HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Khi nhà máy Rạng Đông cháy gây ô nhiễm môi trường đang gây bất an cho người dân, thì một thông tin bất ngờ lộ ra cho biết hai năm trước, Rạng Đông đã xin di dời nhà máy để làm dự án xây chúng cư đem bán nhưng bị “nhùng nhằng” chưa thực hiện được.
Cụ thể, theo báo Tuổi Trẻ ngày 12 Tháng Chín, 2019, Công Ty Cổ Phần Bóng Đèn Phích Nước Rạng Đông (công ty Rạng Đông) đã đề nghị thành phố Hà Nội cho di dời nhà máy để xây dựng dự án chúng cư từ hồi Tháng Sáu, 2017, và Ủy Ban Nhân Dân thành phố Hà Nội “đã có văn bản giao Sở Quy Hoạch Kiến Trúc hướng dẫn thực hiện thủ tục quy hoạch, lập dự án di dời cơ sở sản xuất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất,” mặc dù theo phúc trình của Sở Kế Hoạch Đầu Tư Hà Nội thì khu “đất vàng” này “không nằm trong danh mục, lộ trình các cơ sở công nghiệp gây ô nhiễm phải di dời ra khỏi khu vực nội đô của thành phố Hà Nội trước năm 2020.”
Đến Tháng Năm, 2018, Sở Quy Hoạch Kiến Trúc Hà Nội “làm khó” yêu cầu công ty Rạng Đông có văn bản đề nghị các nơi gồm: Sở Kế Hoạch Đầu Tư, Sở Tài Nguyên và Môi Trường, Sở Tài Chính “để được hướng dẫn về biện pháp, lộ trình di dời cơ sở sản xuất công nghiệp trong nội thành nhằm chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quyết định của thủ tướng.”
Sau đó, công ty Rạng Đông đã có văn bản gửi Sở Kế Hoạch Đầu Tư đề nghị “tiếp tục thực hiện lập quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 khu đất 87-89 phố Hạ Đình, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, Hà Nội (trụ sở nhà máy Rạng Đông),” nơi vừa bị cháy.
Tuy nhiên, đến thời điểm xảy ra vụ cháy nhà máy Rạng Đông thì việc “điều chỉnh quy hoạch” khu “đất vàng” nêu trên vẫn chưa được thực hiện.
Theo báo Zing, nguyên nhân vì sao đến nay sau hai năm công ty Rạng Đông đã nhiều lần xin di dời nhà máy, điều chỉnh quy hoạch, chuyển đổi mục đích sử dụng lô đất nhưng vẫn chưa được các sở, ngành của Hà Nội đồng ý vẫn chưa có câu trả lời.
Tin cho biết, lô đất 5.7 hécta mà công ty Rạng Đông đang sở hữu là “đất vàng” trong nội đô thành phố Hà Nội. Trước đây, doanh nghiệp này 100% vốn nhà nước, sau cổ phần hóa, bán hết vốn trở thành công ty cổ phần do tư nhân nắm giữ từ năm 2015. Khu đất này nằm trong quần thể nhiều nhà máy gây ô nhiễm như nhà máy Thuốc Lá Thăng Long, công ty Cao Su Sao Vàng… đã được Ủy Ban Nhân Dân Hà Nội phê duyệt xác định “là đất công cộng, đất hỗn hợp xây nhà ở” từ năm 2005.
Phân khu đô thị này có diện tích rộng 89.5 hécta, mật độ xây dựng 20-53%, tầng cao các tòa nhà từ 1-50 tầng, dân số đến 2025 khoảng 33,950 người.
Dù chưa được phép di dời và không thuộc danh mục di dời, nhưng tại Đại Hội Cổ Đông Công Ty Rạng Đông hồi Tháng Năm, 2019, công ty này đã chuẩn y kinh phí, tiến độ di dời nhà máy sang huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, trước năm 2022
Công luận đang nghi ngờ, phải chăng chính sự “cù cưa” trong việc lấy đất xây dự án chúng cư để bán giữa các sở, ngành của Hà Nội và công ty Rạng Đông trong nhiều năm qua là một trong những nguyên nhân dẫn tới “cháy nhà máy Rạng Đông,” gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống của hàng ngàn gia đình xung quanh nhà máy. (Tr.N)