SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Thiện, là tên quán mì hến, tọa lạc bên hông nhà thờ Xóm Chiếu, quận 4. Quán Thiện tuy nhỏ nhưng khang trang sạch sẽ, từ lúc mở cửa phục vụ, khoảng 9 giờ sáng đến 7 giờ tối mỗi ngày, luôn đông khách tới ăn mì, hủ tiếu, bún, miến, với món hến đặc biệt thơm ngon.
Hến vốn là món ăn bình dân, phổ biến từ lâu đời, xuất xứ từ Quảng Nam tới Thừa Thiên-Huế. Hến cũng là đặc sản của sông nước vùng đất Quảng và Thừa Thiên-Huế. Theo những vị cao niên ở địa phương nói trên, hến là món ăn bình dân; trong những ngày học sinh xứ Quảng ra cố đô Huế dự thi, dùng lương thực căn bản là món hến. Sau này, hến trở thành món ăn đặc biệt trong thực đơn của một số nhà hàng tại một số tỉnh thành, tuy nhiên món hến chỉ phổ biến ở các tỉnh miền Trung, nhất là tại thành phố Huế, với món cơm hến, cháo hến nổi tiếng từ lâu đời.
Chúng tôi nhận thấy món hến chưa phổ biến tại Sài Gòn, ngoài vài hàng quán đặc biệt món ăn Huế mới có món hến. Quán Thiện ở quận 4, nhiều thực khách chiếu cố với món hến tại quán, được chế biến với mì (thường là mì gói), hủ tiếu, miến, bún. Tô mì hến của quán Thiện được chế biến chung với ốc và bạch tuộc; hoặc có thể thực khách chỉ ăn mì riêng với hến. Đặc biệt quán Thiện còn có món hến xào với rau muống, mang hương vị ngon và thanh. Thực khách tới quán Thiện có thể gọi món mì hến hoặc mì xào hến, mì thập cẩm, mì ốc hến, mì ốc bạch tuộc, hủ tiếu hến, miến hến,… thật phong phú, để tùy theo khẩu vị của các thực khách gọi món.
Chúng tôi thưởng thức tô mì ốc hến tại quán Thiện, có cảm giác như thưởng thức tô mì với lẩu Thái: mì gói ở dưới, ốc và hến xào cay ở trên, và rau răm, rau muống rải bề mặt tô mì. Cảm giác của chúng tôi khi thưởng thức tô mì hến mà có cảm giác như mì lẩu Thái, chính là nước lèo chua và cay nồng vị sa tế của tô mì ốc hến quán Thiện.
Theo nhận xét của những thực khách sành điệu, món hến được chế biến thành món ăn tại các quán tiệm ngoài miền Trung, chỉ duy nhất dùng con hến, do con hến là đặc sản của vùng sông nước xứ Quảng và Thừa Thiên-Huế. Vị hến tươi ngon hơn vì được chế biến tại chính vùng này, cũng như giá cả khá rẻ, vì hến vốn là đặc sản của vùng miền. Tại Sài Gòn, chỉ các món nghêu, sò, ốc, đủ loại vốn được ưa chuộng từ lâu; ở những hàng quán ốc tại thành phố luôn luôn đông khách. Do vậy, quán Thiện, tuy gọi là quán mì hến, nhưng vẫn kết hợp chế biến thêm với ốc, bạch tuộc. Và chính những vị như bạch tuộc, cùng vị ngọt của con hến, góp phần căn bản làm nên nồi nước lèo đậm đà thơm ngon đặc sắc.
Như đã nói, hầu như món hến sáng danh ở quận 4, nên ngoài quán Thiện, quận bến cảng này còn có vài hàng quán mì hến nữa, chủ yếu hến là món chính, kèm thêm ốc, bạch tuộc như quán Thiện. Ngoài quán Thiện khá khang trang, các hàng quán mì hến tại đây đều là hàng quán bình dân, bàn ghế nhựa thấp, khách ngồi đông chật tràn ra cả trên vỉa hè. Nói chung về giá cả, quán Thiện cũng như vài hàng quán cùng khu vực nhà thờ Xóm Chiếu, đều chỉ từ 25 ngàn đồng/tô (khoảng $1); xê xích chút đỉnh, khi thực khách gọi thêm chén ốc hến.
Từng có thời gian lâu dài ở Huế, chúng tôi đặc biệt thích món cơm hến, cháo hến. Tại Sài Gòn, thỉnh thoảng ghé quán Thiện, thưởng thức món mì hến, cũng thấy niềm vui để nhớ lại thứ hương vị giản dị bình dân của một món ăn “rất cố đô Huế.” Những lần gặp người thân trong gia đình chủ nhân quán Thiện, chúng tôi đặc biệt được thưởng thức món cơm hến, hoặc bánh tráng xúc hến xào; hai món ăn này không có trong thực đơn của quán Thiện. (Nguyễn Đạt)