(Viết để nhắc nhở Thượng Tướng VC Trần văn Trà, tư lịnh Quân Khu 7 Việt Cộng: Sư Ðoàn 6 VC Tân lập dưới quyến ông đã không thắng nổi một tiểu đoàn Ðịa Phương Quân QLVNCH của Chi Khu Hoài Ðức, Bình Tuy, trong trận chiến tháng 12, 1974.)
Tỉnh Bình Tuy được thành lập dưới thời Tổng Thống Ngô Ðình Diệm, với đa số là dân Quảng Bình, Quảng Ngãi và người Thượng bản xứ. Tỉnh bao gồm phần đất của tỉnh Long Khánh, Bình Thuận và Phước Tuy, tỉnh lỵ là thị xã La-Gi, một thị trấn nhỏ trước kia thuộc Phan Thiết (Bình Thuận).
Tỉnh Bình Tuy có ba quận:
– Quận Hàm Tân bao gồm tỉnh lỵ, nơi đặt Bộ Chỉ huy Tiểu Khu nằm sát ven biển, nơi cực Bắc cách Tỉnh lỵ 100 cây số là hai quận Tánh Linh và Hoài Ðức.
– Quận Hoài Ðức, phía Nam giáp thị xã Gia-Rây, phía Bắc và Tây giáp quận Ðịnh Quán đều thuộc tỉnh Long Khánh, phía Ðông khoảng 20 cây số là quân Tánh Linh (Bình Tuy). Quân lỵ là xã Võ Ðắc nơi đặt Bộ Chỉ Huy Chi Khu, nằm trên một vùng đất cao… Dân số toàn quận độ 30 chục ngàn người. Trách nhiệm an ninh lãnh thổ là Tiểu Ðoàn 344/Ðịa Phương (344/ÐP) và 6 Trung Ðội Nghĩa Quân, ngoài ra còn có một Trung Ðội Pháo Binh 105 ly, một Chi Ðội Commandor Car V-100 gồm 2 chiếc.
*Tình hình địch và bạn:
1. Tình hình địch: Các đơn vị thuộc Quân Khu 7 Việt Cộng khoảng 2 sư đoàn, bao gồm:
– Trung đoàn 82 Sông Mao,
– Trung đoàn E-211,
– Trung Ðoàn 33 Quyết Thắng,
– 2 Trung đoàn địa phương thuộc tỉnh Lâm Ðồng và Bình Tuy,
– 2 Trung đoàn Bộ Binh khác (không rõ tên),
– 2 Trung Ðoàn Pháo và Phòng Không,
– 2 Ðại đội Ðặc Công.
2. Tình hình bạn:
A. Chi Khu Tánh Linh:
– Bộ Chỉ Huy Chi Khu
– 3 Ðại Ðội DPQ cơ hữu Biệt lập (700, 710, 720)
– Tiểu Ðoàn 335/ÐP thuộc TK Long An tăng phái
– Chi Cảnh Sát Quốc Gia Tánh Linh
– Phân Ðội Thám Thính Xa V-100 (2 chiếc)
– 3 Trung Ðội Nghĩa Quân
– 1 Trung Ðội Pháo Binh 105 ly (Sư Ðoàn 18 BB) biệt phái.
B. Chi Khu Hoài Ðức (Võ Ðắt):
a) Bộ chỉ Huy Chi Khu
– Tiểu Ðoàn 344/ÐP Bình Tuy
– Ðại Ðội 512/ÐPQ Trinh Sát Tỉnh
– Chi Cảnh Sát Quốc Gia Hoài Ðức
– Phân Ðội Thám Thính Xa V-100 (2 chiếc)
– 4 Trung Ðội Nghĩa Quân
– 1 Trung Ðội Pháo Binh 105 ly thuộc Tiểu Ðoàn 183/PB của SÐ18BB biệt phái
b) Liên Ðoàn 7 Biệt Ðộng Quân tăng phái, hoạt động khu vực ấp Chính Tâm 2 và Gia Huynh trên Tỉnh lộ 333, nằm về phía Nam của Chi Khu Hoài Ðức, cách 10 cây số đường chim bay.
