TALLINN, Estonia (NV) – Sau khi ông Vladimir Putin, tổng thống Nga, tuyên bố lệnh động viên một phần lực lượng trừ bị, hơn 194,000 công dân Nga trốn chạy sang các nước láng giềng Georgia, Kazakhstan và Phần Lan – đa phần bằng xe hơi, xe đạp hoặc đi bộ, theo AP.
Anh Vsevolod là một trong số 194,000 công dân Nga trốn chạy. Anh này mất bốn ngày để lái xe từ Moscow đến biên giới phía Nam của Nga với Georgia. Tình trạng kẹt xe khiến anh Vsevolod phải bỏ xe tại một điểm và tiếp tục đi bộ.
Hôm Thứ Ba, 27 Tháng Chín, anh Vsevolod cuối cùng đã hoàn thành cuộc hành trình 1,100 dặm (1,800 km) và vượt qua biên giới để thoát khỏi lệnh buộc tham dự vào cuộc xâm lăng của Nga ở Ukraine.
Khi trả lời phỏng vấn với Associated Press, anh Vsevolod nói: “Ở tuổi 26, tôi không muốn được đưa về nhà trong quan tài hoặc để tay nhuốm máu của ai đó vì cuộc chiến của một người tham vọng bành trướng xây dựng đế chế,” đồng thời yêu cầu hãng tin không sử dụng họ tên của anh để tránh bị Nga trả thù.
Cuộc di cư hàng loạt của những người đàn ông – đi một mình hoặc cùng gia đình, bạn bè – bắt đầu vào ngày 21 Tháng Chín, ngay sau bài phát biểu của ông Putin trước toàn quốc, và cuộc tổng di cư tiếp diễn trong suốt tuần này.
Vào giai đoạn đầu, công dân Nga gấp rút mua vé máy bay, và giá vé tăng đột ngột đối với một số hãng hàng không vẫn chấp nhận bay ra khỏi Nga. Nhưng những người còn lại đã phải tìm cách trốn chạy theo dòng xe trải dài trên những con đường hướng về biên giới.
Theo dịch vụ trực tuyến Yandex Maps, tình trạng tắc đường dẫn đến Verkhny Lars, một cửa qua biên giới sang Georgia từ vùng Bắc Ossetia của Nga, đã kéo dài khoảng hơn 9 dặm (15 km). Truyền thông xã hội cho thấy hàng trăm người đi bộ xếp hàng dài tại trạm kiểm soát, sau khi lực lượng biên phòng Nga nới lỏng các quy định và cho phép người đi bộ băng qua.
Những hàng người dài tương tự cũng đã được báo cáo tại một số cửa biên giới vào Kazakhstan.
Bộ Nội Vụ Georgia tuyên bố hơn 53,000 người Nga đã nhập cảnh vào nước này kể từ tuần trước, trong khi giới chức Bộ Nội Vụ ở Kazakhstan cho biết 98,000 người đã nhập cảnh. Cơ Quan Biên Phòng Phần Lan xác nhận hơn 43,000 người đã đến nơi cũng trong thời gian đó. Các bài báo truyền thông cũng nêu rõ 3,000 người Nga khác đã tiến vào Mông Cổ, quốc gia có chung đường biên giới với Nga.
Giới chức Nga đang tìm cách ngăn chặn dòng người, cấm một số người đàn ông rời đi và viện dẫn luật tổng động viên. Hành động này dường như không phổ biến, nhưng nhiều tin đồn cho rằng Moscow có thể sẽ sớm đóng cửa biên giới đối với tất cả nam giới trong độ tuổi nhập ngũ.
Cảnh sát ở Bắc Ossetia thông báo một văn phòng tuyển quân tạm thời sẽ được thiết lập tại cửa khẩu Verkhny Lars, và giới chức địa phương xác nhận với hãng thông tấn nhà nước Tass rằng những người đàn ông Nga đang được trao lệnh triệu tập nhập ngũ tại các cửa khẩu vào Georgia.
Ông Sergei Shoigu, bộ trưởng Quốc Phòng Nga, cho biết lệnh động viên này chỉ áp dụng đối với khoảng 300,000 người thuộc thành phần nam giới, có kinh nghiệm chiến đấu hoặc từng ở trong quân đội thời gian gần đây, nhưng nhiều bài báo đưa tin rằng những người tuyển quân đã vây bắt những người đàn ông không thuộc diện này. Thông tin đó khiến người dân lo sợ về một cuộc triệu tập lớn hơn nhiều, khiến hàng loạt nam giới ở mọi lứa tuổi và hoàn cảnh kéo đến các phi trường và biên giới.
Theo một người dân ở St. Petersburg vừa đến Kazakhstan hôm Thứ Ba, 27 Tháng Chín, “chính quyền rất có thể sẽ công bố một đợt tổng động viên toàn diện.” Người đàn ông này từ chối nêu tên vì lo sợ cho sự an toàn của bản thân, đồng thời thông báo với AP rằng ông phải mất ba ngày để lái xe từ nhà đến Uralsk ở miền Tây Bắc Kazakhstan gần biên giới.
Ông cho biết các tuyên bố kêu gọi động viên của ông Putin rất khác biệt với nội dung của sắc lệnh công khai, và nhiều chi tiết có thể được diễn giải rộng hơn, vì vậy “mọi người lo sợ rằng sớm hay muộn, một cuộc tổng động viên toàn diện sẽ được công bố và người dân sẽ không thể vượt biên được nữa.” (V.Giang) [qd]