Nước Đức kỷ niệm 75 năm sự kiện ‘ám sát Hitler nhưng bất thành’

BERLIN, Đức (AP) – Thủ tướng Đức, bà Angela Merkel, hôm Thứ Bảy, 20 Tháng Bảy, kêu gọi các quốc gia Âu Châu hãy đối đầu với chủ nghĩa dân túy (populism), chủ nghĩa dân tộc (nationalism), kỳ thị chủng tộc và chủ nghĩa bài Do Thái, khi vinh danh sự phản kháng chống chế độ Quốc Xã tại chính quốc gia của mình.

Phát biểu hôm Thứ Bảy tại một buổi lễ trang nghiêm đánh dấu ngày xảy ra cuộc ám sát bất thành nhắm vào lãnh tụ Đức Quốc Xã Adolf Hitler, bà Merkel nói rằng sự can đảm và hy sinh của những người tham dự vào nỗ lực này phải là một thí dụ cho người đời nay.

“Họ đặt nhân loại lên trên mạng sống của chính mình,” bà Merkel nói với đám đông tại nơi người chỉ huy âm mưu ám sát, Đại Tá Claus von Stauffenberg và những người khác bị xử tử.

Đại Tá Von Stauffenberg tìm cách giết Hitler bằng cách gài quả bom vào trong một cặp da hôm 20 Tháng Bảy, 1944, trong một cuộc họp tại bộ chỉ huy của ông. Hitler thoát chết khi có người dời chiếc cặp da vào một góc chân bàn, làm giảm sức mạnh của chất nổ.

Âm mưu ám sát sụp đổ khi có tin tức loan truyền rằng Hitler thoát chết. Đại Tá Von Stauffenberg và những người cùng tham gia vào vụ này bị xử tử chỉ ít giờ sau đó.

Bà Merkel cũng nhân cơ hội này vinh danh tất cả những người đã chống lại Đức Quốc Xã bằng nhiều cách khác nhau, kể cả những người đã che giấu người theo Do Thái Giáo để họ không bị đưa vào trại tập trung, những người Do Thái Giáo nổi dậy tại khu sinh sống của họ ở Warsaw khi bị lực lượng Đức Quốc Xã bắt giữ năm 1943, những người Ba Lan nổi dậy năm 1944 ở Warsaw và những kháng chiến quân từng chống lại quân đội Đức chiếm đóng đất nước của họ, cũng như những người khác.

“Đại Tá Von Stauffenberg là một biểu tượng của sự kháng cự, nhưng câu chuyện của ông không chỉ là câu chuyện của việc kháng cự,” bà Merkel nói.

Trong hoàn cảnh có các chỉ dấu về sự trỗi dậy của tinh thần bài Do Thái và kỳ thị chủng tộc tại Đức hiện nay, bà Merkel nói rằng người dân cần phải nhìn lại sự can đảm của những người từng chống lại Đức Quốc Xã lúc trước và lên tiếng nói của mình.

“Thay vì nhìn đi nơi khác hay im lặng, chúng ta cần phải can dự vào,” bà Merkel nói.

Trên một tầm vóc rộng lớn hơn, bà nói rằng người dân Âu Châu phải lên tiếng và có hành động phản kháng chủ nghĩa dân túy và chủ nghĩa dân tộc.

“Chúng ta phải có sự suy nghĩ toàn cầu chứ không chỉ cho quốc gia mình cởi mở chứ không cô lập, cùng với nhau chứ không chỉ riêng mình,” theo bà Merkel. (V.Giang)