– 1 Pháo Ðội Pháo Binh 105 ly thuộc Tiểu Ðoàn 181/PB của SÐ18BB tăng phái cho Liên Ðoàn 7/ BÐQ.
*Phối Trí Lực Lượng:
A. Chi Khu Tánh Linh: Không rõ.
B. Chi Khu Hoài Ðức: (bên trong vòng đai chi khu) gồm có:
– BCH Chi Khu (Chi Khu Trưởng: Thiếu Tá Xinh)
– ÐÐ Chỉ Huy và Yểm Trợ/TÐ.344/ÐP
– ÐÐ.3/ 334/ ÐP
– ÐÐ.4/ 334/ ÐP
(3 đại đội này do Ðại Úy Lê Phi Ô, tiểu đoàn phó, chỉ huy trực tiếp)
– Chi Cảnh Sát Quốc Gia (Trưởng Chi: Ðại Úy Long)
– 1 Trung Ðội Pháo Binh 105 ly
– 1 Phân Ðội Commando Car V-100 (2 chiếc)
Hai đại đội còn lại của TÐ.344/ ÐP và Bộ Chỉ Huy nhẹ của Tiểu Ðoàn 344/ÐP do Thiếu Tá Trần Phụng Tư, Tiểu Ðoàn Trưởng, chỉ huy và phối trí như sau:
– ÐÐ.1/334/ÐP đóng tại ấp Chính Tâm 3 trên Tỉnh lộ 333, phía Nam của Chi Khu 5 cây số đường chim bay.
– ÐÐ.2/334/ÐP và BCH nhẹ của Thiếu Tá Tiểu Ðoàn Trưởng đóng tại Ấp chính Tâm 1 và đặt trực tiếp dưới quyền điều khiển của Liên Ðoàn 7/BÐQ (LÐT: Ðại Tá Tây).
C. Liên Ðoàn 7/BÐQ đóng tại ấp Chính Tâm 2 và cầu Gia Huynh cũng trên TL.333 và cách phía Nam của Chi Khu Hoài Ðức 10 cây số đường chim bay.
D. Ðại Ðội 512/ÐPQ Trinh Sát đóng tại phi trường, cách Chi Khu 1 cây số về hướng Tây.
*Diễn tiến 33 ngày đêm tử thử của TÐ 344/ÐPQ
Ðầu tháng 11, 1974, tình hình chiến sự hai chi khu cực Bắc của TK Bình Tuy là Tánh Linh và Hoài Ðức trở nên nghiệm trọng với sự chuyển quân đáng kể của Cộng quân. Tiếp theo tin tình báo được đáng giá A2 của Phòng 2 Bộ Tổng Tham Mưu cho biết: Cộng quân sẽ tấn công tỉnh Phước Long và Chi Khu Hoài Ðức cùng một lúc mà Phước Long là điểm, Chi Khu Hoài Ðức sẽ là diện để phân tán và cầm chân một số lớn đơn vị của ta hầu dễ bề dứt điểm Phước Long.
Giữa tháng 11, 1974, các xã ấp thuộc Chi Khu Hoài Ðức đồng loạt bị Cộng quân tấn công. Tiểu Khu quyết định rút TÐ.344/ ÐP (-) đang hoạt động tại xã Võ Xu nằm về hướng Ðông của CK Hoài Ðức độ 7 cây số về làm lực lượng phòng thủ Chi Khu, gồm có: ÐÐ Chỉ Huy & Yểm Trợ, ÐÐ.3 và ÐD.4 của TÐ.344/ ÐP do Ðại Úy Lê Phi Ô, Tiểu Ðoàn Phó, trực tiếp chỉ huy.
