Thursday, March 28, 2024

Little Saigon: Mài kềm, mài dao, mài kéo… ‘kiếm 3 – 4 ngàn đô không khó’

Quốc Dũng/Người Việt

WESTMINSTER, California (NV) – Không biết tự bao giờ nghề mài kềm nail, mài dao, mài kéo, mài tông đơ… có mặt ở Little Saigon. Nhưng một điều mà ai cũng thấy, đó là cái nghề thủ công xa xưa, cũ rích vẫn âm thầm tồn tại ở xứ Mỹ này.

Ông Trần Huy Phong, một người mở tiệm mài vài năm nay, cho biết: “Lúc đầu qua đây tôi không biết làm gì, rồi được rủ đi làm hãng nhưng làm được ba tháng thì tôi nghỉ vì bị bóc lột quá, mà người Việt của mình ép nhau cả thôi. Nhà ngay tại Little Saigon nên thấy nhiều người làm nail, tôi trước đây ở Việt Nam cũng biết mài kềm, mài dao nên nghĩ đến chuyện làm thử việc này xem sao.”

Nghĩ là làm. Từ một ông chủ có cơ sở buôn bán cá kiểng, chậu kiểng, hòn non bộ có tiếng ở Sóc Trăng, vì mong muốn của mẹ đang ở Mỹ và tương lai của hai đứa con, ông đưa vợ con sang đây để đoàn tụ với gia đình. “Ban đầu qua đây tôi bị sốc chứ, nghĩ mình như phế thải vậy. Ở Việt Nam tôi khạc ra lửa, qua đây không có miếng lửa nào, mọi thứ phải làm lại từ đầu,” ông kể.

“Tôi biết mài là do kế cửa hàng của tôi có người mướn chỗ mài dao, mài kéo. Nhìn họ làm riết rồi cũng quen, cũng biết chút kỹ thuật và những đồ dùng cần để làm việc này. Qua đây ‘đói quá’ nên nghĩ ra cái gì kiếm tiền được thì làm thôi. Vì vậy, thấy người ta học nail, làm nail, có trường nail, nên khi tập mài kềm cho nhuần nhuyễn thì tôi tới trường hỏi những người đi học có nhu cầu mài kềm không,” ông kể tiếp.

Ông tủm tỉm cười nói: “Không biết sao lúc đó tôi gan lắm, vào tận lớp học của người ta để chào mời, bị bà giáo đuổi ra vì bà nói không mặc đồng phục thì không được vào lớp. Sau đó tôi in danh thiếp rồi ghim vào mỗi chiếc xe để quảng cáo dịch vụ của mình.”

Vậy mà ông có khách. Từ đó ông không chỉ mài kềm nail mà còn mài kéo hớt tóc, kéo thợ may, dao… đến cả lưỡi cắt của máy cắt cỏ, máy xay sinh tố… ông đều nhận làm hết. “Cái gì cần bén thì tôi mài hết. Tôi mài đa năng lắm, cái gì cũng mài,” ông cho biết.

Để công việc được thuận lợi, ông xin giấy phép hẳn hoi của thành phố Westminster, và làm trực tiếp tại nhà mẹ ông ở ngay đầu đường Oasis và Magnolia. Ông nói: “Thành phố cho phép làm ở nhà nhưng không được trưng bảng hiệu, nên tôi mới xin để nhờ ở nhà đối diện.”

Trong căn phòng “kiếm bạc cắc nơi xứ người” theo cách nói của ông, cơ ngơi nào là dao, kéo, kềm, búa, dũa, đá… vừa là đồ nghề, vừa là món đồ của khách hàng, ông tỉ mẩn ngồi dũa, hay mài từng con dao, cái kéo nghe ken két.

Ông Phong cho biết: “Khởi nghiệp ở xứ này xem ra cũng… rẻ và khỏe lắm, tôi chỉ cần $100 là mua đủ những thứ cần thiết. Hồi đầu đâu biết mình cần những gì đâu, cứ làm tới đâu thấy thiếu thì sắm thêm cái đó. Như cái máy mài cũng không đắt lắm, $34 mà xài mấy năm nay ngon lành cành đào!”

