp nhất, tuyên bố hôm Thứ Ba là nhà hàng sẽ được cho phép mở cửa từ Thứ Tư, theo sau là khách sạn vào ngày 25 Tháng Năm. Bavaria, vốn có nhiều vụ nhiễm bệnh hơn, tuyên bố hôm Thứ Ba là các quán bia có vườn và nhà hàng có sân thượng có thể tái tục vào ngày 18 Tháng Năm nhưng khách sạn thì tiếp tục đóng cửa cho đến cuối tháng. Vài ngày trước, tiểu bang Saxony-Anhalt ở miền Đông chính thức gia tăng số người trong các gia đình khác nhau được cho phép tụ tập ở chỗ công cộng từ hai lên năm gia đình.

Một số chào đón sự trở về của một bầu không khí tranh luận chính trị sôi nổi hơn, lý luận là không phải chỉ nền kinh tế mà nền dân chủ cũng cần hồi sinh sau khi những tự do căn bản đã bị giới hạn. Khi giai đoạn khủng hoảng chuyển sang thành quản trị lâu dài cho đại dịch, một câu trả lời một kích thước cho tất cả không còn thích hợp nữa.

Bà Merkel công nhận mỗi vùng của nước Đức có mức độ lây nhiễm khác nhau và do đó nên thích ứng phản ứng. Nhưng bà cũng buộc các tiểu bang chấp nhận một “cơ chế khẩn cấp” vốn đòi hỏi bất cứ vùng nào mà mức nhiễm bệnh vượt 50 người trên 100,000 dân trong bảy ngày phải tái lập giới hạn cho đến khi con số này xuống dưới 50 trong bảy ngày.

Bà nói: “Nếu chuyện gì xảy ra ở địa phương, chúng ta không chờ cho đến khi nó lan tràn ra khắp nước cộng hòa mà chúng ta hành động theo địa phương.”

Đức thử khoảng 142,000 thử nghiệm một ngày và bắt đầu tổ chức những cuộc thử ngẫu nhiên tìm kháng thể trên toàn quốc. Số nhiễm bệnh hàng ngày xuống đều đặn, xuống dưới 1,000 tuần rồi lần đầu tiên từ hơn sáu tuần nay.

Chờ đợi việc khởi sự một ứng dụng theo dõi toàn Âu Châu, một dự án bị trì hoãn và bất đồng, nhiều trăm những viên chức y khoa mới được huấn luyện đang dùng điện thoại để theo dõi và thông báo cho ai có thể đã liên lạc với người mới nhiễm bệnh để chặn nhiễm bệnh dây chuyền.

Yếu tố sinh sản, thường được gọi tắt là yếu tố R, một biến số đo bao nhiêu người đã bị nhiễm bệnh từ một trường hợp nhiễm bệnh mới, đã quanh quẩn ở khoảng 0.7, có nghĩa là ba người mới nhiễm bệnh truyền bệnh cho ít hơn hai người.

Bà Merkel – mà giải thích qua video cách đây hai tuần về tại sao biến số này vô cùng quan trọng trong việc theo dõi một đại dịch vốn đã lan tràn – lâu nay vẫn nói là một trị giá dưới 1, có nghĩa là hệ thống chăm sóc sức khỏe có thể đối phó được.

Bốn trong năm người Đức trong số 164,807 trường hợp được xác nhận có virus đã hồi phục và có ít hơn 7,000 người thiệt mạng, một con số thấp hơn nhiều con số tử vong của nhiều nước láng giềng theo Viện Robert Koch, tức là Cơ Quan Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh CDC của Đức.

Chủ tịch viện nói: “Cùng với nhau chúng ta đã chiến thắng lớn. Nếu chúng ta phòng thủ tốt thì con số sẽ tiếp tục thấp. Giữ khoảng cách chắc chắn là thực tế hàng ngày mới.”

Đức đã quen thuộc với duy trì khoảng cách 6 ft ở nơi công cộng. Khi đất nước mở cửa, duy trì khoảng cách xã hội sẽ tiếp tục áp dụng. Các trường học đang vội vàng giảm nửa số học sinh trong một lớp, chia giờ vào lớp và ra về, và áp dụng biện pháp vệ sinh chặt chẽ. Nhiều tiệm để nước khử trùng ở cửa, đặt kiếng chặn ở quầy và đánh dấu trên sàn nhà để chỉ cho khách hàng khoảng cách đứng chờ.

Một khu vực không thấy có triển vọng mở cửa đó là các cuộc tụ họp đông người. Các buổi hòa nhạc, các cuộc thi đấu thể thao và hội hè đã bị cấm cho đến ít nhất 31 Tháng Tám.

Các chuyên gia khuyến cáo là ngay cả vậy Đức vẫn có nguy cơ một đợt bùng phát thứ nhì. Virus có giai đoạn ủ bệnh hai tuần lễ và có thể truyền bệnh từ những người không có triệu chứng, làm cho việc theo dõi khó khăn.

Giáo Sư Thomas Hotz, một nhà toán học vốn đã lập mô hình về số lây nhiễm của virus nói “Khi nới lỏng các biện pháp, vấn đề là chỉ thấy ảnh hưởng hai tuần sau. Và khi làm nhanh quá thì cũng sẽ thấy virus sinh sản nhanh. Cái lợi của chúng tôi ở Đức là chúng tôi đã giảm được con số đến mức mà chúng tôi có dư khả năng ở bệnh viện.” Và ông tiếp là khác với Hoa Kỳ, “chúng tôi có thể thử xem sao.” (Lê Phan, theo New York Times) [qd]

MỚI CẬP NHẬT