Ðồng thời, Liên Ðoàn 7/BÐQ cũng được Quân Ðoàn điều động đến hoạt động giữa ranh giới xã Gia Rây (Long Khánh) và Gia Huynh (quận Hoài Ðức, tỉnh Bình Tuy) nằm trên TL.333 và phía Nam CK Hoài Ðức 10 cây số đường chim bay. Thiếu Tá Trần Phụng Tư, tiểu đoàn trưởng TÐ.344/ÐP, (Thiếu Tá Tư là một cựu Thiếu Sinh Quân, Khóa 2 Ðồng Ðế) chỉ huy 2 đại đội thuộc quyền tại hai ấp Chính Tâm 1 và 3, và đặt trực tiếp dưới sự điều động của LÐ.7/BÐQ.
Cuộc điều binh lớn cả phía ta và địch khiến dân chúng đoán biết được tình hình chiến sự sẽ nghiêm trọng nên lũ lượt di tản khỏi Hoài Ðức bằng tất cả các phương tiện, kể cả đi bộ.
Cuối tháng 11, 1974, đặc công Cộng Sản đồng loạt tấn công cùng một lúc CK Tánh Linh và Hoài Ðức. Tại Tánh Linh, Cộng quân chiếm được đồi Lồ-Ồ nơi đặt 2 khẩu pháo 105 ly do ÐÐ.720/ÐP Biệt lập bảo vệ với Ðại Úy Tòng là đại đội trưởng. Một điều nguy hiểm là CK Tánh Linh (chi khu trưởng là Thiếu Tá Lê Kim Lai, Khóa 13 Thủ Ðức) nằm sát dưới chân đồi Lồ-Ồ, là cao điểm quan trọng cùng 2 khẩu 105 ly đã lọt vào tay địch. Riêng Thiếu Tá Hoàng, Tiểu Ðoàn Trưởng TÐ.335/ÐP, thuộc tỉnh Long An tăng phái cho CK Tánh Linh bị Cộng quân bắt khi Chi Khu thất thủ.
– Tại Hoài Ðức: Ðặc công Việc Cộng bị TÐ.344/ ÐP đẩy lui, thiệt hại của ta không đáng kể.
Hai ngày sau, Cộng quân bắt đầu pháo kích CK Hoài Ðức bằng hỏa tiễn 107 ly. Cường độ pháo kích mỗi ngày mỗi tăng, với vòng đai phòng thủ chỉ nhỏ bằng phân nửa sân đá banh phải nhận chịu từ 200 đến 500 quả đạn pháo đủ loại, gây thương vong cho ta mỗi ngày một cao.
Giữa tháng 12, 1974, sau khi CK Tánh Linh bị thất thủ, Cộng quân dồn tất cả lực lượng quyết dứt điểm Hoài Ðức. Ðồng thời với quân số đông cấp Sư đoàn, Cộng quân tấn công Liên Ðoàn 7/BÐQ và 2 Ðại Ðội của TÐ.344/ÐP tại Gia Huynh và ấp Chính Tâm 3.
Thiếu Tá Trần Phụng Tư đã nhiều lần thoát chết trong gang tấc, ông vẫn gan dạ và bình tĩnh cùng binh sĩ chống trả quyết liệt những đợt tấn công biển người của Cộng Sản. Một chiến sĩ của ta phải đương đầu với từ 5 đến 10 Việt Cộng. Thương vong của ta tăng dần và để tránh khỏi bị tiêu diệt, Thiếu Tá Xinh, Chi Khu Trưởng Hoài Ðức, đã xin lịnh Tiểu Khu cho Thiếu Tá Tư đoạn chiến và tìm cách lui binh về phòng thủ Chi Khu.
