Bác Sĩ Bùi Đắc Lộc (Phòng Khám Đa Khoa Bác Sĩ Bùi Đắc Lộc, Bolsa, Westminster)
WESTMISNTER, California (NV) – Hiện nay rất nhiều người dân xôn xao, lo lắng về COVID-19. Mỗi ngày không biết bao nhiêu tin tức về thử nghiệm COVID-19 trên nhiều nhân vật nổi tiếng: Thủ Tướng Đức Angela Merkel, Tổng Thống Donald Trump, Phó Tổng Thống Mike PencePence và cả vợ ông ta, rồi tới thống đốc các tiểu bang, các tài tử điện ảnh, các cầu thủ thể thao. Ai thử xong nếu kết quả dương tính thì tự cách ly trong hai tuần, nhưng tuyệt nhiên chưa có vị nổi tiếng nào chết. Họ vẫn khỏe phây phây và còn lên truyền hình “nói trăng nói cuội,” có thể vì họ muốn nổi tiếng hơn.
Điều quan trọng là không phải ai muốn thử cũng được. Hiện nay chỉ có những người có các triệu chứng sốt cao, ho, khó thở và có lịch sử du lịch hoặc tiếp xúc với bệnh nhân đã bị lây nhiễm thì mới được các bác sĩ gia đình chỉ định cho thử tại các bệnh viện và các nơi thử công cộng của các cơ quan y tế. Đa số họ phải lấy hẹn trước để xem họ có được cho thử hay không, và phải thử bằng cách lái xe qua (drive through) để tránh lây nhiễm. Con số người được thử là rất ít so với con số người bị lây nhiễm thực tế.
Nói cách khác, số người bị nhiễm bệnh (dương tính với COVID-19) có thể là rất nhiều nhưng phần lớn lại không có triệu chứng.
Tại Netherland, nền y tế ở xứ này thuộc loại cao nhưng họ vẫn không áp dụng biện pháp ngăn ngừa nào mà cứ để tự nhiên. Ai có bệnh cần chữa thì chữa, còn mọi người tự do đi lại, để từng người có cơ hội tiếp xúc với virus. Khi đó cơ thể mỗi người sẽ tạo kháng thể một cách tự nhiên, vì hiện tại chưa có vaccine. Hòa Lan là một nước mà tôi nể phục vì số người dân mang trong người virus COVID-19 có lẽ là rất nhiều nhưng họ không sao cả.
Mức độ chính xác của các dụng cụ xét nghiệm như thế nào chúng ta chưa có câu trả lời. Vì một thử nghiệm y khoa không phải là toán học chính xác 100% mà có rất nhiều yếu tố sai sót. Các thử nghiệm virus bây giờ phần lớn là dùng kỹ thuật PCR ( Polymerase Chain Reaction), tức là dùng kỹ thuật đặc biệt mà chỉ có các nhà chuyên môn mới hiểu rõ. Đại khái là tăng mức sinh sôi của virus để đếm số lượng cho chính xác. Do đó cần thời gian, không có ngay được.
Một thử nghiệm y khoa cho hai yếu tố để tin cậy:
*Độ nhạy (Sensitivity): Độ nhạy là khả năng tìm ra chính xác ai là người bị bệnh. Một người bị bệnh khi thử nghiệm (test) sẽ có kết quả dương tính (+)
*Tính đặc thù (Specificity): Đây là khả năng tìm ra chính xác ai là người không bị bệnh. Người không bị bệnh khi thử nghiệm sẽ cho kết quả âm tính (-)
Trong y khoa, chưa có bộ dụng cụ thử nghiệm nào cho kết quả chính xác 100% cả hai yếu tố trên.
Thống kê các bệnh nhân bị nhiễm COVID-19 tính tới ngày 23 Tháng Ba, 2020 tại Mỹ là 46,332, số tử vong là 557. Tỉ lệ là 1.2%
Phần lớn số tử vong là các bịnh nhân lớn tuổi, trên 80 là nhiều nhất, những người trẻ hơn vẫn bị nhưng tử vong là do bị các bịnh khá nặng đã có trước.
Trẻ nhỏ dưới 9 tuổi không có một trường hợp tử vong nào do nhiễm virus COVID-19.
So sánh với bịnh cúm thường mỗi năm, hay xảy ra vào mùa lạnh, những tháng Mùa Đông, mặc dù phần lớn mọi người đều đã được chích ngừa nhưng chỉ từ 40%-60% thuốc chủng ngừa là hiệu nghiệm, bản thân tôi mặc dù có chích ngừa cúm năm 2019 nhưng Tháng Hai, 2020 cũng bị mắc cúm rất nặng, hơn nữa đã có một số thuốc trị cúm hữu hiệu.
