SACRAMENTO, California (NV) – Các nhà lập pháp California vừa nỗ lực loại bỏ thủ tục rườm rà xung quanh việc xây nhà mới qua một số đạo luật có hiệu lực vào đầu năm 2024, báo mạng CalMatters viết ngày 1 Tháng Giêng.
Trước hết, nếu California muốn giải quyết tình trạng thiếu nhà ở lâu dài thì sẽ phải loại bỏ nhiều trở ngại như lãi suất cao, quy trình phê duyệt chậm chạp của địa phương, và nạn thiếu hụt công nhân xây dựng có tay nghề, cùng nhiều vấn đề khác.
Trong số những luật mới về nhà ở có một luật đặc biệt nổi bật do Thượng Nghị Sĩ Scott Wiener (Dân Chủ-San Francisco) làm tác giả.
Đó là Đạo Luật SB 423, tái lập và mở rộng việc thúc đẩy nhanh chóng quy trình phê duyệt các tòa nhà chung cư nếu trong đó có một số căn hộ dành cho người có thu nhập thấp. Trong khi đó, Đạo Luật SB 4 áp dụng điều tương tự đối với nhà ở giá rẻ trên đất đai thuộc sở hữu của các tổ chức tôn giáo và đại học phi lợi nhuận.
Hai luật mới của ông Wiener đặt ra khuôn khổ cho luật nhà ở vào năm 2023, trong đó việc dỡ bỏ các trở ngại và thúc đẩy các biện pháp khuyến khích xây dựng nhà ở là đề tài chính.
“Thời kỳ khó khăn trong việc xây nhà ở sắp phải kết thúc,” ông Wiener tuyên bố sau khi hai dự luật được thông qua.
Điều này đặc biệt đúng với các công ty phát triển nhà ở giá rẻ, theo các nhà phân tích chính sách tại Trung Tâm Đổi Mới Nhà Ở của đại học UC Berkeley, trong một bản tóm tắt.
Các nhà phân tích viết, các nhà lập pháp tiếp tục “một việc làm đáng chú ý trong vài năm qua,” mang lại “sự linh hoạt trong việc vượt qua hoặc phủ quyết việc phân vùng của địa phương để bảo đảm thời gian và khả năng phê duyệt quy hoạch.”
“Tôi chưa bao giờ thấy sự đồng thuận như thế này trong cơ quan lập pháp,” ông Michael Lane, giám đốc chính sách tiểu bang của tổ chức tư vấn quy hoạch đô thị SPUR, nói.
Những chiến thắng đáng chú ý khác của nhóm này có Đạo Luật AB 1287 của Hạ Viện, do Dân Biểu David Alvarez (Dân Chủ-San Diego) đưa ra, sẽ cho phép các nhà phát triển xây dựng các tòa nhà dày đặc hơn, cao hơn nếu họ dành một số căn hộ cho người có thu nhập trung bình, và Đạo Luật SB 684 của Thượng Viện, sẽ cho phép việc chia những lô đất lớn thành những cụm “townhome” và nhà “cottage” dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, sự ủng hộ việc phát triển nhà ở này không hoàn toàn thuận buồm xuôi gió.
Dự luật của Thượng Nghị Sĩ Anna Caballero (Dân Chủ-Merced) sẽ chỉ áp dụng cho các khu vực của tiểu bang đã được quy hoạch cho nhà ở dành cho nhiều gia đình. Các khu đất dành cho nhà riêng được cứu xét sau cùng, khiến một trong những nhà tài trợ của dự luật làm một điều bất thường là yêu cầu Thống Đốc Gavin Newsom phủ quyết dự luật của chính họ (nhưng ông Gavin đã không làm vậy). Sự chuyển đổi giờ chót này chứng tỏ rằng mặc dù phía phản đối các chính sách ủng hộ việc xây thêm nhà ở đang ở thế yếu, họ vẫn là một lực lượng đáng kể.
Một loạt luật mới sẽ gây khó khăn hơn cho những người phản đối các dự án nhà ở.
Dân Biểu Buffy Wicks (Dân Chủ-Oakland) đã soạn một dự luật hướng dẫn các chánh án không coi tiếng ồn là chất gây ô nhiễm môi trường. Đây là việc gây chú ý nhất của tòa án California trong năm.
Mặc dù dự luật của bà Wicks, có hiệu lực vào Tháng Chín, 2023, đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông, nhưng các dự luật khác có mục đích tương tự bắt đầu thành luật vào năm 2024 sẽ đem đến nhiều kết quả hơn.
Thứ nhất, Đạo Luật SB 439, tác giả là Thượng Nghị Sĩ Nancy Skinner (Dân Chủ-Berkeley), sẽ giúp các tòa án trong việc giải quyết các vụ kiện môi trường “phù phiếm” dễ dàng hơn.
Thứ nhì, Đạo Luật AB 1449 của Dân Biểu David Alvarez sẽ bảo vệ nhiều dự án nhà ở giá rẻ khỏi bị xem xét về môi trường.
Thứ ba, Đạo Luật AB 1633 của Dân Biểu Phil Ting (Dân Chủ-San Francisco) sẽ buộc các thành phố phê duyệt hoặc từ chối đánh giá môi trường của dự án trong một thời hạn nhất định.
“Điều này cho thấy lý do chúng ta cần tiếp tục cuộc chiến này ở cấp tiểu bang,” ông Ting cho biết trong một hội thảo trực tuyến về chính sách mới mới đây. “Chúng tôi biết có hai triệu căn nhà loại này cần được xây dựng thật nhanh. Chính quyền địa phương không làm được việc này.”
Ông Ting có tiếng ủng hộ các đơn vị nhà phụ “ADU.” Những tiện ích bổ sung có quy mô nhỏ này đã ngày càng phổ biến để chính quyền địa phương đáp ứng các mục tiêu xây dựng nhà ở do tiểu bang đặt ra, và cũng đã chiếm một phần đáng kể trong nguồn cung cấp nhà ở mới của California trong những năm gần đây. (ĐG) [đ.d.]