– Tại cứ điểm Chi Khu: Cường độ tấn công bằng bộ binh địch chưa mạnh, bọn chúng chỉ bao vây và pháo kích với đủ loại đạn pháo. Khi 2 đại dội và BCH nhẹ của Thiếu Tá Tư về được đến Chi Khu – đáng lý 2 đại dội nầy mà quân số chỉ còn phân nửa phải được hoán chuyển với 2 Ðại Ðội đang phòng thủ Chi Khu, nhưng cuộc đổi quân nầy sẽ nguy hiểm giữa lúc địch đang tấn công, nên… thì ÐÐ.1/334 (đại đội trưởng là Ðại Úy Trương Kim, Khóa 21 Thủ Ðức) phòng thủ khu chợ nằm phía Ðông Nam và cách Chi Khu 300 thước; ÐÐ.2/ 334 (đại đội trưởng là Trung Úy Thời, Khóa 2/68 Thủ Ðức) phòng thủ tại bệnh xá quận thuộc mặt trước Chi Khu về hướng chính Ðông và cách Chi Khu 100 thước để bảo vệ kho nhiên liệu và bãi đáp trực thăng. Thiếu Tá Tư vào trong Chi Khu hoán đổi với Ðại Úy Lê Phi Ô, tiểu đoàn phó, ra ngoài chỉ huy trực tiếp 2 Ðại Ðội vừa mới rút về.
Cộng quân vây chặt Chi Khu cả ba mặt Tây, Nam, Bắc cách tuyến ngoài của ta 100 thước. Liên Ðoàn 7/BÐQ thì ở quá xa (Gia Huynh) và cũng đang giao chiến ác liệt với Cộng quân. Quân phòng thủ chỉ còn duy nhất TÐ.344/ÐP mà quân số chỉ còn 2/3 vì tổn thất sau những trận giao tranh và đạn pháo của địch. Ngoài ra, về phía Tây-Nam Chi Khu còn có ÐÐ.512/Trinh Sát tỉnh cũng bị tổn thất 1/3 quân số và đã lui về khu vực bến xe, cách Chi Khu 300 thước. Tình trạng nầy nếu kéo dài sẽ bất lợi cho ta và chắc chắn sẽ bị địch tràn ngập.
Phòng thủ hữu hiệu nhứt là… tấn công! Ý niệm chiến thuật nầy vừa thoáng trong đầu thì đại úy Lê Phi Ô nhận được lịnh Chi Khu là cố gắng nới rộng vòng đai phòng thủ hầu giảm áp lực địch để Chi Khu tái phối trí và sửa chữa hệ thống phòng thủ bị hư hại nhiều vì đạn pháo của địch. Tiểu Ðoàn Phó Lê Phi Ô ra lịnh ÐÐ.1/344 tấn công địch về hướng Ðông. Ðại đội nầy đẩy lui địch độ một ngàn thước thì khựng lại. Ðại Úy Lê Phi Ô cùng ÐÐ.2/344 của Trung Úy Thời tấn công địch ở hướng Bắc để cố gắng tái chiếm lại đồi Bảo Ðại mà Trung Ðội Nghĩa Quân đã bỏ ngỏ ngày hôm trước.
Ðể giảm thiểu thiệt hại, ÐÐ.2/344 đã sử dụng tối đa lựu đạn đánh suốt đêm để diệt chốt địch. Ðến lúc trời sáng hẳn, quân ta sử dụng đại bác không giựt SKZ 57 ly để hủy những chốt kiên cố của VC còn sót lại và đến trưa thì hoàn toàn làm chủ ngọn đồi.
Chợt nghĩ ra một điều: Tại sao VC lại để ta chiếm lại những vùng đã mất vào tay chúng dễ dàng như vậy?!? Có thể đây là cái bẫy của VC, vì thế Ðại Úy Lê Phi Ô lịnh cho 2 đại đội của Ðại Úy Trương Kim và Trung Úy Thời tổ chức phòng thủ chặt chẽ, bung rộng những toán tiền đồn để kịp phát hiện địch từ xa.
Một ngày tương đối yên tĩnh trôi qua. Ðến đêm thứ nhì, lúc 12 giờ khuya thì ÐÐ.1/344 của Ðại Úy Trương Kim bị địch tấn công mạnh và đến 3 giờ sáng thì địch tung quân tràn ngập. Cùng lúc đó, địch pháo dữ dội đồi Bảo đại nhưng chưa sử dụng bộ binh để tấn công. Ðến sáng, bọn chúng vây kín đồi Bảo Ðại cả ba mặt Bắc, Tây và Nam, chỉ có hướng Ðông địa thế tương đối trống trải, có thể thấy được làng mạc từ xa. Có lẽ giặc Cộng muốn tránh bị tổn thất nặng nên mở một đường cho quân ta rút lui hoặc cũng có thể là một cái bẫy lừa ta vào vòng mà chúng tính sẵn cho pháo, bộ tiêu diệt ta.
