SACRAMENTO, California (NV) – Prop 1, dự luật trưng cầu ý dân của California, muốn dồn nhiều tiền hơn để xây nhà ở và điều trị cho những người vô gia cư đang vật lộn với bệnh tâm thần và nghiện ngập. Nhưng đó có thể không là giải pháp hữu hiệu, báo mạng CalMatters viết ngày 18 Tháng Giêng.
Prop 1, trưng cầu dân ý duy nhất trong cuộc bầu cử sơ bộ ở California vào ngày 5 Tháng Ba này, kêu gọi cử tri ủng hộ mua công trái phiếu trị giá $6.4 tỷ để chi cho các giường điều trị và đơn vị nhà ở phục vụ những người mắc bệnh tâm thần và nghiện ngập.
Thống Đốc Gavin Newsom, người ủng hộ Prop 1, cho biết nó sẽ “ưu tiên điều trị những người vô gia cư.” Thống đốc trông mong rất nhiều vào thành công của dự luật vì cử tri ngày càng thất vọng với sự trì trệ của tiểu bang trong việc dọn dẹp các khu cắm trại và giúp đỡ những người đang sống lây lất ở đó.
Nhưng các chuyên gia cảnh báo không nên hy vọng quá nhiều rằng Prop 1 sẽ là giải pháp.
Nó sẽ không giúp được tất cả mọi người – không giúp được gì. Nó cũng không được thiết kế để làm việc này. Ngoài việc tài trợ 6,800 giường trong các cơ sở điều trị tâm thần và nghiện ngập, số tiền $6.4 tỷ sẽ xây 4,350 ngôi nhà mới cho những người cần các dịch vụ sức khỏe tâm thần và cai nghiện – 2,350 căn trong số đó sẽ dành cho cựu chiến binh, theo Văn Phòng Phân Tích Lập Pháp. Ở một tiểu bang có dân số vô gia cư ước tính hơn 180,000 người, dự luật này khó thể làm được gì.
“Dự luật sẽ rất tốt cho một số người, nhưng vẫn để gần 98% số người này ở ngoài đường hoặc trong những nơi tạm trú,” ông Bob Erlenbusch, giám đốc điều hành Liên Minh Sacramento Nhằm Chấm Dứt Tình Trạng Vô Gia Cư, nói.
Prop 1 cũng sẽ yêu cầu các quận hạt chi 30% quỹ dịch vụ tâm thần cho nhà ở – bao gồm trợ cấp tiền thuê nhà và xây dựng mới. Những khoản tiền đó, lấy từ việc đánh thuế các triệu phú ở California, dự kiến sẽ huy động được khoảng $1 tỷ mỗi năm.
Những ngôi nhà mới được Prop 1 tài trợ sẽ dành cho những người vô gia cư đang trong tình trạng rối loạn tâm thần và nghiện ngập. Nhiều người vô gia cư không như vậy.
“Công chúng nghĩ là (dự luật) giúp tất cả mọi người, mà chắc chắn không phải là tất cả,” Bác Sĩ Margot Kushel, người chỉ đạo Sáng kiến Nhà Ở và Vô Gia Cư đại học UCSF, nói.
Trong một nghiên cứu toàn diện gần đây về những người vô gia cư ở California, 27% số người được khảo sát đã từng phải nhập viện vì vấn đề sức khỏe tâm thần và 23% từng trải qua ảo giác trong thời gian dài.
Khoảng một phần ba số người được khảo sát sử dụng ma túy từ ba lần trở lên mỗi tuần.
Mặc dù dự luật loại ra nhiều người nhưng việc dồn nguồn lực vào nhóm nhỏ bệnh hoạn nhất của cộng đồng vô gia cư ở California là điều nhân đạo nên làm, Thượng Nghị Sĩ Susan Talamantes Eggman(Dân chủ -Stockton) phát biểu.
“Họ cũng là người,” bà Eggman, người đồng soạn dự luật cải cách dịch vụ tâm thần là một nửa của Prop 1, cho biết. “Chúng ta không thể chỉ coi những người này là vấn đề. Mình phải coi họ là người và (tự hỏi) làm cách nào để để giúp đỡ những người cần được giúp nhất?”
