Phụ nữ cần chú ý sởi Đức – rubella

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng

Hỏi:

-Kỳ trước bác sĩ có viết về cách trị và phòng bệnh rubella, nhưng chưa nói rõ về triệu chứng, cách lây và chi tiết về sự nguy hiểm của bệnh này. Xin cho biết rõ hơn về bệnh này.

-Tôi nghe nói có một loại ban mà tất cả các phụ nữ đều cần phải chích ngừa nếu muốn có con, vì bệnh rubella có thể làm con bị chết trong bụng mẹ hoặc sanh ra con bị dị tật. Xin cho biết có bệnh nào như vậy không, nếu có, là bệnh gì?

-Tôi đang tính lấy chồng và có con, thì làm sao biết là mình có bệnh rubella đó chưa, và làm sao để tránh được những điều quá nguy hiểm như vậy? Bệnh này có thường gặp không? Lây như thế nào? Làm sao để khỏi bị lây? 

Đáp:

Rubella, còn được gọi là sởi Đức (German measles) hoặc sởi ba ngày (three-day measles), do virus rubella gây ra.

Rubella cũng gây ra ban như sởi (tiếng Mỹ là measles, hoặc rubeola). Tuy nhiên virus rubella là một loại virus khác với virus sởi (rubeola). Rubella thường ít lây lan hơn, và thường cũng nhẹ hơn sởi.

Rubella đã được CDC (Centers for Disease Control and Prevention, Các Trung Tâm Phòng và Kiểm Soát Bệnh của Hoa Kỳ) tuyên bố là đã bị tiêu diệt (elimitated) ở nước Mỹ. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ nên cẩn thận cho con cái và chính mình chích ngừa (trong mũi thuốc MMR – ngừa cả ba quai bị, sởi và rubella) như được khuyến cáo, để đề phòng bệnh quay trở lại. Nhất là việc du lịch đi đây đi đó, đến những nơi bệnh này còn có thể lưu hành, là chuyện phổ biến hiện nay. 

Rubella lây như thế nào

Virus rubella lan truyền khi bệnh nhân ho hay ách xì (hắt hơi). Nó cũng có thể lây qua việc tiếp xúc trực tiếp với chất tiết từ hệ hô hấp của bệnh nhân (như đàm, nước mũi). Nó cũng có thể lan truyền từ mẹ đang có bầu sang bào thai qua đường máu.

Bệnh nhân bị rubella có thể lan truyền bệnh trong khoảng từ 10 ngày trước khi triệu chứng xuất hiện, cho đến hai tuần sau khi ban biến mất.

Rubella hiếm gặp ở Mỹ, vì hầu hết trẻ em đều được chủng ngừa từ sớm để phòng bệnh này. Tuy nhiên, bệnh này vẫn đôi khi xảy ra, thường là ở người lớn, sinh ra ở nước ngoài, không được chủng ngừa.

Dù là hơn phân nửa các nước trên thế giới đã áp dụng thuốc chủng rubella, bệnh này vẫn còn phổ biến ở nhiều nước. Và đó là điều ta cần để ý, nhất là khi đi du lịch. Nhất, nhất là khi ta đang, hay có thể có bầu. 

Các triệu chứng của rubella

Các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh thường nhẹ đến nỗi nhiều khi ta cũng không nhận ra, nhất là ở trẻ em. Nếu có triệu chứng, chúng thường xuất hiện từ khoảng hai đến ba tuần sau khi bị lây. Chúng thường kéo dài hai đến ba ngày, và có thể bao gồm:

-Sốt nhẹ (khoảng từ 102 độ F hay 38.9 độ C trở xuống).
-Nhức đầu.
-Nghẹt hoặc sổ mũi.
-Đỏ mắt.
-Nổi hạch đau ở sau cổ, dưới tai.
-Ban màu hồng, mịn bắt đầu ở mặt, nhanh chóng lan xuống thân mình, rồi ra tay chân. Sau đó ban biến mất cũng theo thứ tự như vậy.
-Đau khớp, nhất là ở phụ nữ trẻ. 

Các biến chứng của rubella

Rubella thường nhẹ. Sau khi khỏi bệnh, ta thường có miễn nhiễm suốt đời. Một vài phụ nữ có thể thấy đau ở các ngón tay, cổ tay và đầu gối, thường kéo dài khoảng một tháng.

Hiếm gặp, rubella có thể dẫn đến viêm tai giữa hoặc viêm não.

Tuy nhiên, nếu đang có thai mà bị nhiễm rubella, em bé sinh ra có thể bị các dị tật trầm trọng.

Có thể đến 85% trẻ sơ sinh từ các bà mẹ bị rubella trong vòng 11 tuần đầu của thai kỳ sẽ bị hội chứng rubella bẩm sinh. Hội chứng này bao gồm một hoặc nhiều các vấn đề sau đây ở các bé:

-Chậm phát triển.
-Cườm khô (cataracts).
-Điếc.
-Bị các khiếm khuyết tim bẩm sinh.
-Khiếm khuyết ở các cơ quan khác.
-Chậm phát triển tâm thần.

Nguy cơ bào thai bị hội chứng này cao nhất nếu mẹ bị nhiễm rubella trong ba tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên, dù bị nhiễm bệnh này trễ hơn trong lúc có thai, nguy cơ vẫn còn cao cho bào thai.

Thân mến

www.nguyentranhoang.com
(714) 531-7930

Mời độc giả xem Điểm tin buổi sang Thứ Năm, ngày 27 tháng 7 năm 2017