Ðâu có dễ!
Một trận thư hùng giữa ta và địch, quân phòng thủ xin pháo binh yểm trợ nhưng… chỉ được 10 quả 105 ly thì ngưng vì pháo binh đã sử dụng đền cấp số dự trữ và cũng gần hết. Tiểu đoàn phải dùng hỏa lực cơ hữu là súng cối 81 ly nên không gây thiệt hại nhiều cho địch.
Ðến 8 giờ tối thì VC bắt đầu tấn công lên đồi, có lúc địch và ta lẫn lộn nhau. Quân số giặc ít nhất là hai đại đội trong khi lực lượng phòng thủ chỉ có 60 người. Ðại Úy Lê Phi Ô trực tiếp gọi Pháo Ðội Trưởng Nguyễn Hữu Nhân đang nằm với Liên Ðoàn 7 BÐQ yểm trợ (Nguyễn Hữu Nhân là anh vợ của Lê Phi Ô). Rồi những quả 105 ly được điều chỉnh chính xác đã gây thương vong đáng kể cho giặc và thừa lúc bọn chúng bị hỗn loạn, Lê Phi Ô cùng binh sĩ rời phòng tuyến đánh cận chiến với giặc Cộng. Bị tấn công bất ngờ, chúng bỏ chạy tán loạn không kịp mang theo những đồng bọn thương vong của chúng. Quân ta thiệt hại 7 người gồm 2 chết và 5 bị thương.
Tình hình mỗi lúc càng nghiêm trọng. Pháo binh gần hết đạn không được tiếp tế, nhiều binh sĩ bị thương cần được tản thương phòng không địch đầy đặc khiến trực thăng không đáp được. Yểm trợ bằng không quân thì ưu tiên cho mặt trận Phước Long. Viện quân duy nhất là LÐ.7/BÐQ thì đang quần thảo với địch quân ở Gia Huynh không lên được. Ðể tránh lực lượng ta bị tiêu diệt, Chi Khu ra lệnh Ðại Úy Lê Phi Ô gom góp quân số còn lại của 2 Ðại Ðội 1/344 (30 người) và Ðại Ðội 2/344 (43 người) lui về phòng thủ vị trí cũ, sát hàng rào bên ngoài của Chi Khu.
Ðêm Giáng Sinh và đêm kế tiếp tương đối yên tĩnh… một sự yên tĩnh đáng sợ! Ðến sáng thì giặc Cộng bắt đầu pháo đích ào ạt. Ðại Ðội 512/ÐPQ Trinh Sát báo cáo đang chạm địch tại khu chợ và nhà thờ Võ Ðắc. Ðến trưa thì đại đội trưởng là Trung Úy Ðường bị tử thương và sau đó thì đại đội này hoàn toàn bị mất liên lạc.
Một tin đáng buồn làm tinh thần binh sĩ Chi Khu Hoài Ðức giao động không ít là Liên Ðoàn 7 Biệt Ðộng Quân lui binh. Như vậy là CK Hoài Ðức chỉ còn lại Ðại Phương Quân, vài anh em Cảnh Sát Quốc Gia, Nghĩa Quân,… với 2 khẩu đại bác 105 ly gần hết đạn, 2 chiếc CommandoCar V-100 bị đạn pháo hư hại nặng, Tiểu Ðoàn 344/ ÐPQ thiệt hại mất 50% quân số. Ðối diện với họ là 3 Trung đoàn Cộng quân đang vây hãm Chi Khu và thêm 1 Sư đoàn của bọn chúng đánh nhau với LÐ.7/BÐQ nay đã rảnh tay và đang trên đường quay về Hoài Ðức để dốc toàn lực tấn công với mưu đồ tiêu diệt CK Hoài Ðức.
