HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – “10 ngày sau vụ cháy Công Ty Cổ Phần Bóng Đèn Phích Nước Rạng Đông, khu phố xung quanh chìm trong sự vắng vẻ, tĩnh mịch. Mùi khét vẫn lan tỏa, người đeo hai lớp khẩu trang vẫn thấy bị xộc vào trong mũi.” Đó là ghi nhận tại hiện trường của báo Zing hôm 9 Tháng Chín.
Dường như các báo nhà nước đang được “bật đèn xanh” khi viết về tình cảnh và sự tức giận của người dân phường Hạ Đình sau vụ cháy khiến hơn 27 kg thủy ngân phát tán ra bên ngoài.
Loạt ảnh đăng trên báo Zing cho thấy từ một khu phố mua bán sầm uất, nay hàng loạt căn nhà, cửa hàng ở đường Khương Đình đang khóa cửa im ỉm, dán giấy bán nhà, cho thuê, sang nhượng cửa hàng.
Báo Zing dẫn lời một người đàn ông tên Kiệm, nhà ở gần Công Ty Rạng Đông: “Chúng tôi tưởng đó là nhà kho thông thường, có ai ngờ lại chứa hóa chất như vậy giữa khu dân cư này. Ai chịu trách nhiệm về việc đó? Ai ngăn cản phường ra khuyến cáo cho người dân? Sau những gì đã xảy ra, chính quyền chỉ kết luận một câu ‘không ảnh hưởng’ thì có thuyết phục không? Thủy ngân gây vô sinh là điều ai cũng biết. Tôi 80 tuổi rồi thì vô sinh cũng được, nhưng còn các con cháu tôi thì sao?”
Trước đó, sau khi gửi đi một lá thư xin lỗi “chiếu lệ” gửi đến lãnh đạo Thành Ủy và Ủy Ban Nhân Dân thành phố Hà Nội, Công Ty Rạng Đông mới thừa nhận 480,000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy có sử dụng thủy ngân lỏng, chứ không phải hợp chất amalgam như báo cáo ban đầu sau vụ cháy. Tuy vậy, công luận không thấy công ty này đả động đến phương án bồi thường thiệt hại, trợ giúp người dân đi khám bệnh, di tản cũng như tẩy độc môi trường bị nhiễm độc thủy ngân.
Báo Tiền Phong hôm 9 Tháng Chín tường thuật: “Hôm 5 Tháng Chín, đại diện Công Ty Rạng Đông đến thăm hỏi, tặng quà cho các gia đình bị thiệt hại gần vụ cháy, mỗi gia đình gồm một phích nước inox loại 2 lít và 5 bóng đèn led bulb loại 9W do doanh nghiệp này sản xuất. Công ty cũng trợ giúp ban đầu 1 triệu đồng ($43) cho mỗi hộ dân.”
Tính đến thời điểm hiện tại, những gì công luận được biết là Binh Chủng Hóa Học chỉ mới tiến hành lấy 25 mẫu đất, nước, bùn, tro xỉ sau vụ cháy và lên phương án tẩy độc môi trường Nhà Máy Rạng Đông chứ chưa rõ thời điểm thực hiện việc này.
Bác Sĩ Võ Xuân Sơn ở Sài Gòn bình luận trên trang cá nhân: “Tôi không rõ có chuyện bao che hay không, nhưng chính quyền Việt Nam thì vẫn thường hành động như vậy mỗi khi có thảm họa môi trường xảy ra. Nhớ lại thảm họa môi trường do Formosa gây ra ở các tỉnh miền Trung. Suốt một tuần đầu, tất cả hệ thống công quyền, kể cả Bộ Tài Nguyên-Môi Trường [CSVN] đều bặt tăm hơi. Sau đó, đại diện Bộ này đứng ra bênh vực cho Formosa, khi báo chí phát hiện ống xả thải trộm làm ngầm dưới biển. Phải mất rất nhiều thời gian thì Bộ Y Tế [CSVN] mới có thông báo về các loại hải sản người dân không được phép ăn…”
“Khi có thảm họa do cháy nổ, hoặc các vấn đề khác ảnh hưởng đến đời sống người dân, ở Sài Gòn và các tỉnh miền Nam, người dân thường tự động đến giúp đỡ những gia đình bị ảnh hưởng. Chính quyền cũng phải có động thái giúp đỡ, nhất là sắp xếp chỗ ăn, ở… Tuy nhiên, điều này hoàn toàn không thấy ở vụ cháy Nhà Máy Rạng Đông. Trách nhiệm của chính quyền ở đây đã thể hiện như thế đấy,” theo Facebook Xuân Sơn Võ. (T.K.)