Thống kê số người bị nhiễm bệnh virus cúm thường từ ngày 1 Tháng Mười, 2019 đến 14 Tháng Ba, 2020: (Nguồn: CDC)
Số người bị bệnh: 38 đến 54 triệu người
Số người được khám bịnh: 17 triệu đến 25 triệu người
Số nằm bệnh viện: 390,000 đến 710,000 người
Số tử vong: 23,000 đến 59,000 người
Như vậy tỷ lệ tử vong cao nhất là 23,000/ 390,000 =5.89% (chỉ tính những người nằm bệnh viện)
Mỗi năm theo CDC, số bịnh nhân tử vong do cúm là khoảng 60,000 người, như vậy là cao hơn cả COVID-19
Tỉ lệ thực sự về tử vong do COVID 19 có lẽ còn nhỏ nữa nếu so với số người nhiễm virus, chỉ nhưng chỉ người nặng mới được thử bằng cách là dùng một que như Q tip lấy mẫu thử qua mũi cho tới vòng hầu sau cổ họng của bịnh nhân.
Như vậy có thể có rất nhiều người bị nhiễm virus COVID-19 nhưng không có triệu chứng gì. Không sao cả, hãy cứ vui sống, không nên lo lắng nhiều quá. Tuy nhiên những khuyến cáo của chính quyền vẫn phải được tôn trọng, không ai ở ngoài hoặc trên pháp luật, hiện nay là ở nhà, đứng cách xa nhau tối thiểu là 2 thước, tránh tụ tập đông người. “Cẩn tắc vô áy náy” nhưng không hoảng sợ.
Chúng ta phải làm gì nếu bị sốt cao hoặc ho:
- Đừng đòi hỏi có thể thử nghiệm để định bịnh. Không nên tin các thử nghiệm chưa được FDA công nhận.
- Hãy gọi bác sĩ của mình để xin ý kiến nếu bị ho, sốt, đau họng, đó có thể chỉ là cảm thường hoặc là cúm nếu thấy bị đau nhức mình mẩy, nhức đầu, mệt vật vã.
- Hãy nghỉ ngơi, uống nước, tự lo liệu, tự ngăn cách mình để tránh lây lan, không nên uống các loại đau nhức gọi là NSAID: Advil, Motrin hay Ibuprofen… các loại này có thể làm bệnh nặng thêm nếu do COVID, chỉ nên uống Tylenol (acetaminophen).
- Trường hợp thật nặng sốt cao trên 102 độ F hay trên 39 độ C, ho nặng nên gọi bác sĩ của mình để được hướng dẫn, giới thiệu vào bệnh viện nếu cần thiết.
Kết luận: Lời nhắn nhủ an toàn cho mọi người:
Để tránh lây lan sang người khác, việc đề phòng là quan trọng, vì chưa có một sự hiểu biết rõ ràng về COVID-19. Việc rửa tay thường xuyên là cần thiết, tránh dùng tay dụi mắt, đưa lên mặt, mũi. Việc đeo khẩu trang không giúp ích gì, chỉ những người bị ho mới cần đeo khẩu trang để tránh lây lan và dành cho các nhân viên y tế khi săn sóc bịnh.
Gần đây ngày nào tôi cũng nhận được tin tức về khan hiếm giấy vệ sinh. Có những email, video clip diễn tả thiếu giấy vệ sinh một cách khôi hài. Mọi người vào các siêu thị, Costco vơ vét giấy vệ sinh, thực phẩm, mua trữ nước đóng chai một cách vô lý. Các quầy hàng trống rỗng. Không có nước chai thì uống nước máy. Ở Mỹ uống nước máy là an toàn 100%. Nước chai chưa chắc gì an toàn hơn nước máy. Dựa theo nhiều nghiên cứu và nhất là nước lọc ở tiệm, cũng chỉ là từ nước máy mà ra, trong khi các cửa hàng lọc nước không rõ được bảo đảm an toàn như thế nào khi các dụng cụ lọc không được thay thường xuyên theo quy định.
Mọi người không nên sợ hãi quá mức, chính các tin tức làm mọi người sợ hãi, thiếu suy nghĩ, mất bình tĩnh. Nên để thì giờ vào việc sống khỏe , vui cho mình gia đình và cho mọi người.
Chúng ta nên nhớ rằng ở Mỹ mà những vật dụng cần thiết, thực phẩm hàng ngày mà thiếu thốn thì có lẽ chả có quốc gia nào sống sót.
Như vậy, COVID-19 rất đáng sợ vì chúng ta chưa hiểu rõ về nó, chưa có thuốc chủng ngừa (hy vọng có trong một năm nữa), chưa có thuốc chữa hữu hiệu. Nhưng theo ý kiến của tôi thì CÚM là bịnh đáng lo hơn, nhưng mọi người quen với nó rồi, được chích ngừa mỗi năm nên an tâm hơn. (BS Bùi Đắc Lộc)