Không khí bao trùm sự chết chóc không lâu thị đặc công và bộ binh VC tiền pháo hậu xung cả ban ngày lẫn ban đêm tấn công Chi Khu khắp 4 mặt. Ðịch nhiều lần cắt Chi Khu ra làm đôi, cũng nhiều lần đó giặc Cộng đã lọt vào bên trong Chi Khu nhưng đều bị đẩy lui. Tiếng của Thiếu Tá Xinh, chi khu trưởng, la hét xin yểm trợ và viện quân trong máy PRC-25 và Motorola dữ dội như con thú dữ bị thương, Thiếu Tá Trần Phụng Tư gần như tắt tiếng vì phải la hét, át tiếng pháo đạn vang rền, điều động quân sĩ chống trả. Và một anh hùng vừa xuất hiện giữa hoang tàn, đổ nát cùng chết chóc: Trung Úy Lưu Ðức Thắng, Khóa 24 Võ Bị Ðà Lạt, Ðại Ðội Trưởng ÐÐ.3/344. Anh rất trẻ, trông hiền lành nhưng khi chạm địch thì trông gương mặt anh rất dễ sợ, phần lớn những đợt xung phong của VC bị đẩy lui là do Lưu Ðức Thắng và binh sĩ dưới quyền.
Ngày 1 tháng 1, 1975 (Tết Dương lịch) và vài ngày sau đó, lực lượng trú phòng ăn Tết bằng hỏa tiễn 107 ly, cối 120 ly, cối 82 ly, cối 61 ly, đại bác không giựt 80 ly, B.40, B.41, AK.47 và lựu đạn đủ loại của giặc Cộng ào ạt cùng lôi cuốn vô số con thiêu thân “sinh Bắc tử Nam” từng đợt, từng đợt xông tới ngày đêm.
Trong giờ phút nguy nan của quân trú phòng sắp cận kề thị một Tiểu Ðoàn Pháo Binh thuộc Sư Ðoàn 18 Bộ Binh từ ấp Trà Cổ hoang phế của Chi Khu Ðịnh Quán, cách CK Hoài Ðức về hướng Tây Bắc 9 cây số đường chim bay, nhả đáp lễ nhiều ngàn quả đoàn trên đầu bọn Cộng phỉ. Pháo binh hỗ trợ bắn tới tấp, không hạn chế và cả những loạt đạn nổ chụp trên đầu quân bạn làm bọn giặc dội ngược trở ra. Sau này mới biết sở dĩ SÐ18BB chơi “sang,” có nhiều đạn dược để bảo tồn mạng sống chiến sĩ, những đơn vị trực thuộc là vì họ có một tư lệnh hết mình vì lính, sống chết với anh em, và nhất là có tầm nhìn xa, biết tiên liệua… Tướng Lê Minh Ðảo nghĩ là quân đội mình sẽ bị… “xiết” cho nên ông đã chỉ thị các đơn vị khai trội đạn dược sử dụng trong các trận, xài 1 khai 5, bắn 2 khai 10,… để xin cung cấp bồi hoàn. Do đó, khi các nơi thiếu hụt, hạn chế thì SÐ18BB của ông có đủ… “đồ chơi,” có khả năng cầm chân hàng mấy sư đoàn Cộng quân tại Tuyến Thép Xuân Lộc.
Trong một lần tâm sự với Thiếu Tá Nguyễn Hữu Chế, tiểu đoàn trưởng TÐ.2/43/SÐ18BB, anh cho biết với phương cách đó, riêng tiểu đoàn của anh đã có giấu riêng 4 hầm đạn để chiến đấu ở những giờ phút cuối cùng, gây thiệt hại nặng cho địch, và bảo vệ sinh mạng của những anh em chiến sĩ thuộc quyền. Và… cũng do đó, do chỉ thị cất giấu để “thủ bửu,” Thiếu Tướng Lê Minh Ðảo xém tí là bị ông tướng thanh tra của Bộ Tổng Tham Mưu phạt nặng nếu… còn thì giờ.
