Từ khi được phát hiện vào Tháng Mười Hai năm ngoái, cho đến thời điểm của bài viết này, dịch cúm Vũ Hán đã tràn lan ở nhiều nước trên thế giới và đã được Tổ Chức Y Tế WHO tuyên bố là “đại dịch toàn cầu” và tình thế được xem là khẩn trương.
Hôm nay, có ít nhất là 425 người chết vì dich cúm, và trên 20,000 ca nhiễm bệnh. Riêng ngoài nước Tàu, có 185 ca bi bệnh trong tổng số hơn 25 quốc gia tiêu biểu như: Canada, Mỹ, Anh Quốc, Pháp, Tây Ban Nha, các xứ Bắc Âu, Úc, Nga, Ấn Độ, Nam Hàn, Nhật, Đài Loan, Hồng Kông, Macao, Việt Nam và các nước phụ cận… Riêng tại Philippines, có một ca tử vong.
Ở Trung Quốc, con số người bị nhiễm bệnh và mất mạng đã vượt xa con số thống kê của dịch cúm SARS vào năm 2002-2003. Vào cuối trận dịch SARS, chỉ có 8,000 ca nhiễm bệnh, và chính thức, có 750 người chết. Hai chữ “chính thức” dùng ở đây, vì có nguồn tin, chính phủ Tàu đã cố tình ém nhẹm con số người nhiễm bệnh, tử vong vì cúm SARS, và có thể cả cúm Vũ Hán hiện nay.
Theo một bài tường thuật của phóng viên NPR thì vào năm 2002 khi Tổ Chức Y Tế WHO đến kiểm tra, chính quyền Trung Quốc đã đưa bệnh nhân, cho dù bệnh đang nặng, lên xe cứu thương và cho chạy lòng vòng thành phố, hay giấu ở những tư gia hay nhà kho chứa hàng. Tương tự, hiện nay, những nạn nhận bị nhiễm bệnh, hoặc chết ở nhà, không khai báo, được xem là “không chính thức”! Thêm vào đó những ai lên tiếng cảnh báo tình hình thật sự của hiện trường, với những video trên mạng, sẽ bị công an trù ẻo, doạ nạt, hay bắt tù tội vì… tung tin đồn khủng bố, phá rối trị an. Cũng có thể vì không muốn thế giới bên ngoài biết sự thật, chính phủ Tàu đã từ chối sự giúp đỡ của Mỹ và còn trách cứ Mỹ xuyên tạc sự thật.
Cúm Vũ Hán gây tử vong như thế nào?
Trong bài viết trước, tôi đã đề cập đến phương thức truyền bệnh và cách phòng ngừa. Trong phạm vi bài viết này, sẽ giải thích thêm một số hiểu biết về coronavirus Vũ Hán.
Thường thường, khi bị cảm, triệu chứng sẽ thuyên giảm trong vòng đôi ba ngày, hoặc nhiều lắm là khoảng một tuần khi bị cúm hằng năm. Nhưng riêng cúm Vũ Hán thì khác. Trong số những người bị nhiễm bệnh, khoảng 2% bị tử vong theo con số thống kê hiện có, nhưng tỉ lệ tử vong thật sự thì không ai biết được.
Có nhiều điều người ta vẫn chưa biết tường tận về loại virus này, ngoại trừ, có thể là một loại virus tương cận như cúm SARS, gọi là corona virus. Cũng như SARS trước đây, cúm Vũ Hán gây tử vong bằng cách làm sưng phổi, nhiễm trùng đường hô hấp, làm ứ động mủ và nước trong phổi, khiến phổi không hấp thụ được oxygen.
Trong số 100 người bi bệnh nặng, 75% bị sưng cả hai lá phổi, 14% bị hư phổi vĩnh viễn, và 11% bị nhiễm trùng huyết, tức là vi khuẩn lan rộng ra toàn cơ thể, làm suy thoái chức năng của nhiều cơ phận khác nhau.