Tuy nhiên, ông nói ngay: “Không phải cái nào cũng mài máy, hay cái nào cũng mài tay. Mọi thứ đều do mình biết làm sao có lợi cho khách hàng, và phải thỏa thuận với khách hàng trước.”

“Dao có cái khó của dao, kéo tóc thì khó về cái lưỡi, kéo may thì cần cái mũi, kềm nail khó cả mũi lẫn lưỡi. Cái nào cũng có cái khó riêng của nó. Chẳng hạn, những cây dao cùn quá thì phải mài bằng máy để mép mỏng bớt. Đa phần dao của những bà nội trợ thì mài bằng máy, còn dao của đầu bếp chuyên nghiệp thì phải mài bằng tay, vì mài bằng máy sẽ non cây dao,” ông nói.

“Với lại, nhìn bộ dao thì biết dao này của thợ bếp hay của bà bếp. Và khi mình mài xong, chỉ có đầu bếp chuyên nghiệp mới biết dao mài bằng tay hay bằng máy, có đúng với cái họ cần không. Dao của đầu bếp khi mài phải kẹp lại, rồi dũa từng chút một cho mỏng hai bên mép, dũa cho bén từ trong ra,” ông nói.

Chính vì vậy, giá cả mài dao cho đầu bếp chuyên nghiệp từ $15 đến $20 một cây dao và ông bảo đảm “Chém sắt như chém bùn;” còn dao bình thường chỉ $2 hoặc $3 một cây. “Cái đáng sợ là dao bên này dài như cây kiếm vậy, có người mang đến một cây dao vừa dài, vừa to thì tôi không thể tính tiền $2 được, vì mài nửa cây là đã hơn một cây dao bình thường rồi. Trong các loại dao, dao dùng để chặt xương là dễ mài nhất,” ông cho hay.

Chỉ vào những bộ kềm nail đang chờ mài, ông nói: “Kềm nail nhỏ nên mọi thứ hầu như làm bằng tay, chủ yếu là dũa tay, tức cầm cây dũa tỉ mỉ làm từng chút một. Nhưng làm riết cũng quen, một cái kềm chừng 1 đến 10 phút sẽ xong. Kềm tốt thì mài lẹ, kềm dởm rớt cong mũi, chỗ khác mài hư mình phải sửa thì lâu.”

“Tuy vậy, giá cả mài kềm nail cũng chỉ $1.5, vì theo giá thị trường. Tuy giá rẻ nhất nhưng được mài nhiều nhất và dễ… có tiền nhất. Còn giá mài kéo thợ may $7 đến $10, mài lưỡi tông đơ hớt tóc $10… Mỗi cái mỗi giá khác xa nhau vì cách làm khác nhau nhiều, đòi hỏi người làm phải tỉ mỉ mới được. Mài dao thì có đồ nghề mài dao, mài kéo có đồ nghề mài kéo. Dù cả dao và kéo đều dùng đá mài nhưng đá mài kéo tuyệt nhiên không được dùng để mài cái khác,” ông cho biết.

Một “bí kíp võ công” mà ông “biểu diễn” khi mài lưỡi tông đơ hớt tóc là dùng một cái khuôn làm bằng cây, trong đó có khoét một rãnh để đưa lưỡi tông đơ vào và chà sát xuống miếng vỉ có xi măng và nhớt. “Lưỡi này cực mỏng nên dùng tay thì độ sắc bén cho lưỡi không tốt, chưa kể tay tiếp xúc nhiều với xi măng không tốt, mà dùng tay để chà sát hoài thì đau. Nên cái khuôn này là bí kíp giúp tay không đau, mà lưỡi lại bén nhờ được tiếp xúc trực diện,” ông giải thích.

Ông Phong cho hay, sau khi mài xong thì ông dùng kính lúp để để phóng đại, kiểm tra lại chỗ mài cho kỹ để xem lưỡi bén chưa hay còn bị sọc.