Và 9 giờ sáng ngày 4 tháng 1, 1975, đoàn quân cứu viện đã đến, nhiều chiếc trực thăng đổ quân không xa về hướng Bắc, lên xuống với tiếng cánh quạt nghe rộn rã, hòa lẫn tiếng reo vui và nhịp đập con tim cũng rộn rã của quân trú phòng.
Thiếu Tướng Lê Minh Ðảo, tư lịnh SÐ18BB, đã không bỏ rơi Ðịa Phương Quân Chi Khu Hoài Ðức. Ông đã điều động Trung Ðoàn 52/SÐ18BB từ hướng Nam đánh lên và Trung Ðoàn 43/SÐ18BB từ hướng Bắc Ðịnh Quán đánh xuống mà nỗ lực chính là Tiểu Ðoàn 2/43 của Thiếu Tá Nguyễn Hữu Chế, Khóa 13 Thủ Ðức. Thiếu Tá Chế là một trong các tiểu đoàn trưởng giỏi nhứt của SÐ18BB, và Tiểu Ðoàn 2/43 của ông đã nhiều lần ghi những trang sử oai hùng cho Sư Ðoàn 18 Bộ Binh/QLVNCH.
(30 tháng 1, 2007)
Ghi chú:
Những yếu tố làm cho Chi Khu Hoài Ðức đứng vững đến phút chót của trận chiến tháng 12 năm 1974 đến đầu tháng 01 năm 1975:
1- Từ năm 1969 trở về sau 23 tháng 4, 1975 (ngày Bình Tuy lui binh), tiểu Khu Bình Tuy hoàn toàn không có bất cứ đơn vị Chủ Lực Quân nào cả mà chỉ do Ðịa Phương Quân & Nghĩa Quân trách nhiệm bảo vệ lãnh thổ.
Vì lẽ đó, những chiến sĩ ÐPQ đã trưởng thành trong khói lửa, với những trận giải tỏa từ năm 1972 và sau ngày “Hiệp Ðịnh Paris” có… hiệu lực, Ðịa Phương Quân hoàn toàn đánh bại Cộng quân trong mưu toan dành dân lấn đất.
2- Riêng trận tử thủ Hoài Ðức tháng 12, 1974: Tiểu Ðoàn 344/ÐP khi thành lập (1972) gồm có 3 đại đội cơ hữu của Liên Ðội ÐPQ/Hoài Ðức và 2 Ðại Ðội 181 cùng 184 của ANTL (ANTL: Tiểu đoàn An Ninh Thiết Lộ giải tán, 2 Ðại đội này sát nhập vào Tiểu đoàn 344/ÐP. Cấp số hỏa lực của 2 đại đội gồm có vũ khí cá nhân, 32 khẩu đại liên 30,à Những khẩu đại liên này được gởi tại kho CK Hoài Ðức, chưa kịp hoàn trả về kho tiếp liệu chánh tại Saigon). Nhờ tận dụng các khẩu đại liên với đạn dược dư thừa đã đánh bại Cộng quân trong trận chiến Tử Thủ.
3- Cuộc chiến đấu một mất một còn này, những ý niệm vì Tổ Quốc, vì Dân Tộc rất xa vời… mà người lính Ðịa Phương Quân lúc đó chỉ chiến đấu cho sự sống còn của chính họ, những đồng đội xung quanh và cho gia đình họ mà thôi. Do đó, họ phải thắng vì “thua” là đồng nghĩa với “bị tiêu diệt”! Và trận chiến đã tạo ra những anh hùng cho trang sử của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.
“Họ là những anh hùng không tên tuổi,
Sống âm thầm trong bóng tối mênh mông,
Không bao giờ được hưởng ánh quang vinh,
Nhưng can đảm và tận tình giúp nước.”
(Thơ: GS Nguyễn Ngọc Huy)