Cuộc thẩm vấn cuối cùng

Nguyễn Đạt Thịnh

Hôm Thứ Tư, mùng 8 Tháng Tám, 2018, ông Jay Sekulow – một luật sư trong dàn luật sư đông đảo của Tổng Thống Trump – cho biết Bạch Cung đã trả lời lá thư mời tổng thống đến thẩm vấn của công tố viên đặc trách Robert S. Mueller III.

Luật sư trưởng nhóm, ông Rudolph W. Giuliani, tuyên bố, “Lá thư hồi âm chỉ lập lại điều chúng tôi đã cho ông Mueller biết từ nhiều tháng nay – là cuộc điều tra của ông ta đã quá dài, và ông ta nên kết thúc ngay đi, đừng chần chừ gì nữa.”

Mueller cũng ý thức được tám tháng là khoảng thời gian đủ dài cho một cuộc điều tra tư pháp, nhưng ông không chấm dứt được, vì cuộc điều tra chưa hoàn tất. Ông điều tra để xác nhận, hoặc phủ nhận nghi vấn tổng thống có thông đồng với người Nga để họ giúp ông đắc cử năm 2016 hay không.

Một trong hai vế của cuộc thông đồng là tổng thống; về vế Nga, Mueller đã truy tố 12 sĩ quan quân báo Nga, mà chưa được trực diện thẩm vấn tổng thống – vế thứ nhì của cuộc thông đồng – thì làm cách nào ông có thể nói là cuộc điều tra đã hoàn tất. Ông cũng muốn chấm dứt, nhưng vẫn đòi thực hiện cuộc thẩm vấn chót – thẩm vấn chính Tổng Thống Trump. Giuliani cũng đồng ý để Mueller thẩm vấn tổng thống, nhưng lại đặt ra vài giới hạn.

Mueller trả lời, giới hạn gì cũng được, trừ ba địa hạt ông xin tổng thống trả lời minh bạch:

1-Việc thân nhân và cộng tác viên của tổng thống có tiếp xúc với chính quyền Nga hay không.

2-Bộ tham mưu tranh cử của ứng cử viên Trump có phối hợp hoạt động với viên chức Nga hay không.

3-Và xin tổng thống giải thích những quyết định của tổng thống đang bị coi như tạo bế tắc cho cuộc điều tra, kể cả quyết định sa thải cựu giám đốc FBI James Comey.

Bế tắc nằm trong ba điều đó, vì cả ba điều Mueller cần hỏi, đều là những cấm kỵ Giuliani không muốn Mueller đả động đến.

Mới đây, tổng thống đã thay đổi lập trường về điểm thứ nhất, ông không khăng khăng phủ nhận là ông không biết việc con ông và bộ tham mưu tranh cử của ông gặp cô luật sư Nga Natalia Veselnitskaya tại nhà ông.

Dĩ nhiên Mueller muốn thẩm vấn chính tổng thống về cuộc gặp gỡ đó.

Dù Mueller có nhượng bộ, có bỏ qua, không thẩm vấn tổng thống về cuộc tiếp xúc thêm nữa, Giuliani cũng vẫn không muốn để tổng thống trực tiếp trả lời thẩm vấn, sợ ông Trump quen phát ngôn tùy hứng mà phạm tội perjury (tội bội thệ), vì trước khi thẩm vấn ông phải tuyên thệ nói toàn bộ sự thật, và chỉ nói thật.

Dàn luật sư riêng của tổng thống đề nghị trả lời thẳng là tổng thống không chấp nhận cho Mueller trực diện thẩm vấn ông; nhưng nhiều nghị sĩ, dân biểu cộng hòa khuyến cáo ông đừng hành động như vậy, vì thái độ tránh né đó sẽ tạo ảnh hưởng bất lợi trong cuộc bầu cử giữa kỳ sắp diễn ra vào Tháng Mười Một năm nay.

Hơn nữa, chính tổng thống cũng tự tin vào khả năng thuyết phục của ông, nên ông thường bảo ông Giuliani cứ hẹn gặp để chính ông bảo ông Mueller là ông không thông đồng với Nga; ông chỉ đến Helsinki gặp Tổng Thống Nga Putin để mật đàm thôi.

Giulania chọn giải pháp lần lữa, để thuốc thời gian xóa tan chuyện cũ; mặc dù ông Mueller cảnh cáo là nếu Bạch Cung không đáp ứng lời thỉnh cầu của viện công tố đặc trách, ông sẽ sử dụng đến biện pháp subpoena (trát đòi) để gặp tổng thống.