“Tôi may mắn có nhà của mẹ, chứ qua đây mà mướn phòng, mướn nhà thì không biết sao xoay xở. Cũng chua lắm. Nếu làm nghề này chừng năm, sáu năm, có chỗ đứng rồi thì một tháng kiếm chừng $3,000 đến $4,000 cũng không khó. Ngoài ra, tôi còn nhận thiết kế hòn non bộ, trang trí sân vườn,” người đàn ông 47 tuổi cho biết.

Không chỉ mài kềm nail, ông Phong còn nhận dạy mài kềm. (Hình: Quốc Dũng/Người Việt)
Không chỉ mài kềm nail, ông Phong còn nhận dạy mài kềm. (Hình: Quốc Dũng/Người Việt)
  • Chỉ mài cho khách quen

Một người thợ mài kềm, dao, kéo khác là ông Thành Lê, cư dân Garden Grove. Không mở tiệm, không quảng bá, ông Thành chỉ nhận mài kềm hay mài dao cho những khách quen. Ông nói: “Tôi nhận mài tất cả các loại kềm nail, bảo đảm mài bén như mới bằng máy công nghệ, nhưng chỉ nhận kềm cùn, không nhận kềm hư, không nhận sửa kềm.”

“Tôi làm nghề này cũng tình cờ, hồi đó không có việc làm, nhân chuyến về Việt Nam thăm gia đình thì có quen với người bạn làm nghề mài kềm, mài dao, mài kéo. Thành thử tôi học qua một khóa để nếu có cơ hội thì tập tành sửa. Vợ tôi, rồi người thân làm nail, nên tôi bắt đầu làm từ đây và cũng nhờ mọi người giới thiệu,” ông kể.

“Nghề nào cũng đòi hỏi lòng kiên trì, niềm đam mê. Để mài một cây kềm nail, đầu tiên phải kiểm tra ốc cố định hai lưỡi kềm, nếu có chệch choạc thì nắn lại cho chuẩn. Sau đó, dùng máy mài cắt bỏ những phần kim loại thừa dư ra trên lưỡi kềm. Quan trọng là phải làm thế nào để bảo đảm hai mũi kềm khít vào nhau là được,” ông cho hay.

Chỉ vào cây kềm nail đã bị cùn, ông nói: “Kềm này người ta xài hết ‘xí quách’ rồi, khép lại đụng nhau, nên mũi hở ra. Không những phải dùng máy mài, mà còn phải dùng dũa, rồi mài lưỡi nữa. Ngoài ra còn phải biết cách để lấy nét, lấy cạnh của kềm, làm sao để hai cái cạnh khít lại với nhau là được.”

Ông Thành cho biết: “Mài một cây kềm cùn thành siêu bén chỉ từ 1 đến 2 phút. Tôi nhận cả mài dao, vì mấy người nội trợ rất cần một cây dao sắc bén, mà dao xứ này xài không bao lâu đều lụt cả. Mài dao có nhiều công đoạn, trước tiên là gọt hai mép dao, sau đó mài lại cho sắc bén, và mài cả thân dao. Tuy nhiên, tùy vào dao mỏng, dao dày mà có cách mài khác nhau. Hồi mới mài, tôi mất gần chục phút mới xong con dao, giờ dao mài rất nhanh nhờ có máy mài hỗ trợ.”

“Mài dao thấy đơn giản, nhưng không phải con dao nào cũng dễ mài mau bén. Nếu là con dao dày mép, thì phải qua nước mài bằng đá nhám, rồi dùng máy mài để hai mép mỏng đi, rồi mới mài lại bằng tay với đá mài, có như vậy lưỡi dao mới bén,” ông nói.

Nói về nghề này, ông cho hay: “Làm nghề này tuy có bấp bênh nhưng tự mình làm chủ, vẫn khỏe hơn đi làm hãng nhiều. Nghề này không có gì khó khăn hết, chỉ cần kiên nhẫn, tỉ mỉ thì làm được thôi!” (QUỐC DŨNG)

—–

Liên lạc tác giả: [email protected]

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

MỚI CẬP NHẬT