KACHIN, Miến Điện (NV) – Nhà cựu lãnh đạo bị cầm tù của Miến Điện, Aung San Suu Kyi, được chuyển từ ngồi tù qua quản thúc tại gia như một biện pháp y khoa do nắng nóng, chính phủ quân sự cho biết trong thời gian họ trả tự do cho hơn 3,000 tù nhân theo lệnh ân xá để đánh dấu kỳ nghỉ Tân Niên truyền thống trong tuần này, theo hãng tin AP.
Những người được thả gồm có một số tù nhân chính trị, trong đó có một thành viên của nhóm thiểu số Kachin, một trong những nhà lãnh đạo Cơ Đốc Giáo nổi tiếng nhất Miến Điện.
Suu Kyi, 78 tuổi và Win Myint, cựu tổng thống 72 tuổi dưới thời chính phủ bị lật đổ của Suu Kyi, nằm trong số những người cao niên và tù nhân ốm yếu được chuyển qua quản thúc tại gia do nắng nóng gay gắt, phát ngôn viên quân đội, Thiếu Tướng Zaw Min Tun nói với đại diện truyền thông ngoại quốc vào cuối ngày Thứ Ba, 16 Tháng Tư. Cho tới chiều Thứ Tư, đợt ân xá vẫn chưa được công bố rộng rãi ở Miến Điện.
Việc chuyển bà Suu Kyi qua quản thúc tại gia diễn ra trong bối cảnh quân đội đang hứng chịu hàng loạt thất bại nặng nề dưới tay lực lượng kháng chiến ủng hộ dân chủ và đồng minh trong lực lượng du kích dân tộc thiểu số. Xung đột trên toàn Miến Điện nổ ra sau khi quân đội lật đổ chính phủ dân cử vào Tháng Hai 2021, cầm tù Suu Kyi rồi bắt đầu đàn áp các cuộc biểu tình bất bạo động nhằm tìm cách đưa Miến Điện quay trở lại chế độ cai trị dân chủ.
Suu Kyi đang thọ án 27 năm tù với nhiều tội danh hình sự khác nhau trong một nhà tù phụ được xây cất đặc biệt nằm trong nhà tù chính ở thủ đô Naypyitaw, tại đó cơ quan khí tượng Miến Điện cho biết nhiệt độ lên tới 39 độ C (102.2 độ F) vào chiều Thứ Ba. Win Myint đang thọ án tám năm tù ở Taungoo, vùng Bago.
Những người ủng hộ Suu Kyi và các nhà phân tích độc lập nói rằng những cáo buộc này là bịa đặt nhằm cố gắng làm mất uy tín của bà và hợp pháp hóa việc quân đội cầm quyền.
Theo Hiệp Hội Hỗ Trợ Tù Nhân Chính Trị, tổ chức độc lập theo dõi thương vong và các vụ bắt bớ, hơn 20,351 người bị bắt vì tội chính trị từ lúc quân đội lên nắm quyền năm 2021 vẫn còn bị giam giữ, phần đông những người này chưa bị kết án hình sự.
Được biết, trong thời gian ngồi tù, sức khỏe của bà Suu Kyi xấu đi. Tháng Chín năm ngoái, có nguồn tin cho biết bà có các triệu chứng huyết áp thấp như chóng mặt và chán ăn, nhưng không được đưa đi điều trị tại các cơ sở đủ tiêu chuẩn bên ngoài hệ thống nhà tù.
Tin tức về Suu Kyi bị chính quyền quân sự nắm cán, và ngay cả luật sư của bà cũng bị cấm nói chuyện với giới truyền thông về các vụ án của bà. Nhóm pháp lý của bà cũng không thể trực tiếp gặp gỡ bà từ Tháng Mười Hai 2022.
Phát ngôn viên Thiếu Tướng Zaw Min Tun không cho biết các tù nhân được ân xá sẽ được chuyển đi đâu trong phần phát biểu của ông trước Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ và BBC của Anh Quốc do chính phủ Hoa Kỳ tài trợ, nhưng dường như đó không phải là một trong những căn nhà cũ của Suu Kyi.
Các tù nhân khác được thả trong dịp lễ Tân Niên Thingyan, đài truyền hình quốc doanh MRTV loan báo hôm Thứ Tư, nhưng vẫn chưa rõ có bao nhiêu tù nhân chính trị. Aung Myo Kyaw thuộc Hiệp Hội Hỗ Trợ Tù Nhân Chính Trị cho biết tổ chức này hay tin Yangon sẽ thả bảy tới 10 người và chín người từ một nhà tù ở khu vực trung tâm Magway.
Truyền thông địa phương tại tỉnh bang Kachin miền Bắc đưa tin Hkalam Samson, người từng đứng đầu Công Ước Baptist Kachin kiêm chủ tịch Hội Đồng Cố Vấn Quốc Gia Kachin, nằm trong số những người được trả tự do. Một cư dân ẩn danh tại thủ phủ Myitkyina thuộc tỉnh bang Kachin, cho biết ông viếng thăm nhà tù để chung vui với đợt ân xá Samson, đăng một đoạn phim ngắn ghi lại cảnh vị mục sư tươi cười khi được chào đón bên ngoài nhà tù.
Samson là nhà ủng hộ nhân quyền nổi trội tại Miến Điện và vào năm 2019 là thành viên của phái đoàn hội kiến cựu Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc để thảo luận về việc quân đội lạm dụng dân tộc thiểu số. Samson bị bắt vào Tháng Mười Hai 2022 khi đang chuẩn bị bay qua Thái Lan để khám sức khỏe và vào Tháng Tư năm rồi, ông bị tuyên án sáu năm tù sau khi bị kết tội vi phạm pháp luật vì có mối quan hệ trái pháp luật, kích động và chống khủng bố.
Tín đồ Cơ Đốc Giáo chiếm khoảng 6% dân số theo Phật Giáo tại Miến Điện.
MRTV cho biết người đứng đầu hội đồng quân sự cầm quyền, Thượng Tướng Min Aung Hlaing, ân xá cho 3,303 tù nhân, trong đó có 28 người ngoại quốc sẽ bị trục xuất khỏi Miến Điện. Ông cũng giảm án cho những người khác. Ân xá hàng loạt vào dịp lễ không phải là hiếm tại Miến Điện.
Suu Kyi, con gái của vị anh hùng hy sinh cho nền độc lập Miến Điện, Tướng Aung San, trải qua gần 15 năm làm tù nhân chính trị dưới sự quản thúc tại gia của các chính phủ quân sự trước đây từ 1989 tới 2010. Quan điểm cứng rắn chống sự cai trị của quân đội biến bà thành một tinh tú của làn sóng đấu tranh bất bạo động vì dân chủ và giúp bà giành giải thưởng Nobel Hòa Bình 1991. (TTHN)