Có ba bước tiến chính khi virus tấn công cơ thể:
1. Virus tấn công trực tiếp các tế bào:
Trong trường hợp cúm SARS, virus trực tiếp tấn công, xâm nhập vào các tế bào. Người ta cho rằng cúm Vũ Hán cũng tác hại như thế.
Những nghiên cứu mới nhất, cho thấy, cúm coronavirus Vũ Hán, bám vào những “receptors” hiện diện trong phổi. Đại loại, cơ chế giống như chìa khoá và ổ khoá để mở cửa vào bên trong tế bào, và cũng là những “receptors” mà virus SARS đã sử dụng.
Virus, sau đó, lợi dụng và lung lạc hệ thống của tế bào để sao chép, sanh sôi nẩy nở. Hệ quả là tế bào bị suy yếu, hoặc bị chết vì do sự tấn công của các tế bào miễn nhiễm của cơ thể. Và, một khi nhiều tế bào bị huỷ diệt, thì toàn bộ cơ phận không còn hoạt động bình thường được nữa.
Cũng như SARS, virus Vũ Hán, cũng làm hư hại nhiều cơ quan nội tạng khác như thận chẳng hạn. Một khi hư thận thì sẽ bị hư gan, và một khi hư phổi thì sẽ bị suy tim.
2. Sưng phổi
Cơ chế gây ra sưng phổi của coronavirus Vũ Hán cũng tương tự như “cúm thường” influenza.
Khi bị cúm influenza, bệnh nhân thường dễ bị sưng phổi, lại do vi trùng gây ra. Virus chỉ làm cho sự đề kháng của phổi yếu đi, và vi trùng nương theo đó mà tác hại. Điều này thường xẩy ra cho trẻ em, người già, và người yếu hệ miễn nhiễm. Lý do gây ra tử vong vì bị “cúm thường” là bị sưng phổi, và, trên thực tế, virus nguy hiểm nhất hiện nay là cúm influenza hằng năm giết chết gần nửa triệu người trên toàn cầu, với trung bình, 10% nhập viện vì bị “cúm thường” sẽ không bao giờ ra khỏi bệnh viện. Nhân con số lên, sẽ thấy, mỗi năm có độ 4-5 triệu người bị…”cúm thường”!
3. Nhiễm trùng huyết
Nhiễm trùng huyết, sepsis, là tình trạng khi nhiễm trùng đã lan tràn qua hệ thống máu, và có thể gây ra vì nhiều loại nhiễm trùng khác nhau.
Khi ta bị nhiễm trùng, cơ thể vận động hệ thống đề kháng để kháng cự. Tuy nhiên một khi nhiễm trùng lan rộng, chính hệ thống đề kháng sẽ làm hư hại tất cả các cơ phận. Nghiên cứu cho biết, 11% bệnh nhân cúm Vũ Hán bị nhiễm trùng huyết với toàn bộ cơ phận bị hư hại.
Cho đến nay, vẫn chưa có thuốc chữa, hay thuốc chủng ngừa cho cúm Vũ Hán. Gần đây, Tổ chức WHO cho biết, thuốc chủng ngừa cúm Vũ Hán được phát triển trên cơ sở của virus SARS, đang được thử nghiệm. Hãng thuốc Gilead, công bố khả năng sử dụng thuốc trị bệnh viêm gan C để chữa bệnh cúm Vũ Hán. Và, một số bác sĩ bên Thái Lan cho biết, kết hợp thuốc trị cúm và thuốc trị HIV có triển vọng cầm cự được cúm. Chưa kể đến thuốc Đông Y, dược thảo cổ truyền của Trung Quốc!
Nói chung, cúm Vũ Hán tuy phát triển nhanh hơn cúm SARS, nhưng, mức độ tác hại cũng chưa bằng cúm thường influenza. Trước sau gì, cúm Vũ Hán cũng sẽ bị khống chế, vì thế không nên kinh sợ và chấn động. Tuy vậy cũng nên phòng bệnh, và tránh được bệnh chừng nào hay chừng ấy. (BS Hồ Ngọc Minh)
