Nguyễn Tấn Cứ/Người Việt
Một quán cơm bình dân bình thường như mọi quán cơm khác đang hiện diện giữa Sài Gòn. Nhưng Quán Cơm Bà Cả lại hoàn toàn khác trong ký ức của những người Việt xa quê, vì nó như là một biểu trưng ẩm thực cho một thế kỷ đau thương của dân tộc vì nó có quá nhiều kỷ niệm đối với những con người.
Từ một anh xích lô ba gác đến một anh sinh viên nghèo. Một thương gia hay một quan chức, một tay Việt Cộng hay một người Quốc Gia, tất cả hình như đều đã đi qua Quán Cơm Bà Cả của những tháng ngày đói cơm thiếu áo giữa Sài Gòn hoa lệ.
Không ai biết đích xác Quán Cơm Bà cả xuất hiện từ khi nào lúc nào giữa Sài Gòn, người ta chỉ biết Bà là một người đàn bà gốc Bắc di cư vào Nam trên những chiếc tàu “há mồm” 1954.
Hẻm vào quán cơm Bà Cả Ðọi cũ. (Hình: Nguyễn Ðạt/Người Việt)
Rằng nguyên gia đình chạy trốn vào Nam chỉ với một mớ chén đọi – Có người gọi là Bà Cả “Ðoại” -Dân Sài Gòn thường hay gọi gọn là Bà Cả “Ðọi” là vậy – và từ mớ chén đọi đó Bà Cả đã tạo nên một Quán Cơm tên là Bà Cả cho đến tận bây giờ.
Vào khoảng thập niên 60/70 của thế kỷ 20. Quán cơm Bà Cả tọa lạc trong một con hẻm nhỏ ngay khu phố trung tâm trên đường Nguyễn Huệ, quận 1, Sài Gòn nằm gần thương xá Tax. Quán lúc nào cũng đông khách đủ mọi thành phần Công Nông Sinh Binh, quán ngự trên một căn gác nhỏ có một bộ phản lim [nghe đâu cũng được Bà Cả mang từ quê vào] khách đến cứ việc phủi chưn leo lên ngồi như ăn giỗ.
Bà Cả Ðọi xưa kia nghe nói cũng là một người phụ nữ đẹp mang phong cách đồng bằng Bắc bộ vậy nên khi vào Nam bà cũng mang theo cả một nghệ thuật nấu nướng rất Bắc, nhưng khi vào Nam bà đã khéo léo biết chế biến thức ăn sao cho mặn mà dân dã phù hợp với khẩu vị ba miền.
Những ai xa quê muốn có một chút vừa miệng mắm muối của quê nhà thì hãy đến Bà Cả, nơi đây không thiếu một món gì từ dưa cải cà pháo mắm tôm cho đến món cà dú dê nướng tụt lưỡi dằm mắm ớt tỏi thơm lừng.
Ở đây bạn sẽ không bao giờ phàn nàn về sự ngon miệng khi gọi món – thức ăn luôn luôn được hâm nóng – bốc khói ngay trong tủ được chưng ngay lối ra vào quán, nhìn rất bắt và sẽ cồn cào thèm ứa nước miếng khi đang đói, vì nó như một cái bếp chợ đủ thứ món cần thiết một bếp ăn sang trọng của gia đình, sẽ không thiếu một thứ gì từ trái ớt tươi cho đến chén mắm mặn dùng để chấm thịt luộc, canh rau đay mướp nấu riêu cho đến món cá lăng kho tiêu, cá rô kho tộ, cá lóc kho rim, thịt kho hột vit, thịt quay, lòng xào, heo giả cầy, mực dồn thịt… Ở đây bạn sẽ không phải lo gì về giá cả vì nó rất ư “bình dân.”
Nghe đâu thời trước 75, quán cơm Bà Cả là nơi được sinh viên miền Trung ký nợ nhiều nhất, vì chiến tranh nên mỗi lần “chuyển ngân” tiền là một lần khó nên Bà Cả thường hay cho “thiếu” cho đến khi nhận được tiền nhà rồi sẽ thanh toán một lúc.
Chính nhờ vậy nên nhiều người đã bơi qua và cập bờ danh lợi trên những đoạn đường gian khổ, là nhờ vào Quán Cơm Bà Cả, vì cái ơn nghĩa hữu hình đó nên khi đã công thành danh toại họ vẫn không bao giờ quên được nơi này.