Đặt trọng tâm vào những người cần được giúp nhất cũng là một chính sách. Những cử tri phản đối cuộc khủng hoảng vô gia cư ngày càng nghiêm trọng của tiểu bang – và các chính trị gia không có khả năng khắc phục nó – không phàn nàn về người lái xe Uber ban ngày và ngủ trong xe, ban đêm. Họ phàn nàn về những người sống trong các khu trại, đi nghênh ngang giữa đường đầy xe cộ và la hét một mình. Đó là những người mà biện pháp này có thể giúp đỡ. Và cử tri có thể thực sự thấy biện pháp này tạo ra sự khác biệt trên đường phố.
“Đã đến lúc cử tri cần (dự luật) này,” ông Christopher Martin, giám đốc chính sách của Housing California, nói. “Cử tri đang cảm thấy mệt mỏi về vấn đề nhà ở và họ cần thấy thay đổi, và tôi nghĩ chúng ta cần chứng minh điều đó.”
Nhưng bà Susan Ellenberg, chủ tịch Hội Đồng Giám Sát Santa Clara County, không nghĩ Prop 1 sẽ làm được gì nhiều.
“Để giải quyết tình trạng vô gia cư, chúng ta dứt khoát cần nhiều nhà ở hơn,“ bà nói. “Và tôi lo rằng khi kỳ vọng của mọi người bị trộn lẫn, họ sẽ thất vọng và cảm thấy rằng vấn đề không được giải quyết vì quá tốn kém.”
Bà cũng lo rằng một số hậu quả không lường trước được của Prop 1 có thể làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng vô gia cư ở quận hạt bà đang đại diện. Để rót số tiền cần thiết của dịch vụ tâm thần vào nhà ở, quận hạt sẽ phải cắt tiền của các chương trình khác, có nghĩa là sẽ có ít tiền hơn cho những việc như phòng chống tình trạng vô gia cư và can thiệp sớm về sức khỏe tâm thần. Nếu quận hạt phải bỏ những dịch vụ ngăn chặn cư dân mất nhà từ đầu, bà Ellenberg lo rằng sẽ có nhiều người rơi vào tình trạng vô gia cư hoặc sức khỏe tâm thần của họ sẽ rất tệ và cần được chăm sóc nhiều hơn.
Cơ Quan Sức Khỏe Tâm Thần Los Angeles cũng có “một số lo ngại nghiêm trọng” về Prop 1, bà Lisa Wong, giám đốc cơ quan này, nói.
Năm ngoái, quận hạt đã chi 32% tài trợ của dịch vụ sức khỏe tâm thần cho các dịch vụ ngoại trú – chăm sóc tâm thần.
“Chúng tôi lo ngại rằng việc thiếu tiền cho các dịch vụ đó có thể ảnh hưởng đến chỗ ở của những người đang được trợ cấp,” bà Wong nói
Những nới rộng gần đây của Medi-Cal có nghĩa là sẽ có nhiều người được bảo hiểm hơn cho nhiều dịch vụ hơn, điều này sẽ giúp bù đắp những tổn thất trong ngân sách, bà Eggman trình bày.
“Tôi không coi đó là sự cắt giảm ngân sách,” bà nói. “Tôi coi đó như là một sự sắp xếp lại ưu tiên.”
Ngoài ra còn có vấn đề là các quận hạt sẽ tìm ra nhân lực cần thiết ở đâu để thực hiện những thay đổi chương trình cần thiết. Bà Ellenberg cho biết Santa Clara County đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân viên và việc ngừng tuyển dụng do thâm hụt ngân sách.
Bà tiếp: “Tôi có cảm giác như chúng tôi đang được yêu cầu thực hiện khối lượng công việc lớn hơn đáng kể với ít công cụ hơn”.
Bác Sĩ Kuschel, người chuyên về mối liên hệ giữa tình trạng vô gia cư và sức khỏe, cho biết các tác giả của Prop 1 – Thượng Nghị Sĩ Eggman và Dân Biểu Jacqui Irwin (Dân Chủ-Thousand Oaks)- đã đặt ưu tiên đúng chỗ.
Gần như không thể ổn định sức khỏe tâm thần của một người hoặc điều trị chứng nghiện khi họ sống trên đường phố và dồn hết nỗ lực để sống sót qua ngày, bà Kushel nói. Nhưng khi được cung cấp nhà ở kết hợp với kế hoạch điều trị phù hợp, ngay cả những người bị nặng nhất cũng có thể khỏe hơn.
“Như vậy có đủ không? Tôi không biết,” bà nói. “Nhưng chúng ta nên thử.” (ĐG) [đ.d.]