Ấy là chưa nói đến ông Paul Manafort, tham mưu trưởng bộ tham mưu trang cử của ông Trump, đang đứng trước tòa trong vai trò bị cáo; tòa có thể đình lại một thời gian vài tháng trước khi tuyên án, để Manafort nằm trong khám đường đối diện với ám ảnh một án tù dài hạn. Tâm trạng khiếp sợ đó có thể thúc đẩy ông tìm đến con đường cộng tác với công tố viện để hy vọng giảm án.

Việc công tố viên đặc trách sử dụng trát đòi một vị tổng thống đương nhiệm đã có tiền lệ với việc công tố viên Kenneth W. Starr gửi trát đòi Tổng Thống Bill Clinton đến thẩm vấn, trong vụ điều tra tổng thống quan hệ tình dục với cô Lewinsky.

Tuy nhiên công tố viên Mueller cũng không sốt sắng gì lắm trong việc ký trát đòi tổng thống đến để ông thẩm vấn, vì chắc chắn dàn luật sư riêng của tổng thống sẽ chống lại trát đòi, và nội vụ sẽ phải đem ra phân xử tại tòa án.

Ông đủng đỉnh chờ, chờ cuộc bầu cử giữa kỳ 11 Tháng Sáu, 2018, chờ một thay đổi lớn khiến đảng Cộng Hòa mất thế kiểm soát Quốc Hội. Mueller chờ việc đầu tiên một hạ viện dân chủ sẽ làm là biểu quyết truất phế tổng thống, mở cửa cho Mueller thực hiện việc truy tố tổng thống – việc không làm được ngày nào ông Trump còn tại chức.

Tổng thống cũng lo việc bị truất phế, lo thế suy yếu của các nghị sĩ, dân biểu cộng hòa, thế suy yếu do chính ông tạo ra, vì chính sách của ông trong 19 tháng vừa rồi lấn lướt, áp bức quốc hội, biến cả thượng lẫn hạ viện thành hai con dấu cao su, chỉ chuyên đóng mộc đồng ý với hành pháp.

Gần 2 năm trời quan sát thái độ “gọi dạ, bảo vâng” của những chính khách cộng hòa do họ bầu vào quốc hội, cử tri vừa phẫn nộ, vừa chán ngán; lần này họ bầu theo nhận xét của họ.

Và đó là điều tổng thống đang lo sợ, điều khiến ông đến Ohio vận động cho ứng viên cộng hòa Troy Balderson tranh ghế dân biểu với ứng viên dân chủ Danny O’Connor; ngoài việc được tổng thống đích thân vận động giúp, ông Balderson còn chi phí vận động nhiều hơn đối thủ đến gần $1 triệu, mà cũng chỉ hơn đối thủ 1,564 phiếu – 0.8% của tổng số phiếu.

Cuộc bầu cử đặc biệt này là để chọn người thay chỗ dân biểu Cộng Hòa Pat Tiberi từ chức; với những nỗ lực lớn như vừa kể, mà ông Balderson cũng chưa có đủ phiếu để được chính thức xác nhận đắc cử, mà còn phải qua một cuộc bầu cử thứ nhì để hơn, thua với ứng viên O’Connor.

Trong bài bình luận đăng trên tờ The New York Time, bình luận gia Charles M. Blow viết, “Ngồi trong phòng làm việc, mà tôi vẫn ngửi được mùi khiếp sợ của ông Donald Trump; không chỉ sợ thôi, ông ta còn khiếp đảm, còn lo lắng.”

Cuộc thẩm vấn cuối cùng chưa xảy ra, nhưng sớm hay muộn hai người – ông Trump và ông Mueller – cũng sẽ gặp nhau; Mueller đủng đỉnh ngồi đó nhìn cuộc bầu cử đang bắt đầu sôi động, trong lúc Trump nỗ lực hàn gắn uy tín của các chính khách Cộng Hòa, uy tín mà chính ông phá nát bằng lối đối xử coi quý vị dân biểu, nghị sĩ như người nhà, ngoan ngoãn, hiếu thảo, gọi dạ, bảo vâng.

Người Nga vẫn đầy thiện chí giúp Trump, mặc dù vũ khí FlashMob của họ đang bị những mạng xã hội tại Hoa Kỳ giới hạn hoạt động; YouTube, FaceBook, Apple, và Spotify buộc nhiều nhóm FlashMob phải gỡ bỏ nhiều bài đánh phá các chính khách địa phương, chỉ còn Twitter dung dưỡng những lập luận quá khích. (Nguyễn Đạt Thịnh)