Không quên vì họ xem bà Cả như một người mẹ người chị nơi đất khách quê người, và hơn nữa nơi đây đã làm cho họ vơi đi nỗi nhớ quê nhà vì những món ăn bình thường đó dường như không bao giờ vắng bóng thường ngày trong quán cơm Bà Cả với những ngày ăn học mưu sinh cực nhọc…
Cả một thế hệ di cư từ Bắc vào Nam, rồi lại tản cư-di cư, vượt biên từ miền Nam qua Mỹ để chạy thoát khỏi ách “giải phóng” của Việt Cộng, Nên khi đã thành đạt trên xứ người khi trở về họ vẫn không quên đưa cả gia đình anh em bè bạn đến quán Bà Cả để dùng cơm để gợi nhớ lại những kỷ niệm nghèo khó đã qua – cho dù đã trải qua một chặng đường dài…
Quán Bà Cả từ sau khi mấy ông cách mạng tiếp quản Sài Gòn cũng đã thay đổi nhiều hơn, hình như xã hôi càng khó khăn nghèo khổ chừng nào thì Bà Cả càng có điều kiện để tồn tại, vì không ai có thể nhịn cơm để có thể sống và làm việc nên Bà Cả đã mở ra thêm hai chi nhánh nữa sau khi cái quán xập xệ ở Nguyễn Huệ bị đóng cửa vì không thể cáng đáng nỗi số lượng khách mỗi ngày một tăng lên theo bức tranh lạm phát sụt giảm không phanh của nền kinh tế định hướng theo “thị trường XHCN” của nhà nước cộng sản.
Tôi gặp Bà Cả vào một buổi chiều khi cơn mưa ập xuống trong một quán cơm ở số 11 đường Tôn Thất Thiệp Q1, quán tên Ðồng Nhân, Bà Cả bây giờ đã trên 85 tuổi, nhưng vẫn không thể bao giờ quên những dâu bể đã trôi qua đời mình.
Không ai có thể ngờ rằng bà là chứng nhân của những cuộc binh biến thay đổi của hai miền đất nước, và những người khách năm xưa ăn cơm của bà cũng không bao giờ quên được cái quán tên Bà Cả “Ðoại” này.
Quán Bà Cả bây giờ đã mang thêm một cái tên mới nữa là Ðồng Nhân do con dâu cháu rể của bà thừa hành quản lý, quán thứ 2 nằm ngay ngã tư Lê Thánh Tôn-Trương Ðịnh, Q.1, trong một tòa nhà ba tầng bề thề – Chỉ có một chút thay đổi lớn vậy thôi, nhưng cơm canh thì vẫn vậy không khác đi chút nào về chất lượng, điều này cũng nói lên cái tình của quán Bà Cả đối với thực khách khi giá cả vẫn luôn luôn ‘bình dân” cho mọi thành phần.
Phương thức nấu nướng kinh doanh của Bà Cả vẫn là tươi ngon bổ rẻ được thu mua từ những nguồn thực phẩm xanh sạch được tuyển từ các chợ đầu mối, từ tờ mờ sáng và được chế biến vệ sinh nghiêm mật dưới sự trông coi kiểm tra kỹ lưỡng của chính con cháu bà, vây nên đã đến ăn một lần ở quán Bà Cả là “ghiền” không thể bỏ được, vì nhiều lý do.
Quán Ðồng Nhân ở đường Tôn Thất Thiệp của con gái bà Cả. (Hình: Nguyễn Ðạt/Người Việt)
Đông đảo đồng hương dự buổi tưởng niệm 49 năm Quốc Hận, do Thư Viện…
Những cư dân đến tham dự buổi tưởng niệm 3- Tháng Tư cùng tỏ lòng…
Viện Bảo Tàng Di Sản Người Việt có triển lãm “Mối Tình Thiên Thu” là…
Biểu tình tại đại học USC, chống chính sách của Mỹ đối với Israel và…
Ngôi sao trẻ Arda Guler, 19 tuổi. đã ghi bàn ngay trận ra mắt, đưa…
Thời gian qua, Đài Loan ngày càng bị Trung Quốc gây áp lực về quân…
This website uses cookies.