Friday, March 29, 2024

Bài vọng cổ ‘Bạch Thu Hà’ đầy ắp những vần thơ

Ngành Mai/Người Việt

WESTMINSTER, California (NV) – Khi xưa bài vọng cổ thường là đủ sáu câu đúng theo quy luật bất thành văn áp dụng nhiều năm trong giới cổ nhạc, và hầu như soạn giả nào khi đặt bút viết bài ca vọng cổ là tuân theo quy luật này.

Thế nhưng, đến khoảng năm 1963-1964 soạn giả Viễn Châu đã “phá quy luật” khi viết bài vọng cổ “Bạch Thu Hà,” ông đã dành hơn phân nửa thời lượng đưa thơ và nhạc tự sáng tác vào, thành ra bài vọng cổ chỉ còn ba câu, bởi câu 2 cũng được thay thế bằng những vần thơ.

Ngày nọ, chương trình Cổ Nhạc Nam Phần lúc 11 giờ trưa của đài phát thanh Sài Gòn cho phát bài vọng cổ “Bạch Thu Hà” với giọng ca Lệ Thủy đã gây chấn động trong làng cổ nhạc. Người sành điệu nghe như có gì đổi mới và hầu như ai cũng công nhận bài ca rất hay, những vần thơ than thở làm người nghe xúc động.

Vài ngày sau đó, cuốn bài ca “Bạch Thu Hà” được bán cùng khắp các chợ ở miền quê, các cô gái là khách hàng mua nhiều nhất.

Cái trái ngược của bài vọng cổ “Bạch Thu Hà” là số người học thuộc lòng bài ca rất nhiều, đa số là các cô đã ca thành thạo, nhưng chỉ ca tại nhà, ở xó bếp, sau hè, chứ hiếm khi ca ở các địa điểm tụ tập sinh hoạt đờn ca tài tử, bởi vì các cô không được phép xuất hiện ca ở các nơi đình đám. Về sau, xã hội có phần phóng khoáng hơn nên thỉnh thoảng người hâm mộ vẫn được nghe một số ít các cô ca ở một tụ điểm nào đó.

Chúng tôi xin đăng trọn bài vọng cổ “Bạch Thu Hà” để tặng các nữ ca sĩ tài tử.

Chia phôi
Trông khói hương mơ màng tung bay,
Đem tóc tang u buồn nhớ ai,
Nửa chừng duyên kiếp chia phôi.
Ai đi cách mấy phương trời,
Duyên trúc mai vĩnh viễn xa rồi.
Ai biết đâu một lần chia tay,
Riêng thiếp cam chịu nhiều đắng cay,
Mối sầu bao thuở cho nguôi,
Ly tan nhớ tiếc muôn đời,
Bao đắng cay than chẳng nền lời.

1) Võ lang ôi! Đôi ngả sâm thương uyên ương rã cánh, thiếp đành cam gãy gánh chung tình… Gió kép mưa đơn thiếp thui thủi một mình… Chàng hy sinh đền ơn xã tắc thiếp nghẹn ngào tím ruột bầm gan, rảo bước theo đám quân canh đến trước tùng đình, thiếp ngập ngừng chưa dám bước vào trong, bởi thiếp đây đâu dám ngờ rằng Võ Đông Sơ đã ra người thiên cổ.

Thơ:
2) Đàn đứt dây rồi, phím đã long.
Làm sao dạo được bản tương phùng,
Thiếp gởi niềm đau theo giọt lệ ly tình,
Trống thành Tây mấy dùi khoan nhặt,
Lòng thiếp hãi hùng như tiếng trống tàn canh,
Bẽ bàng thay buổi đầu xanh,
Đầu xanh vương lấy nợ tình mà chi.
Để rồi chịu cảnh chia ly,
Một buổi phân kỳ, lệ hận trào tuôn.

Thơ:
Lỡ giấc mơ tình giữa tuổi xuân,
Lầm than gió bụi biết bao lần,
Thiên thu điệp mộng hồn trình nữ,
Vạn cổ tình hoài vọng cố nhân.

Vọng cổ:
4) Thiếp muốn xé tan áng mây trên tầng cao diệu vợi, để hỏi thử cao xanh ông ghét ghen chi mà để tội kẻ chương đài… Một kiếp quần thoa lận đận biết bao ngày… Nhưng mảnh kiên trinh thiếp nguyền vẹn giữ cho trọn lời đoan thệ cùng ai.

Thơ:
Thôi rồi đá nát vàng phai,
Cầu ô lỡ nhịp mộng đời dở dang,
Nhìn lên trướng rũ màu tang,
Chàng đi để thiếp khóc than một mình.

5) Ánh nguyệt mới nhô lên đã bị phủ che bởi vầng mây xám, cũng như đời thiếp vừa thoát cơn khổ nạn đã đành cam vắng bạn chung tình… Quấn mảnh khăn tang thiếp quỳ trước tùng đình… Chàng ra đi muôn đời không trở lại chén rượu đào thiếp đưa tiễn ai đây.

Nhạc:
Rượu sanh ly dưới làn hương khói,
Trước linh sàng thiếp thổn thức từng cơn,
Rượu đôi chung lễ người thiên cổ,
Tiễn đưa ai, đi mãi không về.

6) Võ lang! Võ lang! Trời ôi! Thiếp đã gào lên mấy lượt sao chàng vẫn im lìm trong cỗ áo quan, bạch lạp lờ mờ như đổ lệ sầu than như khóc cho đời thiếp bẽ bàng duyên hương lửa, lời đoan thệ đã bay theo ngọn gió thì còn tiếc chi thân của Bạch Thu Hà. Võ lang ôi! Thiếp mượn lưỡi báu đao phủi rồi nợ thế, để nơi miền âm cảnh Bạch Thu Hà hội ngộ Võ Đông Sơ. (Ngành Mai)


Ghi danh thi cổ nhạc và sinh hoạt đờn ca tài tử

Kể từ nay đờn ca tài tử hải ngoại họp mặt sinh hoạt hằng tuần lúc 6 giờ chiều Thứ Năm, tại phòng sinh hoạt nhật báo Người Việt, 14771 Moran St., Westminster, CA 92683.

Địa điểm sinh hoạt đờn ca tài tử cũng là nơi thí sinh ghi danh thi cổ nhạc. Ban tổ chức hân hạnh chào đón thí sinh đến ghi danh, và ca tài tử để tập luyện bài ca dự thi, đồng thời cũng mời tất cả giai nhân tài tử, những người mộ điệu và khán giả.

Ban tổ chức cũng mời tất cả giai nhân tài tử, những ai từng học đờn, học ca cổ nhạc hãy đến tham gia. Những người khi xưa từng đi đờn ca nhưng bỏ lâu quá quên bài ca, xin hãy cứ đến nói lên kỷ niệm của mình đối với đờn ca tài tử. Riêng những người mộ điệu, chỉ muốn nghe đờn ca thì đến với tư cách khán giả.

Vào cửa tự do, miễn phí. Liên lạc trưởng ban tổ chức, ông Lê Quang Thế (714) 454-7851 hoặc ca sĩ Triệu Mỹ Ngân (714) 728-1878.

Mời độc giả xem Điểm tin buổi sáng Thứ Năm, 18 tháng 4 năm 2018

MỚI CẬP NHẬT